Stephen G. Hague, Karen Lipsedge - On Sekizinci Yüzyılda Evde Evsel Alanı Sorgulamak - Notlar
At Home in the Eighteenth Century, Interrogating Domestic, Routledge, New York, 2022
…
Evin sayısız anlamı vardır ve on sekizinci yüzyıl, yaygın
hayal gücünde genellikle cilalı maun masalarda çay içmekle ilişkilendirilse de,
çok daha geniş bir deneyim dünyası henüz keşfedilmeyi bekliyor.
Kitabın özünde, on sekizinci yüzyıl ev yaşamını çeşitli
disiplinler arası bakış açılarından incelemenin özgün ve ilginç sorular ortaya
çıkarabileceği ve yeni cevaplar ortaya çıkarabileceği iddiası yatıyor.
Kitap konut mekanlarının hiyerarşik doğasını ve bu alanların
artan konfor, tüketim kültürü ve küresel ticaret yoluyla nasıl dönüştüğünü
analiz ediyor.
…maddi kültürün kimlik oluşturmadaki rolü…
Önsöz / Giriş
Bu kitap, on sekizinci yüzyıl ev mekanını coğrafi ve
disiplinlerarası sınırları aşan bir iş birliğiyle inceleyen bir araştırma
koleksiyonudur. Kitabın temel amacı, on sekizinci yüzyıl evine dair mevcut
anlayışı yeniden değerlendirmek ve daha ileri araştırmalar için verimli yollar
göstermektir. Editörler, evin ne olduğuna dair tek bir tanım sunmaktan bilinçli
olarak kaçınmışlardır, çünkü akışkanlığı, kesin bir karakterizasyonu
zorlaştırmaktadır.
On sekizinci yüzyılda ev kavramının modern versiyonunun icat
edildiği kabul edilmektedir.
Temel olarak incelenen temalar arasında cinsiyet, sosyal
sınıf, maddi kültür, mahremiyet ve Atlantik ötesi sömürge bağlantıları yer
almaktadır.
Bölüm I: Mekanın Organizasyonu ve Düzenlenmesi
İlk bölüm, insanların evlerini nasıl organize edip etkileşim
kurduklarını ele alıyor.
1 Erken Dönemde Ev Mahremiyeti
İçin Kurguların Sahnelenmesi, On sekizinci yüzyıl Londra Haneleri
Paula Humfrey
Makalede ev içi mahremiyetin sağlanmasının aslında bir
performans unsuru olduğunu savunuluyor. Mahremiyet, fiziksel bir izolasyona
dayanmıyordu.
Kentsel ortam, ev hayatının tam anlamıyla teatralliğini
besliyordu çünkü başkalarının bakışlarından kaçmanın gerçek bir yolu yoktu.
Londralılar, konutlarını ve içindeki eşyaları fiilen kendi reklamları olarak
görüyorlardı.
Yoksul insanlar yaşam alanlarını yabancılarla paylaşıyordu;
orta sınıf, evlerindeki odaları kiraya veriyordu; zanaatkârlar ve esnaf çoğu
zaman çalıştıkları yerde yaşıyordu; zenginler evlerini birden fazla hizmetçiyle
paylaşıyordu; ve neredeyse tüm ev sahipleri en az bir hizmetçi çalıştırıyordu,
bu nedenle nominal olarak bekar olanlar bile tamamen yalnız değildi.
…mahremiyet, kamusal görüşten uzaklaşmaktan ziyade kişisel
anlatıların canlandırılmasından kaynaklanıyordu.
2 Okuma Pamela Ev Salonu aracılığıyla Odalar, Sosyal Sınıf ve Cinsiyet
Karen Lipsedge
Samuel Richardson'ın 1740 tarihli mektup romanı, Pamela, çok
fakir bir aileden gelen on beş yaşındaki hizmetçi Pamela Andrews'un, zengin bir
toprak sahibi, yerel bir yargıç ve bir çapkın olan efendisiyle evlenmesini konu
alıyor.
Richardson'ın romanları, ev mekânının önemini ve
karakterlerin kimlikleriyle olan ilişkisini vurgulamak için kullanılır. Pamela'nın
sosyal statüsü erişebildiği odalara göre ölçülebilir.
Pamela'nın giydiği kıyafetler, tıpkı odalar gibi, sosyal
statünün görsel sembolleri olarak işlev görür. Leydi Davers, eski hizmetçi
konumundan evin hanımı konumuna yükselişini alaya alır: Hanımefendi; sanırım siz de hanımefendi gibi giyinmişsiniz. Leydi
Davers, Pamela'ya uygun şekilde davranmayı reddeder. Leydi Davers, Pamela’yı sürekli
olarak hizmetçi olarak tanımlamaya çalışır.
3 Richardson'ın Ev İçi Gücü, Utanç ve Merdivenin Rolü / Clarissa
Kristin M. Distel
Samuel Richardson'ın Clarissa; ya da Genç Bir Bayanın
Hikayesi (1747-1748), normalde utanç duygusu uyandıran eylemleriyle, on sekizinci
yüzyıl kadın utancı normlarına meydan okudu. Başroldeki karakterin babasının
evinden kaçması ve ardından bir genelevde tecavüze uğraması, burada aylarca
kendi isteği dışında alıkonulması…
Kadınlarda utanç, güçsüzlüğün bir işareti ve belirtisi
olabilir…
Clarissa, ailesinin maddi çıkarları için Solmes ile
evlenmeyi reddettiğinde özerklik çabası gösterir. Kardeşi James, Clarissa'yı arka
merdivenlerden inip çıkmaya zorlayarak, onu bir hizmetçi konumuna düşürür;
hizmetçiler ailenin utancını taşıyıp gizleyerek evin düzenini sağlardı.
Hem genelev hem de Harlowe Evi, Clarissa'nın utanç ve teşhir
tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı mimari paralellikler sunar.
4 “Kırsalda Küçük Bir Ev” On Sekizinci Yüzyıl İngiliz Hayal Gücünde Kulübe
Hayalleri ve Arzuları
Julie Park
18. yüzyılın son çeyreği ile 19. yüzyılın başlarında “kulübe”
sosyal, kültürel ve mimari olarak köklü bir değişime uğradı. Başlangıçta
yoksulluğun simgesiyken, zenginler için konfor, pitoresklik ve kırsal emeklilik
aracı haline geldi.
1755 yılında Samuel Johnson için bir kulübe; sıradan bir
mesken, bir karyola, küçük bir ev'den başka bir şey değildi.
Malton'a göre bir kulübe, zengin bir çiftçinin veya varlıklı
bir beyefendinin meskeni olduğu kadar, çit ve hendek kazıcısının da meskeni
olabilir. Malton'ın kulübe vizyonu, konforun, bolluğun ve misafirperverliğin
hüküm sürdüğü bir yerdi.
Edmund Bartell (1804), sosyal ve estetik açıdan
geliştirilmiş kulübe türüne süslü kulübe adını verdi.
Crowley’e göre, kulübe, konfor ortamı olarak kabul edilen ve
tasarlanan ilk ev tipiydi.
Pitoresk bir kulübe, doğanın insan yapımı unsurların önüne
geçmesine izin verilen, düzensizlik ve "pürüzlülük" gibi niteliklere
sahip olmalıdır.
Romantik kulübe yaşamı, doğrudan deneyimlenmekten çok daha
fazla hayal edilmiştir. Ancak bu hayal etme çabaları, hayal gücünün yeşerdiği
araçları oluşturmuştur.
Bölüm II: Para, Değer ve Tüketim
II. Bölüm para, değer, ev ve kimlik arasındaki ilişkiyi ele
alıyor.
Evsel mekan ekonomisi, insanların eve yönelik tutumlarının
merkezinde yer alıyordu
5 “Şimdi Sizi Şaşırtacağından Emin Olduğum Bir Şeyi Size Söylemeye
Kararlıyım:” Nesneler, Ev Mekânı ve Nezaket Ekonomisi
Stephen G. Hague
Bristol Gümrüklerinin önde gelen yetkililerinden ve hayırseverlerden
John Elbridge'in mirasından kalan mirasların dağıtımı / dava, on sekizinci
yüzyıl ev mekânının anlaşılmasında kritik öneme sahip birçok konuyu gözler
önüne serdi.
…mahkeme kararı, 18. yüzyıl insanlarının maddi dünyalarını
cinsiyet, ekonomi ve sosyal statü gibi çeşitli bakış açılarından nasıl
değerlendirdiklerine dair ayrıntılı bilgiler sunmaktadır.
Elbridge ailesindeki çatışma, 18. yüzyılda ev ortamının
insanların sosyal konumlarını belirledikleri önemli bir mekan olduğunu açıkça
ortaya koydu.
…on sekizinci yüzyıl insanları / evlerinde maddi açıdan
soylu bir statü oluşturmak ve sürdürmek hangi kaynakları gerektiriyordu?
Soylular için, sahip olunan şeylerin sayısı, kalitesi,
maliyeti ve sergileme imkânı, onları sosyal düzende ayıran faktörlerdi.
6 Ev Ekonomisi: Kadın Emlak Yöneticileri Uzun On Sekizinci Yüzyıl Kurgu ve
Toplumu
…kadınların mülk yöneticisi olarak oynadığı önemli rolleri
inceler.
7 Zarif, Saygın ve Ferah: Konaklama Londra'daki Pazar, 1770-1800
Londralıların çoğu, kendi evlerine sahip olmak yerine özel
konaklama (pansiyon) kiralamışlardır; bu da evin aile, yakınlık ve eve
bağlılıkla ilgili hissedilen duygular bütünü olduğu kavramını karmaşıklaştırır.
Ev sahipleri/hanımlar ve kiracılar, konaklama işinin ticari niteliğini gizlemek
amacıyla ilanlarında kibar, saygın ve havadar gibi terimleri kullanıyorlardı.
8 “Harika Dünyevi Zenginlikler Gerçek Değildir...” Uzay, Arkeoloji ve
Philadelphia Evi
Bu makale, varlıklı Quaker tüccar Caleb Cresson'un evi ile
onun kiralık apartmanlarda yaşayan çok sayıdaki kiracısının konutlarını
karşılaştırmak için arkeolojik kanıtları inceliyor…
Bölüm III: Eve Farklı Bakış Açıları
Bu bölüm, on sekizinci yüzyıl evini ırk, cinsiyet,
cinsellik, erişilebilirlik ve sosyal statü hakkındaki güncel tartışmalarla
bağlantılı olarak daha ayrıntılı bir şekilde inceliyor. Ev içi mekân ve
nesneler, kimliğin oluşumunda merkezi bir rol oynamıştır. İzleyiciler, ev içi
mekânı sınıf, cinsiyet ve ırk gibi, akademisyenlerin giderek daha fazla
araştırdığı ancak ev araştırmalarında bir araya getirilmeyen konularla dolu
olarak gördüler.
9 Transatlantik Ev Hayatı ve Bir Türün Sınırları Renkli Kadın
Victoria
Barnett-Woods
Makale The Woman of Colour romanını, on sekizinci yüzyıl ev
içi kurgusunun cinsiyetçi doğasına meydan okuyan bir eser olarak inceler.
…
10 Yer Açmak: Jane Austen'ın Eserlerinde Eşcinsel Ev Hayatı Emma ve Anne
Lister Günlükleri
Margaret A. Miller
Bu bölüm, Jane Austen'ın Emma romanındaki çalılıklar ve Anne
Lister'ın günlüklerindeki mekanlar aracılığıyla eşcinsel ev hayatını ve arzuyu
inceler.
…
11 Hizmetçi Mobilyaları: İngiliz Kır Evlerinde Hiyerarşiler ve Kimlikler
Jon Stobart
…kır evlerindeki hizmetçi odalarının maddi kültürü
Mobilyalar, kullanıcının statüsü ve kimliğiyle doğrudan
bağlantılıydı. Hizmetçiler, maddi yaşamlarını şekillendirmede çok az takdir
yetkisine sahipti.
…
12 On Sekizinci Yüzyıl İskoçya'sında Yatak Yapmak, Alt Sınıf Evleri Yapmak
Katie Barclay
Yatak, evlilik, cinsel birleşme ve aile kurma için bir
metafor ve ritüel işlevi görür.
Yoksul İskoçlar için konfor maddi dünyayla değil, sevgi dolu
topluluklarda ve sosyal ilişkilerde yer alıyordu. Yataklar genellikle ateşin
yakınında ve evin hareketi üzerinde merkezi bir görüşe sahipti. Yatak
paylaşımı, güven ve yakınlık göstergesi olarak aynı cinsiyetten insanlar
arasında bile yaygındı.
İskoçlar, evli olmayan erkek ve kadınların yatak
kullanımlarını yakından takip ediyordu.
13 Evin Hiyerarşileri On Sekizinci Yüzyılda Mekanlar, Şeyler ve İnsanlar
Laura C. Keim
Bu bölümdeki gerçek ve kurgusal evler arasındaki etkileşim,
on sekizinci yüzyılın ikinci çeyreğinden kalma iki seçkin evi yakından inceler.
İlki, İngiliz minyatür evi Nostell Priory bebek evidir. 1735 civarında Lady
Susannah Henshaw Winn (1710-1741) için inşa edilen bebek evi, yakın zamanda
Birleşik Krallık Ulusal Vakfı tarafından titiz bir koruma ve inceleme
sürecinden geçmiştir.1İkincisi, 1723-1730 yılları arasında sömürge yetkilisi
James Logan (1674-1751) için inşa edilmiş, iyi korunmuş bir Anglo-Amerikan
beyefendi evi olan Stenton'dur.
Bebek evi, genç kızlara ev işleri ve yöneticilik sanatını
öğretmek için tasarlanmış kadın merkezli ideal bir dünyayı tasvir eder.
14 On Sekizinci Yüzyıl Mekanlarında Yirmi Birinci Yüzyıl Ziyaretçileri:
Zorluklar ve Fırsatlar
Oliver Cox
…on sekizinci yüzyıla dair akademik araştırmalar oldukça iyi
durumda. 2007 ile 2018 yılları arasında bu dönemle ilgili yaklaşık 30.000 kitap
ve makale yayımlandı; bu, bir önceki on yıla göre %8'lik bir artışı temsil
ediyor.
…
Sonuç
On Sekizinci Yüzyıl
Ev Mekânının Değerlendirilmesi
Stephen G. Hague,
Karen Lipsedge
Kitap, on sekizinci yüzyıl ev mekanının tek bir tanımını
sunmayarak, bu alanın ne anlama geldiği ve nasıl kullanıldığı hakkında daha
incelikli bir anlayış geliştirir. Evin bir performansla ilgiliydi; ister çay
içme gibi ritüellerin kamusal sergilenmesi, ister daha fazla mahremiyet duygusu
yaratmak için bir rolün icrası olsun.
Ev anlatılarının, maddi nesnelerin evdeki önemine
odaklanması gerektiğini, ancak alt sınıfların evsel alanlarına (apartmanlar,
pansiyonlar, kulübeler ve basit İskoç yatakları) daha fazla dikkat çekilmesi
gerektiğini vurgular. Kitabın sağladığı hayati bir katkı, kurgusal olan ile
gerçek olan arasındaki mekânı anlama çabalarındaki etkileşimdir. Sonuç olarak, on
sekizinci yüzyıl ev alanını neyin oluşturduğunu yeniden değerlendirmek değerli
bir çaba olmaya devam ediyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder