Bir Halk Eğitimi Kurumu Olarak İzmit Halkevi (1932-1951)

Kaya, Berna (2008), Bir Halk Eğitimi Kurumu Olarak İzmit Halkevi (1932-1951), Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ile birlikte halkın içinde bulunduğu problemleri çözebilmenin halka yardımcı olabilmenin tek yolu olarak eğitim görülmüş bu amaçla halk eğitimine gereken önem verilmiştir.

1926 yılında Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde ilk resmi teşkilatlanmaya gidilmiş ve halk eğitimi şubeleri kurulmuştur.

1928 yılında Atatürk’ün önderliğinde açılan Millet Mektepleriyle yoğun bir halk eğitimi etkinliği başlamıştır.

Halk eğitimi çalışmaları 1932 yılında kurulan Halkevleri ile yurt çapında yaygın hale getirilmiştir (Kaya, 2008: 1).

İlk Halkevleri 19 Şubat 1932 tarihinde 14 ilde birden açılmıştır. İlk açılanlar arasında Adana, Afyon, Ankara, Aydın, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Konya, Samsun ve Van Halkevleri bulunmaktadır (Halkevlerinin Doğuşu, 1971: 2).

Halkevlerinin kuruluş tarihi 19 Şubat 1932 olmasına rağmen Halkevlerinin düşünce olarak temeli 1910’lara yani Türk Ocaklarına kadar uzanır (s. 6).

Kuruluşunda Ahmet Ağaoğlu, Yusuf Akçura, Fuat Köprülü, Mehmet Emin Yurdakul, Halide Edip Adıvar, Hüseyin Cahit Yalçın, Akıl Muhtar ve Hamdullah Suphi Tanrıöver gibi dönemin önde gelen sanat ve düşünce adamları yer almış ve bu kişiler ocaklar aracılığa ile Türk ulusçuluğunu örgütleyerek Osmanlı İmparatorluğu içindeki Türkleri diğer azınlıklardan ayrı olarak bir araya getirmiştir (Üstel, 1997: 58). / s. 7

1927 yılındaki Türk Ocakları dördüncü kurultayının üçüncü maddesinde Türk Ocaklarının devlet siyasetinde Cumhuriyet Halk Fırkası ile beraber olduğu ifadesi yer almıştır (s. 8).

…