Giambattista Vico - Yeni Bilim

...şakaklarında kanat olan bayan, metafiziktir.

İlahi inayetin sivil işlerdeki idaresi ve onun akılsal tarafı, bizim bilimimizin başlıca işidir.

Bütün insanlar arasında toplumsal (sivil) ünya dinle başladı.

İki insani kurum:
Evlilik
Ölüm

Humanitas, ilkin ve tam olarak humando'dan, yani ölü gömmekten gelir.

Dünya uluslarının içinden geçtiği üç süreç:
1) Tanrılar Çağı
Gentiller, ilahi yönetimler altında yaşadıklarına inandılar. Herşey onlara profan (kutsal olmayan) tarihteki en eski kurumlar olan kahinler tarafından emredildi.
2) Kahramanlar Çağı
3) Eşitlik Algısı - İnsanlık Çağı
Halk egemenliği ve monarşik rejimlerin kurulması.

Konuşulmuş diller:
1) Hiyeroglif, kutsal/gizli dil
2) Kahramanlar zamanına ait sembolik dil
3) Halk dili

Zerafet, incelik, felsefenin ürünüdür.
Felsefe insanı, olması gerektiği gibi ele alır.
Felsefe aklı temaşa eder, gerçeklik bilgisinin nereden geldiğini araştırır.
Filoloji ise, insani seçimin yazarı olan akla dikkat eder. Buradan da kesinlik hakkındaki bilinç ortaya çıkar.

Her nerede bir halk, silahlar üretip vahşi hale geldiyse orada artık insani kanunlara yer kalmamıştır. Bu vahşiliği en aza indirmenin veya yok etmenin tek aracı dindir.

"Korku dünyada ilk önce tanrıları yarattı."
Primos in orbe deos fecit timor."

Hayalgücü <-> bellek => Akıl yürütme

Tanrı'da bilgi ve yaratma, bir ve aynı şeydir

Sybil -> Kehanet kitabı

İroni; gerçek maskesi giymiş bir düşünce gücü aracılığıyla yanlışlığın öne çıkmasıdır.

Syringes -> Mısırlıların ölülerinin anılarını şarkı halinde üzerine yazdıkları sütunların ismi.

İroni => 'Sir' -> Şarkı, Siren -> Şarkı söyleyen tanrıça

Ateistlerin varolduğu bir dünyada kahinler barınamazlar.

Ölülerimizi gömdüğümüz zaman hümanist oluruz.

Philia -> Arkadaşlık
Philco -> Aşık olmak -- Grekçe

Filius -> Oğlan
Phyle -> Philios -> Arkadaş -- Ion Grekleri

Phyle -> Kabile -- Grekçe


Devletin varlığının temeli, halkın özel mülkiyetinin üzerinde yükselir.

Polis -> Şehir
Polemos -> Savaş

Unutmak
Kayıtsızlık (mahrum kalmak)
Vicdan azabı

Achilles -> En büyük Grek kahramanıdır.
Agamemnon -> Grek birliğinin başıdır.

Mythos -> Gerçek anlatı

Şeyleri hatırlayan -> bellek
onları değiştiren, teklit eden -> imgelem
onlara yeni bir tarz veren -> icat

Metafizikçi, zihni duyulardan soyutlar.
Şair, zihni tamamen duyuların içine batırır/daldırır.

Ulusların döngüsü

-> Tabiatların üç türü
1) Şiirsel, yaratıcı tabiat.
2) Epik tabiat.
3) İnsani tabiat

-> Adaletin üç türü
1) Dinlerle karışık
2) Asabi ve fazla titiz
3) Görev bilinci

-> Doğaş kanunun üç türü
1) Tanrısal
2) Epik
3) İnsani

-> Yönetimin üç türü
1) Tanrısal
2) Aristokratik
3) İnsani

-> Otoritenin üç türü
1) Tanrısal
2) Epik
3) İnsani
3.1 Özel mülkiyetin otoritesi
3.1.1 Vasilik otoritesi
3.1.2 Konsül otoritesi

-> Aklın üç türü
1) Tanrısal akıl
2) Devlet aklı
3) Doğal akıl

Din, insanlar arasında kaybolursa, toplumda yaşamalarına imkan verecek hiçbir şey kalmaz, ne savunma kalkanı, ne öğüt vasıtaları, ne dayanma temelleri ne de dünya da daima var olabilecekleri bir form.
Yalnızca dinler insanları hisler yoluyla harekete geçirerek erdemli işler yapmaya sevk eder.

Çeviren: Sema Önal
Doğu-Batı, Ankara, 2007