Heidegger ve Nazizm

Ahmet Demirhan - Heidegger ve Nazizm

1. Suçlamalar

Thomas Sheehan - Heidegger ve Naziler

Felsefenin değeri ne olursa olsun, Heidegger Üçüncü Reich sırasındaki faaliyetleri hakkında sahip olduğumuz tablo çoğunlukla iğrençtir. (s. 13)

…ölmek, özünde ölüme tahammül etmektir. Ölebilmek, bu tahammülü gösterebilmek demektir. Buna, yalnızca ölümün özü kendi özünü mümkün kıldığında muktedir olabiliriz. (s. 19)

…metafiziksel bakış açısından, Rusya ile Amerika aynıdır; aynı soğuk teknoloji çılgınlık, bayağı insanın aynı sınırsız örgütlenmesi… (s. 25)

Büyük düşünenlerin hatası da büyük olmalıdır.

2. O Yıllar

Martin Heidegger – Alman Üniversitesinin Kendini Beyanı

Öz yönetim (…) kendimize görev biçmek ve olmamız gereken şeyi olmak için bu görevin yolunu ve yordamını kendimiz belirlemek… (s. 40)

Bilim ile Alman yazgısı, öze yönelik iradede aynı zamanda iktidara gelmelidir.

Grekler için bilim (…) bir halk ve bir devlet olarak bütün Dasein’larının deruni belirleyici merkezidir.

Daha sonra oraya çıkan dünyanın Hıristiyani-teolojik yorumlanması ve bunun yanında ondan sonraki modern çağın matematiksel-teknik düşünmesi (…) bilimi başlangıcından uzaklaştırılmıştır. (s. 43)

(Dipnot) tin kelimesinin (…) bence (…) Türkçedeki tam karşılığı (…) ma’na’dır.

Ma’na anlamlandırılmış şeyin salt lafzını ya da görünüşünü aşan, o şeyin özüne, iç yüzüne dair bir bakış da içeren bir şeydir.

Spiritus / nefes: Tanrı’nın insana üflediği şeydir bu. (s. 45)

Seçme Konuşmalar ve Gazete Yazıları

Schlageter Anısına

Yeni Reich’ta Üniversite

Alman Öğrencilerine

Alman Erkek ve Kadınlar!

Adolf Hitler ve Nasyonal Sosyalist Devlet İçin Destek Bildirisi

Nasyonal Sosyalist Eğitim

Bilim, işçi halkın sömürülmesinde bir araç olarak kullanmak için, (…) imtiyazlı bir sınıfın mülkiyeti değildir.

…bilgi şu demektir: bir cemaat ve bir birey olarak, yerleştirilmiş bulunduğumuz dünyada kişinin kendi yolunu bilmesi… (s. 63)

3. 1945 Sonrası

Martin Heidegger – Freiburg Üniversitesi Rektörüne Mektup

(NASDAP) Avrupa’nın nizamsızlığını ve Batı ruhunun krizinin üstesinden gelmeye katkıda bulunabilirdi. (s. 66)

Karl Löwith – Heidegger’le Son Buluşma

Heidegger bana (…) tarihsilik kavramının siyasal bağlılığının temeli olduğunu ekledi (/ söyledi).

Karl Jaspers – Freiburg Üniversitesi Nazilerden Temizleme Komitesine Mektup

…tarihin tekerini gaspeden çocuklar ezilir.

Marcuse ile Heidegger Arasındaki Mektuplaşma

4. Yorumlar ve Değerlendirmeler

Karl Löwith – Heidegger’in Varoluşçuluğunun Siyasal Uzantıları

…eğer kişi yeşermesi için (…) toprağı ekip biçmezse, ekmek için öğütülecektir. (s. 87)

Öz kendisini yalnızca cesarete açar, tefekküre değil; hakikat, eğer kişi kendisi için ona gereksinim duyuyorsa kendisinin kavranılmasına müsaade eder. (s. 94)

Jürgen Habermas – Eser ve Weltanschauung: Alman Perspektifinden Heidegger Olayı

Martin Heidegger’in siyasal davranışının aydınlatılması, onun düşüncesinin bütün dünyada kıymetini kaybetmesi amacına hizmet edemez ve etmemelidir.

David Farrell Krell – Heidegger Nietzsche Nazizm

İşitme kabiliyeti olan herkes bu derslerde (1936-1940 yılları arasında verdiği Nietzsche üzerine dersler dizisi) Nasyonal Sosyalizmle yüzleşmeyi işitir.

Heidegger’in milliyetçiliği (…) Hölderlin’in ve Nietzsche’nin Alman halkına meydan okuması tarafından biçimlenmiş, yüksek kültürel beklentiler ve entelektüel talepler milliyetçiliğidir. (s. 140)

Efendilik, kişinin iradesinde özümsenmesidir.

Güç iradesi irade iradesidir.

5. İki Farklı Pencereden

Otto Pöggeler – Heidegger’in Siyasal Kendini Anlaması

(Beitrage zur Philosophie) bu eser, Varlığın hakikatini, Ereignis olarak, kutsal olan için bir yol işareti olabilen kendini sınırlayanın aydınlığa çıkarılması olarak tecrübe etmeye çalışır. (s. 183)

Frank H. Edler – Felsefe, Dil ve Siyaset: Heidegger’in 1933-34’te Devrimin Dilini Çalma Girişimi

…en derinden düşünen insan, en canlı olan şeyi sever. (s. 222)

6. Sonsöz

Martin Heidegger – Der Spiegel’in Söyleşisi

---

Editör: Ahmet Demirhan

Vadi Yayınları

2002, Ankara