İngiliz Evi, 1860-1914

 

Gavin Stamp, André Goulancourt - İngiliz Evi, 1860-1914 - Notlar

The English house, 1860-1914, The Flowering of English, The University of Chicago Press, Chicago, 1986

 

1860-1914 yılları arasındaki Viktorya ve Edward dönemlerine ait İngiliz konut mimarisi üzerine bu inceleme, André Goulancourt'un fotoğrafları ve Gavin Stamp'in yorumları aracılığıyla, pitoresk kır evlerinden romantik malikanelere kadar uzanan bu dönemdeki stilleri ve gelenekleri araştırıyor.

Kitap sanayileşmeye bir tepki olarak ortaya çıkan ve yerel malzemelere ve geleneksel zanaatkarlığa odaklanan Sanat ve El Sanatları Hareketi'nin etkisini vurguluyor.

Hermann Muthesius'un "İngiliz Evi" adlı etkili eseri de dahil olmak üzere, Gotik Canlanma'dan Neo-Gürcü tarzına kadar önde gelen mimarların ve mimari akımların gelişimini tartışıyor.

 

Önsöz

Kitabın çıkış noktası, Building Centre Trust ve Redland Limited tarafından desteklenen ve 1980 yılında düzenlenen "İngiliz Evi 1860-1914" adlı bir sergidir. Kitabın kronolojik bitiş tarihi olan 1914, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra da güzel evler inşa edilse de, uygun bir son tarih olarak kabul edilmektedir.

Yorumlar kısmında, yazarlar Muthesius'tan sık sık alıntı yapmanın nedenini belirtirler, çünkü onun yargılarının nesnel ve aydınlatıcı olması ve anlayışlı bir yabancı gözlemcinin görüşlerinin bize kendimiz hakkında çok şey anlatabilmesidir.

Kitaptaki resimler ağırlıklı olarak André Goulancourt tarafından 1979-81 yılları arasında çekilmiştir. Kitapta yer alan seksen kadar ev, genel temalara ve yaklaşık kronolojik sıraya göre düzenlenmiştir.

 

Giriş: Romantizm, Gelenek ve Ev İdeali

Bu giriş bölümü, İngiliz ev mimarisinin gelişimindeki sosyal ve felsefi temelleri ele almaktadır. Mimariyi etkileyen şeyin toprak sevgisi, İngiltere sevgisi ve modern endüstrileşme ile materyalizm karşısında eski geleneklere duyulan saygı olduğunu vurgulamaktadır.

 

Mimarlar, kentteki evlerden ziyade kırdaki evlere ve kulübelere hürmet ediyorlardı. Ernest Newton'un 1891'de söylediği şu sözler, dönemin duygularını yansıtır: Ev hayatının kutsallığına olan inanç hâlâ bize aittir, ve kendisi saf ve inanması kolay bir dindir. Ayrıntılı inançlara ihtiyaç duymaz, ibadeti en basit, disiplini en yumuşak olanıdır ve ödülleri huzur ve memnuniyettir.

 

Muthesius, İngiliz sanat ve el sanatları canlanmasının evde başladığını gözlemlemiştir. Aynı zamanda, bu mimarinin milliyetçi bir kökene sahip olduğunu ve eski lonca duvarcılarının geleneklerini takip ederek inşa etmeye başlayan mimarlar sayesinde bir kurtuluş yaşandığını savunmuştur. Muthesius'a göre: İngiltere aynı keşfi 1860'larda yapmıştı ve biz hemen bunun, o zamandan beri İngiltere'de gerçekleşen ev mimarisindeki parlak gelişmenin temelini oluşturduğunu söylemeliyiz.

Gotik Rönesans ve Pitoresk Hareket Gotik Uyanış'ın ahlaki yaklaşımlarından (Pugin'in yapısal dürüstlük prensipleri gibi) beslenmiştir. Pugin, "bir binada, inşaat, kolaylık veya uygunluk için gerekli olmayan hiçbir özellik olmamalıdır" diye savunuyordu. Buna ek olarak, 18. yüzyılın Pitoresk ruhu, mimarların geleneksel, dağınık ve düzensiz yapıları (örneğin John Nash'in Blaise Hamlet'i) taklit etmesine yol açtı.

 

Yeni Yerel Dil: Gotik stilin evlerde başarısız olmasıyla, mimarlar "Eski İngiliz" (kırsal) ve "Kraliçe Anne" (kentsel) gibi yeni yerel dillere yöneldi. Philip Webb, Eden Nesfield ve Norman Shaw, biçimleri büyük mimari eserlerde aramak yerine, kullanışlılığa ve malzemeye dikkat ederek daha özgürce tasarlayan öncülerdi.

 

Ev ve Yuva: Ev, yaşanacak bir makineden çok daha fazlası olarak görülüyordu. Baca ve şömine, evin ruhu ve aile hayatının merkeziydi. Muthesius, şöminenin önemini şöyle açıklamıştır: Ateş, evin simgesi, İngilizler için hem oturma odasının hem de tüm evin merkezi fikridir; şömine, her gün ve her saat ev tanrılarına kurban sunduğu ev sunağıdır.

 

Sosyal ve Sınıfsal Boyut: Viktorya dönemi sonlarında Britanya'da konut mimarisinin yeniden canlanması, aristokrasi yerine üst orta sınıfların himayesine dayanıyordu. Norman Shaw ve Lutyens gibi mimarların müşterileri genellikle "yeni zenginler" (bira üreticileri, bankacılar) idi ve bu hareket burjuva özlemlerini ifade ediyordu. Kırdaki ev ideali, demiryolu teknolojisine bağımlıydı.

 

Bahçe Şehirleri ve Sosyal Konut: Ev mimarisindeki bu iyileşme, daha sonra herkes için popüler, yerel mimariyi teşvik eden daha geniş bir vizyonla birleşti: Bahçe Şehri hareketi. Parker ve Unwin, Howard'ın Bahçe Şehirleri vizyonunu Letchworth ve Hampstead Bahçe Banliyösü'nde hayata geçirdi. LCC Mimarlar Departmanı da, Sanat ve El Sanatları ideallerini kullanarak, Boundary Street Sitesi gibi işçi sınıfı konutları inşa ederek, iyi mimarinin herkesin yararına olması gerektiğini kanıtladı.

 

(Kitabın devamında yazarın seçtiği 80 ev hakkında görsel malzeme ve detaylı bilgi mevcut. Seçilen evler çeşitli mimari stilleri örnekliyor)

…