Türkiye’de Kültürel Kimliğin Mimariye Etkisi

Esra Dönmez – 2006

 

…kültür çevrenin biçimlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

 

(Kültür kavramı)

 

Kimlik / kim sorusuna verilen cevaplar…

 

Mimari = (Bilim + Teknoloji) x Sanat.

 

Mimari = Fonksiyon x (Strüktür + Konstrüksiyon) x Sanatsal Değer

 

Kültür kavramı ülkemizde, ‘bilgi’ kavramı ile karıştırılmaktadır.

… bilgi yarışmalarının ‘kültür yarışması’ adı altında sunulması, bu konudaki katılaşmış yanılgıyla, ondan kaynaklanan kavram kargaşasının başlıca sebebidir / s. 28

 

…tarihsel yapıt belirli bir çağın, belirli bir dönemin koşullarıyla biçimine kavuşmuştur. Bunların belirgin niteliği zamansallıktır.

…bir yapıtın canlılığını, yaşamsallığını sürdüren en önemli etken onun fonksiyonudur.

 

…

 

Cumhuriyet’in ilan edildiği günlerde ülkemizdeki tek mimarlık okulu olan Sanayi-i Nefise Mektebi Alisi/Güzel Sanatlar Akademisi’nde iki tarz mimari öğretisi vardı: Osmanlı ve Rönesans, Vedat Bey Osmanlı üslubunu, Guiliano Mongeri ise Rönesans mimarlığını öğretiyorlardı.

 

1923-1927 yılları arasındaki döneme ‘1. Ulusal Mimarlık’, ‘Neo-Klasik’ (Neo-Osmanlı) üslubu hakim olmuştur

 

1930 ve 1940 yılları arası ulusal mimariye geçiş dönemidir denilebilir.

 

Ekonomik bunalım Türkiye’yi devletçi uygulamaya yönelttiği gibi, ulusçu duyguların canlanmasına neden olan etkenlerin başında gelmiştir.

 

1930-1940 dönemi içinde göze çarpan ulusal mimarlık özellikleri gösteren yapıların en başta gelenleri Sedat Hakkı Eldem tarafından yapılmıştır.

 

1940 yılına gelindiğinde gelişen ulusçuluk fikirleri mimariyi de etkilemiş ve İkinci Ulusal Mimari Dönemi başlamıştır.

 

1940’ların sonlarına doğru ulusal mimarlık düşüncesinin etkisinin azalmaya başladığı görülmektedir.

…

Gelenekselin analizi ve bunun çağdaş uygulamalarda başarılı bir biçimde yorumlanması her mimarın yapabileceği bir çalışma değildir. Bu konuda en doğru örnekleri, gelenekselin akılcı bir biçimde soyut ifadesini Sedat Hakkı Eldem’in yapıtlarında görmekteyiz.

…

Dönmez, Esra (2006), Türkiye’de Kültürel Kimliğin Mimariye Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü

…