Geçmişten Günümüze Boynuzun Kullanım Alanları

Turgay Taşkın,Cemal Ün, Çağrı Kandemir, Nedim Koşum

 

boynuzlar, kadeh, ilaç, düğme, bıçak sapı, müzik aleti, barutluk gibi değişik amaçlar için de kullanılmıştır.

 

Boynuz, çeşitli hayvanlarda baş üzerinde derinin bir uzantısı olarak kabul edilir. Bu uzantı, boynuz düğmesinin çevresini kaplayan keratin ve diğer proteinlerden oluşmaktadır

 

Epidermis dokusunun kalınlaşması ve şekil değişikliğiyle oluşan yapı boynuz olarak adlandırılır

 

Sığırlarda doğumdan 6 ay sonra, başın ön kısmındaki sinüs boşlukları içinde gelişir.

 

boynuzlar sığır ve keçilerde vücut ısısının düzenlenmesinde de rol oynamaktadır. Çevre sıcaklığı artıkça, kanın boynuzun dermis tabakasına giren miktarı da artar. Bu şekilde boynuz yüzeyinde radyasyon yoluyla ısı kaybı sağlanmış olur

 

birçok memeli hayvan türünde, boynuz gibi benzer fonksiyonlara sahip azı dişleri vardır

 

Boynuz insanlar tarafından çeşitli amaçlar için kullanılmıştır.

Duvar süsü/Görsel sergi

Shofar (müzik aleti): nefesli aletler içinde yer alır.

Kadeh

barutluk

Tedavi amaçlı kullanma: Antilop boynuzları, Çin’de insan tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır

Mobilya ve dekorasyon

Yay: Tahta, çelik ya da bunların birlikte kullanımıyla elde edilmektedir.

El silahları: Çeşitli hayvanlardan elde edilen boynuz ve boynuz uçları, bıçak ve benzeri el silahı aletlerin yapımında kullanılmıştır

Satır/balta

Düğmeler: Boynuzdan düğme yapmak amacıyla daha çok geyik ya da antilop boynuzları kullanılır

Ayakkabı çekeceği

 

…

 

Bronz ve Demir çağında sayıları az da olsa bazı boynuzlu başlıklara ait tasvirlere rastlanmaktadır.

 

Vikinglerle birlikte boynuz figürlü savaş başlığı kullanımı daha belirgin bir hal aldı.

 

…

Anadolu’da kullanımı yaygın olan özellikle manda boynuzundan yapılma taraklar, üflemeli çalgılardan olan ney ve kavalların baş paresinden, baston saplarından, takı ve tespihler de yapılmaktadır

…

Geçmişten Günümüze Boynuzun Kullanım Alanları, Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 1, s. 86-98