Henry Russell - Romanın Kısa Öyküsü
…romanın öyküsünü anlatırken öykü anlatımının tarihine
ilişkin de bir öykü anlatıyoruz
Kitap, dünyayı değiştiren yaratıcılığın 67 eserine
dikkatimizi çekiyor,
…ilk romanlar diye ele alınanlar, çoğunlukla Lucius Apuleius'un
(MS yaklaşık 124-yaklaşık 170) Altın Eşek eseri ve 11. yüzyıla ait Japonca bir
eser olan Genji'nin Hikayesi'dir.
Janrlar
Tarihsel
Avrupa'da ilk tarihsel romanlardan biri Walter Scott
(1771-1832) tarafından yazılan Waverley'dir (1814), konusu 1745'teki Jakoben
Ayaklanması'dır.
(Giuseppe Tomasi di Lampedusa) Leopar, Sicilya'nın İtalyan
Birliği'ne katıldığı dönemi anlatır.
Mizahi
…büyük ölçüde kültüre bağlıdır ve dile üzgüdür. Kelime
oyunları ve çift anlamlı özler asıl metinlerinde çok eğlendirici olabilir
Rabelais'nin eserinde, kahkahalar kısmen yazarın açık bir
şekilde dilden çok zevk almasından -özellikle müstehcen olan çeşitli kavramlar
ve nesneler için uzun sözcük listelerinden kaynaklanır.
…mizah, yazarın insan zaaflarıyla eğlenmesiyle ortaya çıkar
ve bunu yansıtır.
Pikaresk
İspanyada ortaya çıkan pikaresk roman türü, adını İspanyolca
picaro [serseri] sözcüğünden almıştır. Don Quijote, pikaresk türün en ünlü
örneği olarak kabul edilir.
…en iyi bilineni Mateo Aleman'ın (1547-yaklaşık 1614) yazdığı
Guzman de Alfarache'dir
Macera
Başkahramanlar genellikle tehlikededir ve buna fiziksel
aksiyonla karşı koyarlar.
…öykünün temposu genelde sıkışık olay örgüsünün önüne geçer.
Antiroman
…yazarın alışılagelen roman kurallarını olabildiğince
bozduğu bir roman türüdür.
Otobiyografik
…gerçek ve hayali bölümleri ayırmak zordur.
Mektup roman
18. yüzyılda çok popülerdi.
İngiltere'de mektup türü Samuel Richardson'ın (1689-1761)
Pamela (1740) romanıyla popülerlik kazandı.
Bu türün öne çıkan örnekleri arasında (Frances Burney) Evelina
ve Genç Werther'in Acıları da yer alır.
Bildungsroman
…büyümeyi ele alan bir roman türüdür.
Bu romanlar genellikle eğitim kurumlarında geçer
Bu türün ilk eserlerinden biri -ve daha sonra bu jarudaki
çoğu esere model olan- Goethe'nin Wilhelm Meister'in Çıraklık Yılları’dır
(1796).
Fantastik
…kurgusal düzyazılarda başka bir dünyada ya da dünyalarda
ve/veya başka bir zamanda ya da zamanlarda geçen eserlerdir. Genellikle süper
güçleri olan karakterler ön plana çıkar.
Korku
…kısmen 18. yüzyılın rasyonalizmine tepki olarak doğmuştur.
Herkes, her şeyi anlamaya çalışmayı istememiştir
Gerilim
…heyecanlı olması gerekir.
Bu türün klasik eseri, uğradığı haksızlığın öcünü almaya
çalışan bir adamla ilgili olan Monte Cristo Kontu'dur.
Doğa
İki tür doğa romanı vardır. Birinde, kırsal yerler sessiz
sakindir, çoğunlukla kayıp bir cennettir. Ötekisinde, doğa alt edilmesi gereken
haşin bir düşmandır.
Gerçekçilik
…hem klasisizmi hem de romantizmi aşırı derecede yapay
oldukları için reddetmiştir
…iki ana türü vardır: toplumsal ve dinsel. Toplumsal
gerçekçilik sıradan insanların yaşamlarını ve kaygılarını anlatmayı amaçlar;
orta sınıftan insanların sorunlu evlilikleri bu alt türün başlıca konusudur.
Dinsel gerçekçilik dikkatleri taşradaki yaşam üzerinde yoğunlaştırır.
Çocuk
Bu janrda, büyü önemli bir konudur. Doğaüstü güçleri ya da
deneyimleri olmayan, "normal" başkahramanlar çok azdır.
Novella
Novella, kısa bir öyküden daha uzun olmalıdır, ancak
romandan daha az sözcük içermelidir.
Eserlerin çoğunda şiddet, felaket ve gizem yer alır; ancak
bu içeriklerin hiçbiri, novellanın esasını oluşturmaz.
Psikolojik
…karakterlerin yaptıklarından ziyade; isteklerine, en
içerideki duygularına ve düşünsel süreçlerine odaklanır
…istek ve arzuları kesin olarak ifade etmek yerine ince
ayrıntılarla ortaya çıkarır
Anahtarlı Roman
…gerçek kişilere dayanan, ancak asıl kimliklerini saklamak
için farklı isimler verilen karakterlerin yer aldığı kurgusal düzyazılardır.
Anahtarlı romanlar genellikle intikam eylemleridir.
Yasaklı Roman
Yasaklanan romanlar, genellikle şu gerekçelerden biri ya da
birkaçı yüzünden yasalarla çelişir: müstehcen içerik, siyasi yıkıcılık ya da
değerlere hakaret.
Aşk Romanı
Jane Austen'da aşk, toplumsal kurallarla sınırlı tutulmuş ve
ironiyle anlatılırken, pek çok aşk romanı yazarı, yoğun istekle canlanan
ihtirası hissettirme çabasına girer. Jane Eyre, tam yerinde bir örnektir.
Aşk romanlarında genelde yer almayan konular, aşkta
sadakatsizlik ve evlilikte eşini aldatmadır.
Nehir Roman
…bir ailenin ya da toplumsal grubun nesiller boyu süren
öyküsünü bağımsız anlatılar dizisiyle anlatan metinlerdir.
Bilinç Akışı
Bilinç akışı terimi, düşünceleri ve duyguları tam olarak
karakterin aklına geldiği şekliyle anlatmaya çalışan bir anlatı ya da anlatının
bir bölümü için kullanılır.
Düşünceler aklımıza belirli bir sırayla gelmez; bir arada
yer alan, alakasız fikirler şeklindedir, bir an için konudan sapılabilir ve
çoğunlukla kelime oyunları ön plana çıkar. Bilinç akışıyla yazılan yazılar, bu
sürecin sayfa üzerindeki temsilidir
Savaş
Savaş romanları, silahlı çatışma sırasında savaş alanındaki
olayları ve/veya cephenin gerisindeki yaşamı anlatır
Mistisizm
Romanlarda mistisizm. ' gerçekliğin temsilinden uzaklaşma
olarak görülebilir
Çoğunlukla mistisizm, tipik olarak uyuşturucuların neden
olduğu değiştirilmiş bilinç durumlarıyla ilişkilendirilir.
Felsefi
…eylemlerden ziyade fikirlerle ilgilenen kurgusal
düzyazılardır.
Modernizm
Romanda modernizm tüm insan deneyiminin mutlaka öznel olduğu
anlayışından doğdu
Alegori
…soyut fikirleri ve ilkeleri; karakterler, nesneler ve
olaylar olarak sunan bir çalışmadır.
Postmodernizm
…en önemli tekniklerinden biri, okuyucuların ne
yaptıklarının sürekli farkında olmalarını sağlamaktır
Kuir
…açık bir şekilde lezbiyen, eşcinsel, biseksüel ve/veya
trans bireylerin (LGBT) yönelimleriyle ilgilenir.
Detektif
bir gizemin bir hafiye tarafından çözüldüğü kurgu metindir.
Daha sonra, detektifin karakteri, gizem · kadar önemli
olmaya başladı.
Erotik
…cinsel eylemlerin fazlasıyla ayrıntılı anlatıldığı kurgusal
düzyazılardır, ancak burada asıl amaç, okuyucuyu cinsel anlamda
heyecanlandırmak değildir.
Saga
Sagalar birkaç neslin tarihini yazan kurgusal düzyazılardır
…nehir romanlardan daha popülist ve daha az edebi olurlar
Büyülü Gerçeklik
Doğaüstü olaylar gerçekmiş gibi adeta sıradan
olaylarmışçasına anlatılır.
Büyülü gerçeklik, 20. yüzyılın ortasında Güney Amerika'nın
Kolomb sonrası tarihini anlatmanın bir aracı olarak ortaya çıktı.
lsabel Allende'nin (d. 1942) Ruhlar Evi (1982), büyük ölçüde
Şili'de 1973 ile 1990 arasında iktidardaki askeri diktatörlüğün eleştirisiydi.
Feminist
…cinsiyetlerin ekonomik, toplumsal ve siyasi eşitliğine
eğilim gösteren kurgusal düzyazılardır.
Bilim kurgu
…bilimsel ilerlemelerin birey ve toplum üzerindeki
sonuçlarını anlatır.
…ortaya çıkışı, 19. yüzyıldaki Sanayi Devrimi'yle aynı
zamana rastlar. Bu süreçte yaşanan hızlı teknolojik ilerlemeler, insanları hem
umutlandırmış hem de korkutmuştur.
Diyaloglu
…temelde karakterler arasındaki diyaloğa dayanan romanlardır.
Politik
Politik etkisi olan diğer romanlarda, yazarların
romanlarında eylem çağrısı yapma niyetinde olup olmadığı açık değildir.
Romanlar
Murasaki Shikibu - Genji'nin Hikiyesi
Dünyanın en eski romanlarından biri
bir prensin yaşamını ve sevdiklerini ayrıntılarıyla anlatır.
Heian döneminin (794-1185) zirvesinde yazılmıştır.
(Shikibu) Kitabında Çin edebiyatına yaptığı çok sayıda gönderme,
eserin her zaman ilginç olmasını sağlamıştır
…anlatıya katılan 800 waka (kısa lirik şiirler) vardır.
Şiirlerin konuları çok çeşitlidir ama sürekli tekrarlayan tema geçiciliktir:
Aşk ve iyiliğin kısa süreli ve sonlu olması kavramı.
…hikayesi cinsellikle doludur, ama bunu hiçbir zaman açıktan
yapmaz ve dünyada cinselliği en çok çağrıştıran edebiyat eserlerinden biridir.
Françoıs Rabelais - Gargantua ve Pantagruel
Mizahın büyük bölümü Gargantua ve Pantagruel'in fiziksel
boyutlarından türetilir.
İlk ciltte, oğul Pantagruel, Paris Üniversitesi'nde öğrencidir
Bu ciltte, François Rabelais'nin taşlamalarının hedefi, ilerlemeyi
ve aydınlanmayı durdurduğunu düşündüğü eski batıl inançlardır.
"Rabelais tarzı" belden aşağı esprileri ifade eden
bir deyim haline gelmiştir.
Miguel de Cervantes Saavedra - Don Quijote
pikaresktir ama başkahraman bir serseri değildir; şövalye
öykülerine kendini kaptırmış, hayalci bir kişidir
İlk başta, ortaçağın şövalye destanlarının komik bir hicvi
olarak ele alındı ama 18. yüzyıl sonundaki romantik akım, "mahzun yüzlü
şövalye"nin trajik tarafını gördü. Freudyen eleştirmenler, Don Quijote'ye
orta yaş krizinde bir adam teşhisi koydular
Madame de La Fayette - Prenses de Cleves
Romanın başkarakteri olan Cleves prensinin fedakar ve sadık
karısı, gösterişli Nemours düküne aşık olur. Aralarında karşılıklı bir çekim
oluşur ancak ikisi de Fransız kralı II. Henri'nin sarayının saygıdeğer üyeleri
olarak bu konuda hiçbir şey yapmazlar.
Daniel Defoe – Robinson Crusoe
…başkarakter, bir Karayip adasında kıyıya çıkar ve kendisine
güçlükle bir hayat kurmaya çalışır
Crusoe, yaklaşık 30 yıl sonra memleketi İngiltere'ye döner
ama içinde hissettiği huzursuzluk yeniden adaya gelmesine neden olur.
Laurence Sterne - Tristram Shandy
Eser, başkarakterin "hayatı ve görüşleri" olduğunu
belirtse de biyografık bir anlatı değildir, daha uygun bir şekilde "kendi
ekseni etrafındaki bir dizi ruhsal ve sözlü dönme hareketi" olarak
nitelendirilir.
…ana akım kurgusal düzyazılarda çoğunlukla atlanan gerçek
zaman ve algılanan zaman arasındaki bazı farklılıkları vurgular. Eser, bir
antiromandır
Johann Wolfgang von Goethe - Genç Werther'in Acıları
Eser, romantizmin entelektüel ortamının oluşmasına yardım
eden Sturm und Drang (fırtına ve gerilim) - 18. yüzyılın rasyonalizmine tepki-
akımının ilk romanıdır.
Genç Werther, bir sanatçıdır.
Kent yaşamını rahatsız edici bulur, bu nedenle gidip bir
köye yerleşir.
Köyde, Charlotte'la tanışıp ona aşık olur. Charlotte / yaşlı
bir adam olan Albert'le evlenir.
Werther karasevdaya tutulmuştur / kendisini / Albert'ten
ödünç aldığı bir tabancayla kafasından vurur.
Goethe / ileriki dönemlerinde / açık sözlülüğünden pişman
olmuş, kurucusu olduğu akımı kınamıştır. "Romantizm bir hastalıktır.
Klasisizm ise sağlıktır" diye yazmıştır.
Frances Burney – Evelina
…erdemli bir genç kızın, saf bir kızdan zeki bir yetişkine
dönüşmesi hakkında çığır açıcı bir romandır.
Romanın özgünlüğü, duygusal zekası yüksek, bağımsız bir
kadının perspektifinden sunulmasından gelir.
Burney burada İngiliz aristokrasisinin kalbinde yer aldığını
düşündüğü bir çelişkiyi -kibarlık ve kabalık- zarif ama isabetli bir ironiyle
ve dokunaklı diyaloglarla ortaya çıkarır.
Jane Austen - Gurur ve Önyargı
18. yüzyıl sonu İngiltere’sinin toplumsal adetlerinin
tasviriyle popülerlik kazanmıştır.
"Komşularımızla dalga geçmek ve sıramız geldiğinde
onlara gülmekten başka ne için yaşıyoruz?"
Austen, görgü kuralları ve kur yapma gibi dünyevi konuların
da çok heyecanlı olaylar kadar ilginç olabileceğini gösterdi.
Mary Shelley - Frankenstein
Frankenstein / cinayet işlediğinde, gerçek suçlu kimdir;
katil mi, onu yaratan mı?
Honoré de Balzac - Sönmüş Hayaller
Fransız toplumuna kapsamlı bir bakış
Gerçekleşen ve gerçekleşmeyen ihtirasların, ilkeli ahlakın,
pragmatik tavizin, hayal kırıklığının, üçkağıtçılığın ve ihanetin öyküsüdür
Alexandre Dumas - Monte Cristo Kontu
Kahraman Edmond Dantes görevden alınan Fransız imparatoruna
yardım etmekle itham edilir ama bu doğru değildir. Vatan hainliğiyle
suçlanarak, Marsilya açıklarındaki bir adada yer alan kalede, kötülüğüyle ün
salmış Chateau d'If 'de ömür boyu hapis cezasına çarptırılır. 14 yıl sonra,
yakın zaman önce ölen hapishane arkadaşının ağır ceset torbasına saklanarak
kaçar.
…ölen adamın bahsettiği hazineyi ele geçirir, yeni bir
kimliğe bürünür -gizemli Monte Cristo kontu- ve çektiği acılara neden
olanlardan öç almaya koyulur.
Charlotte Bronte - jane Eyre
Jane Eyre yetimdir. Sert yetimler okulu Lowood'da öğrenim
görür, sonra esrarengiz bir çekiciliği olan Edward Rochester'ın sahibi olduğu
Thornfield Hall’da mürebbiye olarak çalışır. Patronuna aşık olur ve bir süre
sonra, duygularına karşılık bulur.
…adamın zaten evli olduğu ortaya çıkar.
Başka bir yerde iş bulur ve çok geçmeden yeni patronu ona
evlenme teklifi eder.
Thornfield'e geri döner.
Herman Melville - Moby Dick
Romanın özelliklerinden biri / İncil'e yaptığı sayısız
göndermedir.
Ahab'ın çıldırmış gibi deniz canavarını kovalaması felaketle
sonuçlanır. Balina, teknesi Pequod'u mahveder, tekne tamamen batar, yalnızca
üstü açık bir tabutta yüzen İsmail kurtulur.
Gustave Flaubert - Madame Bovary
Avrupa'nın en büyük zina romanlarından biri kabul edilir.
Taşrada bir manastırda eğitim görmüş olan Emma Bovary, köy
doktoru Charles ile evlenir.
Hayali gerçekleşmeyince önce Rodolphe diye bir sevgili
edinir, sonra Leon diye bir başkasını. Bu sırada, eş ve anne olarak görevlerini
ihmal eder.
Sonuçta, umutsuzluğa kapılır, arsenik yutar ve şiddetli
acılar içinde ölür.
Charles Dickens - Büyük Umutlar
Bu Bildungsroman'da Charles Dickens / başkahraman genç
Philip Pirrip'in ("Pip") gelişim sürecinin izini sürer
Pip'in mezarlıkta kaçak bir mahkumla karşılaştığı etkileyici
açılış…
Lewis Carroll - Alice Harikalar Diyarında
Kitap ilk kez (yazarın kendi imkanlarıyla) yayımlandığında,
yetişkinler şaşkına dönmüştü ama çocuklar kitabın çekiciliğini hemen fark
etmişlerdi.
Fyodor Dostoyevski - Suç ve Ceza
Raskolnikov / kurbanını baltayla öldürür / vicdan azabı
çeker. Sonra, soruşturmayı yürüten savcı Porfıriy Petroviç tarafından rahatsız
edilmeye başlar. Porfıriy Petroviç, Raskolnikov'un suçlu olduğundan emindir ama
elinde kanıt yoktur. Sonunda Raskolnikov'a sorumluluğun yükü çok ağır gelir ve
itiraf eder. Sibirya
Lev Tolstoy - Savaş ve Barış
Rusya'nın 1812'deki Fransız işgalinden önceki durumunu, çatışma
sırasında olanları ve sonrasını / çatışmanın St. Petersburg ve Moskova'nın beş
aristokrat ailesi üzerindeki etkilerini / anlatır
İnsan hayatının tamamı buradadır: talihsiz aşıklar,
düellocular, kumarbazlar, serseriler, sosyeteye girmeye çalışanlar, ölüm, doğum,
kahramanlık, korkaklık, intihar teşebbüsü ...
George Eliot - Middlemarch
Middlemarch, kitaba adını veren kurgusal İngiliz kasabasında
bütün toplumsal sınıfları inceler: toprak sahipleri, meslek sahipleri ve
tüccarlar, çiftçiler ve işçiler.
Middlemarch, uzun süreli ilişkilere derinlemesine bir
bakıştır ama bundan daha fazlası da vardır. Dorothea / Olgun, mantıklı ve özgür
iradeli bir proto-feminist.
Mark Twain - Huckleberry Finn'in Maceraları
Tom Sawyer'ın Maceraları'nın devamıdır.
komik ve ironik yönlerin ötesine geçerek, pikaresk ve
Bildungsroman unsurlarını birleştirdiği olgun bir eserdir.
Huck ve arkadaşı Jim, Mississippi Nehri'nde bir sandalla
yolculuk ederler. İkisi de kaçaktır: Beyaz çocuk Huck, mutsuz evinden
kaçmıştır, Jim ise zulümden kaçan firari bir köledir.
Emile Zola - Germinal
Eserin adı, Fransız Devrimi takviminde mart sonuyla nisan
sonu arasına denk gelen yedinci aya verilen addır; bu bir iyimserlik ve yeniden
büyüme dönemidir.
Başkahraman Etienne Lantier / Maheu Ailesi'nin evinde kiracı
olarak kalır ve kızları Catherine'e aşık olur. Catherine'in diğer taliplisi
Chaval’dır.
Joseph Conrad - Karanlığın Yüreği
…bir denizcinin Afrika'nın iç kesimlerine yolculuğunu
anlatır. Ama bu bir gezi günlüğü değildir; ruhun derinliklerini anlamaya
çalışan psikolojik bir eserdir.
…yolculuk sırasında, beyaz tüccarların siyah yerlilere
yaptığı eziyete tanık olur.
Edith Wharton - Masumiyet Çağı
1870'lerdeki New York toplumunun ahlak kurallarına ironik
yorumlar getirdiği etkileyici anlatımı…
Roman, klasik bir aşk üçgenini tasvir eder
James Joyce - Ulysses
Romandaki tüm olaylar, 1904 yılında Dublin'de tek bir günde
geçer / 16 Haziran.
…üç ana karakter -Stephen Dedalus, Leopold Bloom ve karısı
Molly- Odysseia örnek alınarak şekillendirilmiştir.
Thomas Mann - Büyülü Dağ
1914 öncesi Avrupası'nın bir alegorisidir.
Hans Castorp, İsviçre Alpleri'ndeki bir verem sanatoryumunda
kuzenini ziyaret eder.
…kalma süresi uzadıkça, diğer hastalarla aynı belirtileri
göstermeye başlar. Yedi yıl boyunca orada kalır
Franz Kafka - Dava
bireyin mantıksız ve meçhul otoriteye karşı beyhude
mücadelesinin öyküsünü anlatarak insanın anlaşılamayan bir dünyadaki soyutlanmışlığını,
unutulmaz bir açıklıkla tasvir etti.
F. Scott Fitzgerald - Muhteşem Gatsby
Bu kısa romantik trajedide yazar ülkeyi, görünüşü havalı ve
temeli çürük bir fırsatlar ülkesi olarak tasvir eder.
Hikaye 1920'lerde geçer. Ana karakter Jay Gatsby, New
York'ta Long Island'da en zengin malikanelerden birinin sahibidir. Cömerttir ve
sık sık pahalıya mal olan ev partileri verir.
Gatsby'nin James Gatz adıyla Kuzey Dakota'da doğduğu ve içki
kaçakçılığı yaparak / zengin olduğu yavaş yavaş ortaya çıkar.
Marcel Proust - Kayıp Zamanın İzinde
…esin kaynağı, Ocak 1909'da çaya batırılan bir bisküvinin
tadının, yazarın aklına bir çocukluk anısını getirmesidir. Romanın ünlü açılış
bölümü, bu aydınlanma anının bir tasviridir,
…eserin asıl niyeti, deneyim ve hafıza arasındaki ilişkiyi
keşfetmektir.
Yalnızca küçük bir sosyal çevreyi tasvir ediyor olsa da
insan yaşantısının her yönünü kuşatmayı başarır. Zaman algısının zamanı ölçme
tarzımızdan tamamen farklı olması ve geçmişin hatırladığımız anda bugüne geri
dönmesi, esere hakim olan en önemli kavramdır.
William Faulkner - Ses ve Öfke
Roman, üç farklı karakterin peş peşe gelen monologlarından
ve her şeyi bildiği anlaşılan bir anlatıcının final bölümünden oluşur.
Ses ve Öfke, her şeyden önce, bilinç akışı tekniğini
geliştirerek karakterlerin derinliklerini ortaya çıkardığı için ünlüdür.
Ernest Hemingway - Silahlara Veda
…en çarpıcı özellikleri; sert silahlı çatışma tasvirleri,
aşk sahnelerindeki duygusallık ve yalın bir dildir.
Erich Maria Remarque - Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok
Çatışma öncesinde Paul, şiir yazan sevecen bir gençtir.
Ordudaki yaşamın dehşeti karşısında akıl sağlığını koruyabilmek için
duygularından uzaklaşmak zorunda kalır.
Virginia Woolf - Dalgalar
Eser, okuyucuya dönüşümlü olarak hitap eden altı kişinin
dramatik monologlarından oluşur.
Zamanına göre oldukça gözü pek bir eser olan Dalgalar'ın,
şimdi LGBT romanın gelişimindeki ilk çıkışlardan biri olduğu belirtilir.
Mihail Bulgakov - Usta ile Margarita
…eserde, iyi ve kötünün ezeli mücadelesini incelemek için
paralel ilerleyen iki hikayeyi değişimli olarak anlatır.
Anlatılardan birinin konusu, 1930'lar Moskova’sında geçer,
diğeri ise İsa döneminin ilk yıllarında Kudüs'te.
Usta ile Margarita hem dindardır, hem de dine saygısızlık
eder; hem komik, hem de korkutucudur; hem mantıklıdır hem de absürd.
Albert Camus - Yabancı
Roman, o zamanlar Fransız sömürgesi olan Cezayir'de geçer.
Merkezdeki karakter Meursault, duygusal açıdan yalnızdır
Robert Musil - Niteliksiz Adam
Başkarakter Ulrich, yaşamın anlamını arar ama hiçbir zaman
bulamaz.
…odak noktası Ulrich'in içsel yaşamı, özellikle de
karakterinin ve kişiliğinin başka insanlar ve dışsal olaylar tarafından nasıl
şekillendiğidir.
George Orwell - Hayvan Çiftliği
"Bütün hayvanlar eşittir" "ama bazıları daha
eşittir"
Hans Fallada - Herkes Tek Başına Ölür
Ana karakterlerin hepsi, Berlin'de bir apartmanda
yaşamaktadır.
Fallada'nın eseri, yıllar boyunca ihmal edildi ve çok az
tanındı. Ancak, 2009'da İngilizce çevirisinin yayımlanmasıyla birlikte, işçi
sınıfının Hitler'e karşı direnişinin somut bir göstergesi olarak kabul edildi.
Samuel Beckett - Molloy
Beckett'ın amaçladığı şeylerden biri, ölmüş dostu James
Joyce'un üzerindeki etkisini en aza indirgemekti,
Ulysses ile Molloy arasındaki benzerliklere ve farklılıklara
bakıldığında, modernizm ve postmodernizm arasındaki temel ayrım ortaya çıkar.
Örneğin, Ulysses kesin bir şekilde Dublin’de geçerken Molloy isimsiz bir çorak
alanda geçer.
J. D. Salinger - Çavdar Tarlasında Çocuklar
…hikayenin başkahramanı olan genç büyümektedir ama bunu
istemez.
On altı yaşındaki Holden Caulfield, derslerinin çoğundan
kalınca okuldan atılır. Anne ve babasıyla yüzleşmekten korkup Manhattan'a
gitmek üzere yola çıkar.
James Baldwin - Git Onu Dağda Anlat
John Grimes'ın yaşamındaki bir günü anlatır. John; New York
Harlem'de yaşayan on dört yaşındaki siyahi bir çocuktur, ateşli bir vaiz olan
üvey babası tarafından büyütülen John, Pentikostal kilisenin değerlerini
sorgulamaya başlar. Kitabın başlığı, 19. yüzyıl ortalarında İsa'nın doğumunu
kutlayan bir zenci ruhani şarkısındaki dizeden gelir.
J. R. R. Tolkien - Yüzüklerin Efendisi
J.R.R. Tolkien (1892-1973) Oxford'da Anglosakson dili
profesörüydü ve Yüzüklerin Efendisi'nde, bu eski dilin edebiyatından, özellikle
de Beowulf destanından yararlanmıştı. Yararlandığı diğer kaynaklar arasında en
önemlileri Gal dili, Nordik ve Germanik masallar ve Finlandiya’nın ulusal
destanı Kalevala'dır. Tolkien aynı zamanda, dindar bir Roma Katoliğidir ve yazıları
bariz şekilde Hıristiyan inancından beslenmiştir.
Vladimir Nabokov - Lolita
Roman, yalnızca 9-14 yaşlarındaki kızlara karşı cinsel istek
duyan bir adam hakkındadır. İlk yayımlandığında yol açtığı tartışmalar,
günümüzde de devam ediyor.
Georges Simenon - Maigret ve Başsız Ceset
Georges Simenon (1903-1989), dört yüzden fazla roman yazdı,
bunlardan yetmiş beşinde başkahraman Parisli polis detektifi Jules Maigret'ti
Detektif, daha ilk sayfalarda gizemi çözdüğü için bu bir
polisiye roman değildir.
Eseri ilginç kılan, olaya karışanların başlarına daha önce
gelenlerin yavaş yavaş ortaya çıkarılması, özellikle de insanları
kurbanlarından ziyade kendilerinden nefret ettikleri için öldürmeye iten şeyin
ne olduğunu anlamaya çalışmasıdır.
Necib Mahfuz - Kahire Üçlemesi
Eser, 1919 Mısır Devrimi'yle 1952'de Kral Faruk'u tahttan
indiren askeri darbe arasındaki dönemde Abdülcevat Ailesi'nin yaşadıklarını
anlatır.
Giuseppe Tomasi Di Lampedusa - Leopar
…aristokrat aile Salinaların yükselişini ve çöküşünü anlattığı
bu romanda, 19. yüzyıl Sicilya’sını akıllara getirir ve özellikle İtalya’daki
çağdaş politikanın içyüzünü gözler önüne serer.
Roman, Giuseppe Garibaldi'nin İtalya yarımadasındaki
bağımsız devletleri tek bir ulus haline getirdiği 1860 yılında başlar. Ancak,
takma adı "Leopar" olan Don Fabrizio'nun Sicilya eyaletindeki
malikanesinde çok fazla değişiklik yoktur; akşam yemeği yenir, tavşan avına
çıkılır, balo gerçekleşir ve kibar konuşmalardan başka bir şey olmaz.
Sicilya'ya uzun zamandan beri hükmeden Bourbon'ların
elindeki politik gücün engellenemeyen bir şekilde, yeni oluşmaya başlayan
burjuvaziye geçişini gösterir.
"Hiçbir şeyin değişmemesi için bazı şeylerin değişmesi
gerekir"
Chinua Achebe - Parçalanma
Parçalanma, 1 9. yüzyılın sonunda Avrupalı sömürgecilerin
Batı Afrika'daki Igbo halkı üzerindeki etkisini anlatır. Achebe, titizlikle ele
aldığı tarafsız bir anlatımla, birdenbire ve güçlü bir şekilde ortaya çıkan
ilerleme ve modernliğin gelenekçi bir toplum üzerinde yarattığı kaçınılmaz gibi
görünen yıkıcı etkiyi tasvir eder.
Kabile köyünün reisi Okonkwo, babasından mümkün olduğunca
farklı olmayı saplantı haline getirmiştir. Babası zalimlik pek çok insani zaaf
gösterir, böylece oğlu maçoluğu bazen noktasına vardırır. Okonkwo, kendi
klanından birini yanlışlıkla öldürünce yedi yıl boyunca sürgüne gönderilir.
Döndüğünde, onun yokluğunda gelen beyaz Hıristiyan misyonerlerin halkını ve
çevresindekileri zorlayıcı bir şekilde değiştirdiğini görür. Avrupalılar,
farkında olmadan Igbo tanrılarını aşağıladığında, iki grup arasındaki gerilim
artar. Okonkwo, silahlı direniş çağrısı yapar, fakat halkı ona karşı çıkar;
uzlaşmak isterler, çatışma değil. Gururu kırılan Okonkwo, kendisini asar
Günter Grass - Teneke Trampet
…düz bir kronoloji değildir. Akıl hastanesine kaldırılan
cüce Oskar Matzerath'ın geçmişe dönüp yaşamına baktığı sözde otobiyografisidir.
Oskar, kitabın başlığında geçen müzik aletine şiddetle vurarak anılarını
çağırır.
Teneke Trampet'te büyülü gerçeklik ve pikaresk unsurlar
bulunur
Harper Lee - Bülbülü Öldürmek
ABD'nin Derin Güney'inde küçük bir kasabada siyah bir adam,
haksız yere tecavüzle suçlanır. Mahkemede onu beyaz avukat Atticus Finch
savunur ancak tamamı beyazlardan oluşan jüriyi ikna etmeyi başaramaz. Hikaye,
Finch'in kızı Scout'ın bakış açısından anlatılır.
Doris Lessing - Altın Defter
Başkahraman Anna Wulf, farklı kapak renkleri olan beş ayrı
defter tutan bir yazardır. Siyah defter gerçekleri anlatan bir günlüktür; mavi
defter düşüncelerinin, duygularının ve düşlerinin gündelik kaydıdır; kırmızı
defter politik düşüncelerine yer verir; sarı kitap ise yazmakta olduğu romanın
taslağıdır. Beşinci cilt olan altın defterde, yaşamında birbirinden apayrı duran
bu parçaları tek bir bütün haline getirmeye çalışır.
Gabriel García Márquez - Yüzyıllık Yalnızlık
Hikayenin geçtiği yer temelde Macondo'dur
Macondo şehrinin insanları, bir şeyin havaya yükseldiğini ya
da sıvı bir şeyin bayırdan yukarı aktığını gördüklerinde hiç şaşırmazken
demiryollarına ve sinemalara hayretle bakarlar. Yazar açısından bu iki işe
yarar: Bu sayede sıradanlığı acayip bir şey gibi betimleyebilir ve onu yeni bir
ışıkla aydınlatmış olur. İkinci olarak bu, garip ve mucizevi olayları gündelik
vakalara dönüştürür. Bu etki, özellikle politik kötülüklerin anlatımında kullanışlıdır.
Grevdeki binlerce işçinin hükümet güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü bir
olay (1918'deki Kolombiya Muz Katliamı) Marquez'in anlatımında, gerçek hayatta
yaşanmış, üstü örtülen bir olayın dehşetini vurgulamak için absürd bir şekilde
abartılmıştır.
Ursula K. Le Guin - Yerdeniz Büyücüsü
Bir demirci ustasının oğlu olan kahraman Ged'in (Çevik
Atmaca diye de adlandırılır), küçük yaşlarda büyü gücü olduğu fark edilince
büyücüler okuluna gönderilir. Burada, kurtulamadığı bir canavarı çağırmak için
büyü yaptığı sırada bir sınıf arkadaşıyla kavgaya tutuşur. Şekil değiştiren
birbirine denk iki rakibin üstünlük mücadelesinde, Ged'in kötücül gölgesinden
kurtulma çabası, ustalıkla işlenmiş akıcı bir öyküdür.
(Romanın sonunda) Ged gölgesiyle birleşir
Philip Roth - Portnoy'un Feryadı
…psikanalizi ve geleneksel ahlak kurallarını alaya alır.
Aynı zamanda, cinselliği daha önceki kurgusal düzyazı eserlerde hiç olmadığı
şekilde açık açık anlatır.
Eser; annesi tarafından baskı gören, seks düşkünü ve hüsran
dolu genç bir Amerikalı Yahudi erkek olan Alex Portnoy'un psikanalistine hitap
ettiği bir monologdan oluşur.
Thomas Pynchon - Yerçekiminin Gökkuşağı
başkahramanı, Amerikan ordusunda teğmen Tyrone Slothrop,
Londra'da Müttefik İstihbarat için çalışır. Naziler hakkında daha fazla şey
öğrendikçe, onlar ve kendi tarafındaki bilim insanları arasında pek çok
bağlantı olduğunu fark eder. Ancak bulduklarının gerçek mi yoksa paranoya
belirtisi mi olduğu hiçbir zaman anlaşılmaz. Gravitys Rainbow'da metinlerarasılık
çok görülür.
Manuel Puig - Örümcek Kadının Öpücüğü
Eserin büyük bir bölümü, Güney Amerika'da bir hapishanedeki
iki mahkum arasında geçen diyalogdan oluşur.
Biri, vitrin düzenleyicisi Molina'dır, kendisini kadın
olarak tanımlayan bir erkek eşcinseldir. Diğeri Marksist devrimci Valentin'dir.
Romanın son bölümü, polis raporu formundadır. Burada,
Molina'nın hapishane yetkilileri tarafından Valentin hakkında muhbirlik yapmak
üzere oraya yerleştirildiği ortaya çıkar.
Stephen King – Medyum
…alkol sorunlarından kurtulmaya çalışan, edebiyata hevesli
Jack Torrance'ın, Colorado'da Rocky Dağları'ndaki bir tatil otelinde sezon
dışında bekçilik yapmaya başladıktan sonra yaşadıklarını anlatır. Otele karısı
Wendey ve beş yaşındaki oğulları Danny ile birlikte yerleşir.
217 numaralı odada gizemli bir kadın ve asansörde maskeli
konuklar vardır. Bunların otelin geçmişinden gelen hayaletler olduğu ortaya
çıkar. Bunu "ışıltılı" (psişik güçlere sahip) olan Danny, anlar.
Umberto Eco - Gülün Adı
tarihsel ve detektif türlerini birleştirir.
Roman, Kuzey İtalya'da 14. yüzyılda geçer. Yaşlı bir Benedikten
rahibi olan Melk'li Adso, geçmişe dönüp dine ters düşen rahipleri barındıran
bir manastırda Fransisken rahibi Baskerville'li William'ın himayesinde rahip
adayı olduğu günleri anlatır. Rahiplerden biri, gizemli bir şekilde öldüğünde
William, Adso'nun yardımıyla soruşturmaya öncülük eder.
Marguerite Duras - Sevgili
Sevgili, Vietnam'da fakir bir aileden gelen on beş yaşındaki
bir kızın, kendisinden yaşça çok büyük, zengin bir Çinli iş adamıyla yaşadığı
aşk ilişkisinin öyküsüdür.
Margaret Atwood - Damızlık Kızın Öyküsü
Birleşik Devletler'de yönetim; aşırı tutucu, Hristiyan bir
askeri rejim tarafından ele geçirilmiş ve adı Gilead Cumhuriyeti olarak
değiştirilmiştir.
…taşıyıcı anneler "damızlık kız" diye tanımlanır
ve isimlerini hizmet ettikleri erkeklerin adlarından alırlar: Nitekim, anlatıcı
Offred, Fred adlı bir adamın mülkiyetindedir.
Atwood'un vizyonunun en güçlü taraflarından biri, kadınların
haklarından ve bağımsızlıklarından yoksun bırakılmasının ne kadar kolay
olduğudur. Hükümetin tek yapması gereken, kadınların banka hesaplarını kapatmak
ve bütün paralarını kocalarına ya da diğer erkek akrabalarına aktarmak
olmuştur.
Toni Morrison - Sevilen
Sevilen hem siyahi Amerikalılara yapılan kötü muameleye
yönelik etkileyici bir suçlama hem de ışıltılı bir düzyazı olduğu için övülür.
Park Kyong-ni -
Memleket
19. yüzyılın son yıllarını ve 20. yüzyılın hemen hemen
yarısını kapsar. Yazarın memleketi Kore, bu çalkantılı dönem sırasında
monarşiyi kaybetti, Japonya tarafından işgal edildi, sonra müttefikler tarafından
hürriyetine kavuşturuldu ve en sonunda, Kuzey ve Güney olmak üzere bölünerek
birbirine düşman iki ayrı devlet kuruldu.
Eserde, makro evrende geçen olaylar varlıklı Choi Ailesi'nin
beş neslinin değişken talihiyle yansıtılır.
Haruki Murakami - Zemberekkuşu'nun Güncesi
Murakami / eserinde, Japonya'nın İkinci Dünya Savaşı'ndaki
rolü yüzünden, günümüzde yaşadığı suçluluğun üzerine gider.
Kitabın süslü başlığı, geçmişin zembereğinin bugünü
etkilemeye hazır oluşunu sembolize eder.
Murakami'nin düş gücü çoğunlukla gizemlidir, sanki direkt
ruhundan sayfaya akar. Bu bakımdan yazar, gerçeklikle fantezinin ayırt edilemez
hale geldiği postmodern bir dünya yaratır.
J. M. Coetzee - Utanç
Üniversitede öğretim görevlisi, ellili yaşlarında, boşanmış
bir beyaz olan David Lurie, 20 yaşındaki kız öğrencisiyle uygunsuz bir ilişkiye
girmekle suçlanır. Bu suça karşı kendisini savunmak yerine, görevinden istifa
eder ve yetişkin lezbiyen kızı Lucy'nin yanında yaşamak üzere Doğu Cape'e
gider.
Romanın dönüm noktasına, üç adamın çiftliğe zorla girip
Lucy'ye tecavüz ettiği ve David'i ateşe verdikleri anda ulaşılır. İşlenen suçun
ardından kimse tutuklanmaz. Baba ve kızı, yaşadıkları travmanın psikolojik ve
fiziksel etkisiyle farklı şekillerde baş ederek zamanla birbirlerinden uzaklaşırlar.
Roberto Bolaño – 2666
…geleneksel olarak yazarlık derslerinde önerilmeyen hemen
hemen bütün işleyiş şekillerini, anlatım kalıplarını ve durumları -örneğin,
arka arkaya gelen rüyalar- kullanır ve hepsini yepyeni bir yaratıcılıkla
devreye sokar.
İlk ve son bölümlerde, dört edebiyat eleştirmeni en
sevdikleri yazar hakkında tartışırlar ve onu bulmaya çalışırlar
Chimamanda Ngozi Adichie - Yükselen Güneşin Ülkesinde
1960'ların başında Nijerya'nın üç ana etnik grubunun
-Hausa-Fulani, Igbo ve Yoruba- görece uyum içinde yaşadığı zamanlarda başlar.
Bu dönemdeki huzurlu sükûnet, daha sonra dizginlerinden boşalan felaketle tam
bir karşıtlık oluşturur, her iki tarafta da vahşet yaşanır, iki milyon Biafralı
açlıktan ölür.
Karl Ove Knausgaard – Kavgam
Norveç'le Naziler arasındaki bağlantıların inkar
edilemeyeceğini ileri sürer
Elena Ferrante - Benim Olağanüstü Akıllı Arkadaşım
Elena ("Leniı") Greco ve Lila Cerullo adındaki iki
arkadaşın yaşamlarının ve kariyerlerinin izini süren dört ciltlik Napoli
Romanları serisinin ilk bölümüdür.
Temalar
Aşk
Macera romanlarının çoğunda, kahramanlar aşık oldukları ya
da olacakları zor durumdaki genç kızları kurtarmaya teşvik edilir
aşk çoğunlukla engellenir
Zina
Zinanın bir tema olarak göze çarpmaya başlaması, gerçekçiliğin
gelişimiyle aynı zamana rastlar. Burjuvazinin yaşamını ve ahlak anlayışını ele
alan gerçekçilik…
İnanç
…dini baltalamak değildir. Usta ile Margarita'da, Yeni Ahit
Bulgakov'un sanatsal amaçlarına hizmet etmek için yeniden yorumlanmıştır. Nikos
Kazancakis (1883-1957) Günaha Son Çağrı’da (1955), İsa'nın kutsallığı yerine
insana vurgu yaparak tartışmalara neden olmuştur.
Aile
Ailelerle ilgili pek çok roman, kan bağlarının neden
olabileceği hasarla ilgilidir.
Toplum Karşısında Birey
Hiçbir zaman ne olduğu belirtilmeyen bir suçtaki
masumiyetini kanıtlama mücadelesinde Joseph K'nın yanında kimse yoktur.
Tarih
Tarihsel bir arka plana sahip olan romanlar / okuyucuya
geniş kapsamlı, yarı gerçekçi bir bağlam sunar.
tarihsel bir zamanın ve mekanın yer aldığı romanlar / Savaş
ve Barış / Tolstoy, Austerlitz Muharebesi (1 805) gibi gerçek olayları anlatır
ve hayali karakterinin arasında Napolyon Bonaparte gibi gerçek insanlar vardır.
Çatışma
Bütün dramatik olayların temelini çatışma oluşturur.
Psikolojik romanlarda çatışma hiç kimseyle olmasa bile
başkahramanın kafasında gerçekleşir.
Büyüme
Bir karakterin gençlikten yetişkinliğe geçişini anlatmanın bellti
de en iyi yolu, tanrısal bir yükseklikten ve bütün karakterlerin
perspektifinden her şeyi açık bir şekilde görebilen bilge bir anlatıcının
olmasıdır.
…yazar bir çocuğun düşünme şeklini, söz dağarcığını ve
dilini yakalamaya çalıştığında bu durum sorunlu olabilir.
Cinsellik
İlk cinsel deneyimlerin anlatımı, Bildungs romanlarda bol
bol karşımıza çıkar;, ancak bu, yalnızca Bildungs romanlara özgü değildir.
Konunun ele alınışı Silahlara Veda'daki gibi tamamen romantik de olabilir,
Portnoy'un Feryadı’ndaki gibi komiklik de içerebilir, Plath'in Sırça Fanusunda
ve Stephen King'in Carrie'sindeki (1974) gibi rahatsız edici de olabilir.
Para
Romanda para, bir motivasyon kaynağıdır.
Dickens'ta paragözler ön plandadır.
Sonradan Olma Zenginler
(Britanya-ABD kaynaklı) yüzden fazla romanda, çok
çalışılırsa başarılamayacak hiçbir şey yoktur düşüncesini savunan Amerikan
rüyasının yaygınlaşmasını sağladı. Avrupa anakarasından çıkan kurgusal
düzyazılar daha karamsar bir hayat görüşüne meyletti.
Kaçış
Doğa Karşısında İnsan
İnsanların denizle ve deniz yaratıklarıyla mücadelesi,
edebiyatta öteden beri süregelen bir gelenektir.
Toplumda Sanatçılar
Toplumda kadın sanatçıların yaşadığı kötü deneyimler, 21.
yüzyılın başında kurgusal yazıda öne çıktı.
Fikirler
Fikir romanları iki ayrı kategoriye ayrılır: yerleşik
kavramları kabullenenler ya da sorgulayanlar ve kendilerine özgü spekülasyonlar
içerenler.
Psikoloji
Psikolojik romanların çoğunda yazar, karakterlerin
düşüncelerini açık bir şekilde okura sunar.
Sınıf
Sınıf ve dil çok yakın ilişki içindedir. Savaş ve Barış'ta,
eğitimli ve kültürlü Ruslar, kendi anadillerinde konuşmak yerine Fransızca
konuşurlar.
Eğitim
Ölüm
Genelde, bir son oluşturur
Pek çok romanda ölüm, beklenmedik bir dönüm noktası olarak
yer alır.
Ölüm, detektif öyküleri için tipik bir başlangıç noktasıdır
Kader
Bu tema üzerine yazılan roman spektrumunun bir ucunda, ana
karakterler kendi kaderlerinin kontrolünü ellerine alırlar.
Makineler Karşısında insan
Teknoloji insana kendisinden daha güçlü makineler yaratma
olanağı verdiğinde, insanlar bunun ahlaki boyutları ve pratikteki olası olumsuz
sonuçları hakkında kaygılanmaya başladılar.
Suç ve Ceza
…detektif ve gerilim romanı, tamamen olmasa bile büyük
ölçüde suçla ilgilenir
Pek çok romanda, suçlanan kişiler aslında masumdur
Taşra
Hardy'nin Yuvaya Dönüş'ünde (1878), Egdon Heath'teki kır
manzarası o kadar etkileyici bir şekilde betimlenmiştir ki bazı yorumcular,
bunun romanın asıl kahramanı olduğunu ifade etmişlerdir.
Ütopya
Kurgusal yazında ütopyalar ilk başlarda, mevcut toplumları
geliştiren birtakım düzenler ortaya koymak yerine, toplumsal hiciv
niteliğindeydi.
Teknikler
Başlangıçlar
…açılışların çoğu ilk iş olarak okurun ilgisini çekmeye ve
şu üçünden en az birini oturtmaya çalışır
"Nisan ayında parlak, soğuk bir gündü ve saatler on üçü
vuruyordu"
Orwell, Bin Dokuz Yüz Seksen Dört
Sonlar
…bazıları kasıtlı olarak bir sonuca varmaz, bunun bir nedeni
yaşamdaki belirsizlik duygusunu aktarmaktır,
Gönderme
Bazı modernist ve postmodernist romancılar, kasıtlı olarak
çok az okurun anlayacağı göndermeler yaparlar
Bazı romancılar, okurlarının kendileri kadar yoğun bir kültürel
birikime sahip olmasını bekler gibidir
Diyalog
Diyalog, romancıların eserleriyle kendi aralarına mesafe
koymalarını sağlar, çünkü böylece kurgusal karakterler kendi adlarına konuşuyor
gibi görünür. Bu tabii ki bir yanılsamadır ama konuşma inandırıcı olduğu
müddetçe etkilidir. Yaygın rastlanan iki gizli tehlike vardır. Biri, açıklama
maksadıyla, karakterlerin birbirlerine zaten bildikleri şeyleri arılattığı
zaman ortaya çıkar. Öteki ise yöresel konuşma tarzıdır: Açıkça görülen bir şeyi
abartılı, yapmacık, dayatmacı ya da anlaşılmaz hale getirebilir
Çoklu Bakış Açısı
Birden fazla bakış açısıyla sunulan anlatının en önemli
yararı, okurlara tasvir edilen olayları kolaycı
(ya da inandırıcı bir şekilde) tek bir kaynaktan anlatılanlardan daha geniş
çerçeveli · bir görüntüyle vermesidir. Bu tekniğin potansiyel sorunlarından biri
tekrarcı bir hale gelebilmesidir.
Zaman Yolculuğu/Alternatif Tarih
Trajik Kusur
-başkahramanların karakter bozuklukları nedeniyle yıkıma
sürüklenmesi- fikri, Aristo'dan (MÖ 384-322) gelir
Aristocu yaklaşımda, bir trajedinin doruk noktası tam anlamıyla
başkarakterin ölümüdür
Yüksek Stil/ Alt Stil
Öykü mü Olay Örgüsü mü
…fikir ve düşüncelerin olay örgüsü ya da öyküden daha önemli
olduğu romanlar, avangard olarak görülme eğilimindedir ve daha dar bir okur
kitlesinin ilgi alanındadır.
Hiciv
Hicvin asıl amacı güldürmek değildir; hiciv bir öfke
ifadesidir.
İsimler
Anlatıcının Sesi
Romanda anlatıcının sesi genelde Uane Eyre'da olduğu gibi)
birinci tekil şahıs ya da (Büyük Umutlar'daki gibi) üçüncü tekil şahıstır. Bir
Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu'da, alışılmadık bir şekilde ikinci tekil şahıs
"sen" kullanılmıştır.
Niyet
Sempati ve Empati
Psikologlar, karakterlerin bambaşka bir çıkmaz içinde
olmasının okurların normal kuşkuculuklarından uzaklaşıp, kendi duygularını
serbest bırakmasına izin verdiğini tahmin ederler.
Yazarlar karakterlerinin içsel yaşamını ne kadar çok ortaya
çıkarırlarsa okurların romanın içinde kendilerinin yansımasını görme olasılığı
o ölçüde artar.
Sembolizm
Eco, gülün pek çok sembolik anlamı bulunduğundan hemen hemen
her şeyi işaret edebileceği ya da hiçbir şey ifade etmeyeceği için ilk romanına
Gülün Adı adını verdiğini söylemiştir.
Parodi
Parodilerin çoğu, modası geçmiş üsluplarla ve anlatım
biçimleriyle alay etmek için kullanılan bir tür edebiyat eleştirisidir.
Dönem Dili
Dönüm Noktası
Patetik Yanılgı
Patetik yanılgı, nesnelere ve herhangi bir duyguya sahip
olmayan varlıklara insani duygular atfedilmesidir.
Önceden ima Etme
Önceden ima etme okura daha sonraki olaylar hakkında bir
ipucu verir; beklenti oluşturmayı ve heyecanı artırmayı amaçlar.
Çerçeveleme
Romanların çoğunda, asıl olayların gelişimi dışta kalan bir
öykünün ya da çerçevenin içine alınır, böylece anlatılan olaylara daha geniş
bir bağlam ve perspektif kazandırılır.
Zaman ve Mekân
Geriye Dönüş
Betimsel Dil
Mor Parçalar
Gösterişçilik
Düzeltme
…
The Short Story of Novel
Türkçeleştiren: Deniz Öztok
Hep Kitap Yayını, Şubat 2022
…
