Samsun Müzesi’nden Tunç Çağı’na ve Demir Çağı’na Tarihlenen Bir Grup Metal Silah

Davut Yiğitpaşa

Nagihan Çakır

 

Makalede Samsun Müzesinde bulunan Tunç Çağ’ından Demir Çağ’ına kadar olan kronolojik sıra içerisinde metal silahlar incelenmiştir.

 

Paleolitik Dönem insanı madeni keşfetmiştir ancak madeni işleyebilmek ısı teknolojisi sayesinde Neolitik Dönem’de mümkün olmuştur.

 

İlk olarak yassı ve taş baltalar gibi basit madenler üretilmiştir.

 

Dövme tekniğinde yüzeyde bulunan taşlar yontulmuş sert taşlara dövme tekniği uygulanarak silah üretimi gerçekleştirilmiştir. Isının kullanımı silah yapımında en önemli aşama olarak sayılmaktadır.

 

Daha sonra döküm tekniği kullanılmıştır. Döküm tekniği özellikle MÖ 2. binyılda Anadolu’da yoğun olarak kullanılan bir tekniktir

 

Antik kaynaklarda Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Samsun, Ordu ve Giresun sahil şeridini kapsayan kentler Khalybler ülkesi olarak tanımlanmaktadır. Bu halk geçimini demir işçiliğiyle sağlamaktadır.

 

Hançer

Hançer, ucu sivri, iki yanı keskin, genellikle üçgen biçimli namlusu olan silah türüdür. Keskin yapısından dolayı bıçak görevi de görebilir.

Namlusu yaprak biçimli hançerler ve namlusu sırtlı hançerler olarak iki grupta incelenmiştir.

Samsun Müzesi’nde 27 hançer örneği bulunmaktadır

 

Mızrak Uçları

Mızrak uçları ile kargı uçları birbirine çok fazla karıştırılmaktadır.

Mızrak uçları kargı uçlarına göre daha ağır olup bazen ağırlıkları yarım kiloyu aşkındır. Bazı mızrak uçlarının uç kısmı sivri bazılarının kıvrıktır

Mızrak uçları hem delici hem de kesici bir alettir. Saygınlık ve prestij unsuru olarak da kullanılmıştır.

 

Balta

Baltalar, ilk üretilen silahlar arasında yer alır. Önceleri taştan yapılıp kas gücü ile kullanılan daha sonra sap eklenip daha etkili hale getirilen yakın mesafeli dövüş silahıdır.

 

Ok ucu

En eski örneklerine Kalkolitik Dönem’de Mezopotamya ve Troia II evresinde rastlanır

Tarih öncesinde basit formlar ile yapılmış, zamanla metal, bakır, tunç, demir gibi alaşımlardan üretilmeye başlanmıştır. Başlangıçta hayvanları avlamak için üretilen ok uçları daha sonraki dönemlerde önemli silahlar arasında yer almıştır.

 

Ok uçları Demir Çağı’na tarihlendirilip tek parçalı kalıplarda döküm tekniğiyle yapılmıştır.

…

Yiğitpaşa, Davut -  Çakır, Nagihan (2021), Samsun Müzesi’nden Tunç Çağı’na ve Demir Çağı’na Tarihlenen Bir Grup Metal Silah, Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 9, s. 379-409