Sezer Özyaşamış Şakar - Türk Destanlarında Demircilik ve El Aletleri

Türk destanlarında demirciler ve demirdağ motifine sıkça rastlanır. Demir sözcüğü, Divânu Lugâti’t-Türk’te temür biçimiyle geçer.

 

Altay Yaratılış destanlarında / Demirden yapılmış kılıç, zırh, bıçak, eldiven, zincir vb. savaş aletlerinden bahsedilir.

 

Alp Er Tunga Destanı’nda Türklerin demirci oluşlarına atıflar yapılır. Alp Er Tunga’nın oğullarından birinin adı Demir’dir

 

Oğuz Kağan, halkının canına ve malına zarar veren bu gergedanı demirden bir kargı ile öldürür.

 

Türk kozmolojisinde gök “Altınkazık” veya “Demirkazık” etrafında dönmektedir.

 

Manas Destanı’nda Manas’ın kılıcını yapan demirci ustası Tökör, bir asalet ve şeref unvanı olarak kullanılan tarkan (darkan/tarhan) sözcüğüyle tanımlanır.

 

Dede Korkut Hikâyeleri

…hikâyede alplar kılıçlarını överken “kara polad uz kılıç” demektedirler.