5 Temmuz 2025 Cumartesi

Anna Anzani - Bilinçli Yaşam Transdisipliner Kent Manzaraları - Notlar

Anna Anzani - Bilinçli Yaşam Transdisipliner Kent Manzaraları - Notlar

Conscious Dwelling, For Transdisciplinary Cityscapes, Springer, Berlin, 2022

 


Editörün Önsözü

Seksen bir yıl önce, İsviçreli tarihçi Siegfried Giedion yirminci yüzyılın en etkili tasarım kitabını yayınladı, Uzay, Zaman ve Mimarlık. Kitap, okuyucuyu görelilik teorilerine dayanan yeni uzay-zaman çağının ilanlarıyla ve düşünme ile hissetme arasındaki psikolojik uçurumu kapatma vaadiyle boğdu.

 

Günümüzde yapı kültürü büyük ölçüde her yerde bulunan cam kutularla tanımlanıyor

Yirminci yüzyıl tasarım teorisinin büyük bir kısmı, dünyanın ve insan alışkanlıklarının kökten değiştirilebileceği ve şehirlerimizin cam, çelik ve beton gibi yeni malzemelerle adeta sağlamlaştırılabileceği ütopik inancına dayanıyordu. Bu öncülün iyi ya da kötü nasıl işlediğini gördük. İhtiyacımız olan şeyin, değiştirilmiş ve daha az kapsayıcı bir strateji - bir bakıma bir "bahçe etiği" - olduğunu öne sürmek istiyorum.

 

Önsöz

Covid-19 salgını, şehirlerin altyapılarının kırılganlığını, gezegenimizin varoluşunun kritik durumunu, ekonomik kalkınma ve örgütlü davranış modelimizin insanların refahı ve sağlığıyla uyumsuzluğunu açıkça ortaya koydu.

 

Kitabın ilk bölümü, inşa edilmiş mekânları ele alıyor

…çağdaş şehrimizde yaşanabilirliği artırmak için de sürdürülebilir stratejileri ele alıyor

İkinci bölüm, estetik mekân algımızı

Üçüncü bölüm ise, artık insan merkezli olmayan bir dünya için psikolojik, antropolojik ve felsefi bakış açılarından başlayarak ilişkisel mekânları ve bunların insan davranışını nasıl etkilediğini ele alıyor.

 

İnşa Edilmiş Alanımızı Tasarlamak

Kentsel Açık Alan Tasarımı: Ne Yapmalı?

Luciano Crespi

Bu bölüm, kentsel açık alanların yeniden geliştirilmesini ele alıyor

 

Şehrin Etrafı: Yürüme Temposunda Kentsel Bir Mekan İçin

Barbara Di Prete

Bu bölüm, bu yorumun potansiyelini ve tasarıma ilişkin çıkarımlarını keşfetmeye, yürüyüş hızında keyifle yaşanacak bir yakınlık şehrinin inşasını nasıl teşvik edebileceğimizi anlamaya çalışacaktır.

 

Günümüzde şehirler, kamusal boyutu da "yaşanabilir" kılacak çözümler talep ediyor ve bu da çağdaş projenin yapılandırıcısı olan aidiyet, öz-temsil ve kimlik ilişkileri kavramlarını hatırlatan terimin etimolojik anlamını güçlendiriyor (Latince "yerleşmek" anlamına gelen "habiting") yaşamak sık kullanılan sahip olmak “Kendinde bulundurma, sahip olma” anlamını ifade eder).

 

Kentsel Mekânlarda Geçiciliğin Tasarımı

Davide Crippa

Geçici eylemler, giderek daha çok kalıcı dönüşümlerin bir simülasyonu haline geliyor; kentsel mekânda geçici biçimleriyle birkaç yıl bile dayanabilir veya tam da onlar sayesinde şekillenen bir yeniden geliştirme stratejisinin parçası olarak, şehrin mekânlarında parçalara dönüştükçe anında kalıcı hale gelebilirler.

 

Mevcut Şehirleri Okuyarak Değişimlerini Öngörmek

Emilio Lonardo

Bu bölüm, şehirlerde gerçekleşen değişimleri, geniş anlamda, senaryoların geliştirilmesini bir anlayış anahtarı olarak kullanan tasarım odaklı bir bakış açısıyla sunmaktadır.

 

Davies'e göre aşağıdaki ilkeler hem yeşil hem de inşa edilmiş kentsel alanların tasarımı ve yeniden tasarımına atıfta bulunmaktadır.

İnsanlar İçin Yerler—Mekanların iyi deneyimlenip sevilmesi için güvenli, konforlu, çeşitli ve çekici olmaları gerekir. Ayrıca özgün olmalı, çeşitlilik, seçenek ve keyif sunmalıdırlar. Canlı mekanlar, insanlarla tanışma, sokakta oynama ve dünyayı izleme fırsatları sunar.

Mevcut Olanı Zenginleştirin—Yeni projeler, mevcut kentsel mekanların niteliklerini zenginleştirmelidir. Bu, çevresinden doğan ve onu tamamlayan, her ölçekte (bölge, şehir, kasaba, mahalle ve sokak) geçerli, özgün bir tepkiyi teşvik etmek anlamına gelir.

Bağlantılar Kurun—Mekanlar, çevreleriyle fiziksel ve görsel olarak bütünleşmiş, kolay ulaşılabilir olmalıdır. Bu, sırasıyla yürüyerek, bisikletle, toplu taşıma araçlarıyla ve arabayla nasıl dolaşılacağına dikkat edilmesini gerektirir.

Manzarayla Çalışın—Mekanlar, doğal ve yapay çevre arasında bir denge bulmalı ve enerji tasarrufunu ve konforu en üst düzeye çıkarmak için her bir alanın kendine özgü kaynaklarını (iklim, arazi şekli, peyzaj ve ekoloji) kullanmalıdır.

Karışık Kullanımlar ve Formlar—Çekici, keyifli ve konforlu mekanlar, mümkün olan en geniş kullanıcı, hizmet ve sosyal grup yelpazesinin çeşitli taleplerini karşılar. Ayrıca farklı yapı biçimlerini, kullanımları, mülkleri ve yoğunlukları bir araya getirirler.

Yatırımı Yönetin—Projelerin geliştirilebilir ve iyi bakımlı olması için ekonomik olarak sürdürülebilir, iyi yönetilebilir ve bakımlı olmaları gerekir. Bu, işletmecilerin piyasa değerlendirmelerini anlamak, toplum ve yerel yönetimden uzun vadeli taahhüt sağlamak, uygun uygulama mekanizmalarını tanımlamak ve bunları tasarım sürecinin bir parçası olarak görmek anlamına gelir.

Değişim İçin Tasarım—Yeni yapılaşma, kullanım, yaşam tarzı ve demografideki gelecekteki değişikliklere yanıt verebilecek kadar esnek olmalıdır. Bu, enerji ve kaynak verimliliğine yönelik tasarımlar yapmak; mülk, kamusal alan ve hizmet altyapısının kullanımında esneklik yaratmak; ulaşım, trafik yönetimi ve park etme konularında yeni yaklaşımlar sunmak anlamına gelir.

 

Dünya nüfusunun geleceği kentseldir. Küresel nüfus artıyor ve dünya nüfusunun yarısından fazlası artık kentsel alanlarda yaşıyor. Buna karşılık, küresel kırsal nüfus azalıyor.

 

2016 yılında Profesör Carlos Moreno, yeni, daha ekolojik, sürdürülebilir ve kimlik temelli bir şehir modeli önerdi. Moreno'nun15 dakikalık ŞehirHer kentin, sakinlerinin evlerinden yürüyerek veya bisikletle ihtiyaçlarının çoğunu karşılayabilecek şekilde düzenlenmesi gerektiğini öne süren krono-kentselcilik kavramını ortaya attı.

 

Kapitalizm ve kentleşme süreci kök saldıkça, bir "nesnenin" değişim değeri kullanım değerinin yerini aldı ve vatandaşları kentsel yaşamın ve katılım, karşılaşma ve etkileşim mekanı olarak şehrin temel anlamından mahrum bırakarak kentsel mekanın anlamını değiştirdi. Bu faktörlerin ekonomik kriz, insanların hareketlilik de dahil olmak üzere çok sayıda kaynağa tam ve anında erişebilmesini sağlayan teknolojik ilerleme ve orta ve uzun mesafeli seyahatin zaman ve maliyetindeki azalmayla birleşmesi, göçebe olma eğiliminde olan insanların yaşam biçimini yeniden tasarlıyor ve şehirleri küresel ağların düğüm noktaları olarak yeniden yapılandırıyor.

 

Artık yalnızca fiziksel mekânlarda yaşamıyoruz. Günlük yaşamlarımız artık web tarafından tasarlanan sınırları aşıyor ve her şeyden önce sosyal ağların çizdiği yolları takip ediyor.

 

Çağdaş Kentin Yeniden Kullanımı: Deneyim ve Ekoloji

Anna Anzani

…pandemi, bir halk sağlığı acil durumunu, bulaşma riskleri nedeniyle insanları birbirinden ayırarak, hayatımızın en kötü uluslararası krizlerinden birine dönüştürdü.

 

Ellard, iki yakın sokakta yürüyen insanların biyolojik tepkilerini izledi. Monoton bir cam cephenin yanından geçen insanlar daha hızlı yürüyor ve buna can sıkıntısı ve artan stres seviyesiyle tepki veriyorlardı. Küçük dükkanların, açık kapıların ve sokak eşyalarının bol olduğu diğer sokakta insanlar yavaşlıyor, kendilerini canlı, sosyal ve aktivitelere katılmaya istekli hissediyorlardı. 1966'da "dokunsal mekanlar" sorununu gündeme getiren E. T. Hall'a göre, modern mimarinin başarısızlığı ölçek ve dokunsal uyarımın eksikliğiydi.

 

Estetik Alanımızı Algılamak

Kentsel Mekanların Atmosfer Tasarımı. Bilimsel Fenomenolojik Yaklaşım

Michael Sinico

Bu bölümün amacı, atmosfer kavramını bilimsel fenomenolojik bir bakış açısıyla ele almak ve kentsel mekan tasarımcıları tarafından operasyonel olarak kullanılabilecek terimlerle tanımlamaktır.

 

Nitelikler, onları bulduğumuz yere aittir.

 

Doğa ve Anti-Doğa: Çağdaş Şehir Manzarası Üzerine Düşünceler

Eugenio Guglielmi

Tukidides (M.Ö. 460-M.Ö. 390) bize “Şehirleri duvarlar değil, insanlar inşa eder” sözünü hatırlatmıştı

 

…ileriyi düşündüğümde, kendimi geçmişe dönmeye zorlanmış buluyorum

 

Bedevilerin Somut Olmayan Mirası: Göçebe Kültürünün Habitatı, Habitus'u ve Temsilleri

Giuseppe Amoruso ve Sara Conte

göçebe Bedevi kültürü…

 

Yaşam alanı, bu popülasyonların göçebe doğasını belirler; çünkü göçebe, arazi ve ekosistemiyle dengeli, mevsimsel bir bağımlılık ilişkisi kurar.

 

Çölde hızlı hareket etmenin tek yolu ve hayatta kalmanın bir aracıydı. Deve, göçebe yaşamı ve yeni otlaklar arama, çadırı, eşyaları ve insanları taşıma olanağı sağlar. Süt, kumaş yapmak için yün, ateşi yakmak için gübre, parazitlerden korunmak için idrar ve acil durumlarda et sağlar ve böylece ailenin prestij ve servetinin simgesi haline gelir.

 

Bedeviler, çevrelerindeki alan hakkında derin bir bilgiye sahiptir. Hayatta kalmaları, gizli kuyuları bilmelerine, yeni otlatma olanakları hakkında bilgi edinmelerine ve bölgede hızlı hareket edebilmelerine bağlıdır.

 

Güzelliği Haritalamak: İlişkisel Kavşakları ve İç Mekan Resimlerini Anlatmak

Valeria Locati

…güzellik kavramının şehre ve kentsel bağlamlara uygulanan kilit rolünü, gözlemci-yurttaşın dış dünyaya bakışından yola çıkarak analiz etmeyi amaçlamaktadır.

 

Anlamsal ve Mimari Ses Alanı Müzikal Yaratıcılık ve Performans

Alfonso Chielli

Hayatın olduğu her yerde ses vardır

Sesler, mekâna nüfuz eder ve onu karakterize eder

 

Müzik, imkânsız bir aşkınlığa duyulan özlemin inatçı bir tanıklığını sürdürmektedir

 

Çoklu Duyusal Algı: Mimarlık ve İç Mekan Tasarımına Etkileri

Nicola Bruno

Burada, algısal biçimler ile duyusal mekanizmalar, çoklu-modalite ile çoklu-duyusal bütünleşme ve sinestezinin kendisi ile çapraz-modal ilişkiler arasında ayrım yapmak için gerekli kavramsal araçları sağlayan temel kavramları ve terminolojiyi özetliyorum.

 

 

İlişkisel Alanımızda Yaşamak

İlişkileri Yeniden İcat Etmek: Yaralı Mekanları ve Zamanları İyileştirmek

Massimo Schinco

 

Acı Verici Sınırlarla Yaşamak

Ada Piselli

Çok kalın sınırlar, diğerini insanlıktan çıkarma riski taşıyan ayrımlar yaratır.

 

Bir Beden Olarak Birlikte Olma Egzersizi Etnografik Perspektifler

Paola Briata

Beden, bilginin edinildiği araçlardan biridir ve bu bölüm, mekânlar ve bedenler arasındaki bağlantıları keşfetmek ve antropolojik çalışmalarda sözde "duyusal dönüş"ün temel anlarını yeniden inşa etmek için etnografik metodolojiler üzerine açık bir konumlandırma yapar.

 

Kenar Şehir, Balon Şehir, Köpük Şehir

Federico Leoni

 

İnsan Şehrinin İçinde ve Ötesinde

Luca Bonardi ve Andrea Marini


 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder