Mason Sözlüğü'nde Gezintiler - Kısaltmalar ve Açılımları

Mason Sözlüğü'nde Gezintiler 1 - Kısaltmalar ve Açılımları

 

Âlet

Fra. Outil; İng. Tool; Alm. Werkzeug

Yapım, onarım, montaj ve söküm gibi işlerde kullanılan, kendine özgü bir işlev taşıyan el gereci.

Operatif Masonluk döneminde mesleğin ve sanatın uygulanması sırasında değişik amaçlarla kullanılmış çeşitli aletlere, Spekülatif Masonlukta birer simgesel anlam kazandırılmıştır. Bunlar genel olarak üç gruba ayrılır:

a) Etkin(Aktif)Âletler: Pergel, Çekiç, Şakul, Manivela

b) Edilgin(Pasif)Âletler: Gönye, Keski, Düzeç, Cetvel

c) Yansız(Nötr)Âletler: Resim Tahtası, Mala

 

Bu âletlerden belli bir işi yapmak üzere takım halinde kullanılanlara “avadanlık” da denir.

 

Ap.

Apprenti (Fra.); Apprentice (İng.): “Çırak”

Genel olarak Masonluğun ilk derecesi ve bu derecedeki mason.

 

Balta

Fra. Hache; İng. Axe; Alm. Axt

Ağaç kesmede ve odun yarmada kullanılan âlet.

Masonluğun bazı derecelerinin önemli simgelerinden biri olan balta, doğadan yararlanmanın ve uygarlığın başlangıcının simgesi olarak kabul edilir.

 

Büyük Doğu

Esk. Maşrık-ı Âzam; Eş. Büyük Maşrık, Granoryan

Fra. Grand Orient; İng. Grand Orient, Grand East; Alm. Grossorient

 

Çe

Çekiç

Esk. Matraka; Fra. Maillet; İng. Gavel; Alm. Hammer

Yapı işlerinde, çakmak, vurmak, ezmek ve gereğinde kırmakiçin kullanılan el âleti.

Mason birimlerinde, başkan ve nazırları (yardımcıları), çalışma düzenini sağlamak ve uygulanan ritüelin gerektirdiği simgesel vuruşlarını yapmak üzere birer simgesel ahşap çekiç kullanır.

 

Çekiç

Esk. Matraka; Fra. Maillet; İng. Gavel; Alm. Hammer

Yapı işlerinde, çakmak, vurmak, ezmek ve gereğinde kırmak için kullanılan el aleti.

Mason birimlerinde, başkan ve nazırları (yardımcıları), çalışma düzenini sağlamak ve uygulanan ritüelin gerektirdiği simgesel vuruşlarını yapmak üzere birer simgesel çekiç kullanır. Nitekim herhangi bir masonik birimin başkan ve nazırları bu görevleri üstlendiğinde, simgesel bir törenle kendilerine görevleri süresince kullanacakları çekiçleri de teslim edilir.

 

Do

Doğu

Esk. Şark; Fra. Est, Orient; İng. East, Orient; Alm. Osten, Orient

1. Yerküre üzerinde yaşayanlara göre, güneşin doğduğu yön.

Bu tanım, Masonlukta “ışık” kavramıyla bağlantılı olmak üzere ayrı bir önem taşıyor.

2. Bir mason mabedinde, kapının tam karşısına gelen yön ve mabedin bu bölümü.

 

G

G Harfi

Latin alfabesinin yedinci harfi.

Bu harf, Masonluğun en önemli ve en değerli simgelerinden biridir.

Bu harf genellikle diğer simge ve simgesel düzenlemelerin tam ortasında yer alır.

Diğer simgelerle bir “bileşik simge” oluşturur. En sık uygulamalar arasında “gönye ile pergel”, “beş kollu yıldız” ve “güneş” sayılabilir. Hangi anlamda (hangi sözcüğün başharfi olarak) kullanıldığı Masonluk anlayışına göre değişebilmektedir.

 

Yahuda

Eş. Judah

İsraillilerin 12 kavminden biri.

Bu kavim, diğerleri arasında önemli ve öncelikli bir yer tutar. Bunun nedeni Hz. Davut ile başlayarak İsraillilerin “kral ailesi” olmasıdır.

 

Ka / Kal

Kalfa.

Esk. Refik; Fra. Compagnon; İng. Fellow; Alm. Geselle

Birçok ekolün, meslek ve sanat kuruluşunun ikinci aşaması; Masonluğun da ikinci derecesi.

Masonlukta, çırak derecesinde tüzüklerin belirlediği süreyi dolduran, bu derecenin bilgilerini edinmiş olduğunu da gösteren düzenli bir masona, uygulanan ritüelik törenle “kalfa” niteliği verilir. Ritüelik kapsamı bakımından Masonluktaki kalfa derecesi, bireysel eğitim ve gelişime yönelik en önemli derecelerden biridir.

 

Keski

Fra. Ciseau, Burin; İng. Chisel; Alm. Meissel

Taşların yontularak şekillendirilmesinde kullanılan bir âlet.

Keski, insanın kişiliğinin oluşumuna, yaşamındaki davranışlarına, görüş ve tutumu ile yaşam şeklinin düzenlenmesine yön veren kararlarının simgesi olarak kabul edilir. Olumlu bir yapıt verebilmek için disiplinin ve eğitimin gerekli olduğunu simgelediği de benimsenir.

Keski, edilgin (pasif) nitelikli masonik âletlerden biridir yani kendi başına kullanılamaz ve işlevini ancak etkin (aktif) bir âletin verdiği güçle gerçekleştirir. Keskiye işlevini gördüren âlet ise “çekiç”tir.

 

Kılıç

Fra. Epée; İng. Sword; Alm. Schwert

Bireyin birey ile çatışmasında kullanılan kesici ve delici savaş âleti.

Kullanıldığı yere ve kullanılış şekline göre; özgürlüğün, eşitliğin, güçlülüğün, yiğitliğin, otoritenin, güvenin, saygının ve güç ile enerjinin birleşiminin simgesi olarak benimsenir.

Spekülatif Masonluk, Operatif Masonluğun yanı sıra Ortaçağ ve sonrasının şövalyelik kurumlarından ve aristokrasiden de birçok öğe almış, bu öğeleri simgesel anlamlar vererek değerlendirmiştir. Spekülatif Masonluğun en önemli simgelerinden biri olan kılıç, şövalyelikten alınmış olan öğelerdendir. Dolayısıyla, simgesel bir nitelik taşımakla birlikte, görünümünde “şövalye kılıcı”nın benzeridir; ince, uzun, yassı, “iki ağzı keskin” bir kılıçtır.

 

…

Mason Sözlüğü'nde Gezintiler - Kısaltmalar ve Açılımları - Ansiklopedik Mason Sözlüğü