René Guénon – İnisiyasyona Toplu Bakışlar I

René Guénon – İnisiyasyona Toplu Bakışlar I

Mistisizm, misterler’in (…) eski tanımıyla yakından ilgilidir.

…bunun inisiyasyonla hiçbir ilgisi, ortak yanı yoktur.

…çünkü ilk olarak mistisizm sadece dini yani zahiri alana aittir.

…inisiyatik yolla mistik yol kuşkusuz bir arada bulunabilir.

Bir insanın her ikisini de aynı anda izlemesi imkânsızdır. (s. 20)

Gerçek şu ki, tam olarak mistisizm denilen şey, yalnızca Batıya aittir ve esasında tam anlamıyla Hıristiyanlığa ait bir leydir.

Bergson,

Dinamik dinin en yüksek ifadesini mistisizmi zaten böylece hiç anlamamaktadır. (s. 21)

Mistisizmde insan basit olarak kendisine sunulanı almakla yetinmektedir.

İnisiyasyonda ise, tam aksine, sıkı ve sürekli bir kontrol altında, belli bir usul içinde izlenecek olan “gerçekleştirme”nin inisiyatif insana aittir. (s. 24)

Tibet’e ve hatta Hindistan’da ya da Çin’de eğer deyim yerindeyse, bir uzmanlık olarak büyü yapma işi yüksek bir düzeye yükselme gücü olmayan kimselere bırakılmıştır. (s. 28)

…psişik haller ne üst ne de aşkın hallerdir, çünkü psişik haller insani durumun sadece bir parçasıdır. (s. 35)

Din insanı sadece bireysel durum içinde değerlendirir ve onu kesinlikle o çerçevenin dışına çıkartmaya amaçlamaz. (s. 37)

İnisiyasyonun ilk şartı belli bir kabiliyet ya da tabii bir eğilimdir.

Çünkü birey ancak (…) kendinde taşıdığı imkânları geliştirebilir. (s. 41)

Birtakım cahiller, insanın kendi kendini inisiyasyon ehli yapabileceğini sanmaktadır. (s. 44)

…inisiyatik bilgiyi ellerinde bulunduranlar bu bilgiyi, tıpkı din dışı eğitim ve öğretimde, (…) birtakım kitabi bilgileri aktardığı tarzda aktaramaz. Burada, bizzat özü itibariyle, tam olarak başkasına aktarılmayan bir şey söz konusudur.

…öğretilebilecek şeyler sadece bu hallerin elde edilmesinde hazırlık mahiyetinde olan yöntemlerdir. (s. 47)

…inisiyasyonun üç şartı

Gizil güç

Bilkuvve güç

Bilfiil güç

1. Nitelik: Bu istidat, insanın tabiatında ve özünde bulunan birtakım imkânlarla oluşur. (…) …inisiyatik çalışma bunun üzerine gerçekleştirilir

2. İntikal/silsile: Bu, geleneksel bir teşkilata bağlanmakla ve manevi bir etkiyle sağlanır.

3. İç çalışma (s. 49)

Düzenli bir geleneksel teşkilata bağlanma,

Tam anlamıyla inisiyasyonu oluşturan şeydir.

Bağlanma bir diriliştir, çünkü insanı insanlığın ilk çağlarında tabii ve normal olan birtakım imtiyazların içine yeniden yerleştirir. (s. 51)

İnisiyasyon, bir iç gerçekleştirme ile teorik bilginin fiili bilgiye dönüşmesini sağlayacaktır.

…insan ancak sahip olduğu bir şeyi başkasına verebilir. (s. 58)

…bireşim, tanım olarak, ilkelerden yani daha derinlerde, daha içeride olan şeylerden hareket eder. Eğer deyim yerindeyse, bireşim merkezden çembere doğru gider, oysaki bağdaştırmacılık bizzat çemberde, adeta atomik saf çoklukta ve kendi içinde ve kendileri için değerlendirilen ve kendi ilkelerinden, yani gerçek varoluş nedenlerinden ayrılmış olan tek tek ele alınan unsurların sınırsız ayrıntısında durur. (s. 65-66)

Geleneksel öğreti öz itibariyle bireşimseldir. (s. 69)

Geleneksel şekiller, hepsi aynı ve tek bir amaca götüren yollara benzetilebilir.

…insan bu yollardan birine girmişse, o yoldan ayrılmaksızın, o yolu sonuna kadar izlemesi uygundur, çünkü birinden diğerine geçmek istemek, tamamen yolunu kaybetme tehlikesi taşımasa bile, gerçekte hiç ilerlememenin, hep yerinde saymanın en iyi yolu olabilir. Ancak nihai noktaya, asıl amaca ulaşan kimse, oraya ulaştığından dolayı bütün yollara hâkim olur; evet bütün yollara hâkim olur, çünkü artık yolları izlemesi gerekmez çünkü amaca ulaşmıştır. (s. 72-73)

…gerçek inisiyatik ayinlerin kökeni hiçbir zaman insanlara mal edilemez; gerçekten de hiçbir zaman o ayinleri ilk kuranların insan olduğu kabul edilemez. (s. 85)

Gelenek sözcüğünün, etimolojik anlamı kısaca intikal,

Modern uygarlık

Yozlaşmanın nihai derecesini temsil etmektedir. (s. 93)

İbranicede Kabbala kelimesi tam anlamıyla bir intikal anlamına sahiptir.

İç ancak dış sayesinde elde edilebilir.

Geleneksel teşkilatlara yön veren etkiler daima yukarıdan aşağıya doğru iner; hiçbir zaman aşağıdan yukarıya doğru çıkmaz; aynı şekilde bir nehir hiçbir zaman kaynağına doğru akmaz. (s. 111)

Vücuda göre ruh ne ise, dini zahirciliğe göre de gerçekten ezoterizm odur: öyle ki, bir din ezoterizmle olan temas noktasını yitirdiği zaman, orada artık sadece ölü bir belge ve anlaşılmaz bir biçimcilikten başka bir şey kalmaz. (s. 112)

İnsiyatik teşkilatlarla gizli cemiyetleri tutmak tamamen yanlıştır. (s. 116)

…din dışı bir insan kitaplardaki yazılı tasvirleri okuyarak ayinlerin nasıl olduğunu öğrense, kesinlikle bu şekilde inisiye olamaz. (s. 120)

…hiçbir zahiri güç inisiyatik teşkilatı ortadan kaldırmaz: bu anlamda da inisiyatik bir teşkilat gerçekten din dışı dünyaca kavranılamaz. (s. 122)

Zahiri nitelikli her sır açığa vurulabilir.

İnisiyatik sır hiçbir şekilde ve tarzda asla açığa vurulamaz, ifşa edilemez.

…onu tanımak bizzat inisiyasyonun bir sonucu olabilir ancak. (s. 134)

İnisiyatik nitelikler

Bu nitelikler yalnızca kişilik/ferdiyet alanına aittirler, (s. 143)

Modern batılılar

İçin ferdiyet sadece varlığın tamamı olmakla kalmaz fakat (…) birbirinden tamamen ayrılmış farz edilen iki ayrı kısma indirgenir: biri vücut/bedendir, diğeri ise (…) hiç uygun olmayan bir şekilde belirtilmiştir. Oysaki gerçek bambaşkadır: ferdiyetin birçok unsurları (…) kesinlikle birbirinden ayrılmış değildir, tam aksine onlar bir bütün oluştururlar. (s. 145)

Ayinler olmazsa, hiçbir şekilde ve tarzda inisiyasyon da olamaz. (s. 163)

…her ayin tam anlamıyla bir semboller bütününden oluşmaktadır. (s. 176)

…sembol tam anlamıyla bir grafiksel ifade biçimdir, mit ise, bir sözlü biçimdir. (s. 180)

Yunanca muthos yani “mit” kelimesi, mu kökünden gelmektedir ve (Latince sessiz, dilsiz anlamındaki mutus kelimesinde bulunan) bu kök kapanmış bir ağzı ve dolayısıyla sessizliği, sükûtu temsil eder.

Anlamı da böyledir. Bu fiilin türevlerinden bazıları (…) mastarı muein olan muo fiilinden iki tane başka fiil türemiştir.

Muao ve mueo

Birincisi muo ile aynı anlama sahiptir.

Mullo / bunun anlamı dudakları kapatmaktır ve ayrıca ağzını açmadan mırıldanmak anlamına da gelir. Mueo / sırlara, misterlere bir giriş yapmak anlamına gelir. (s. 183-184)

Sessizlik fikri bizzat tabiatları icabı izah edilemeyen şeylere (…) atfedilmelidir, sembolizmin genel işlevlerinden birisi de gerçekten izah edilemeyeni telkin etmek, onu önceden sezdirmek ya da daha doğrusu, bir düzenden başka bir düzene, alt düzeyden üst düzeye yani hemencecik yakalanabilecek şeylerden çok zor bir şekilde yakalanabilecek şeylere geçmeyi mümkün kılan duru değişiklikleriyle ona razı olmayı sağlamaktır. (s. 185I

Alegorie / allo agoreuein kelimesinden gelir ve harfi harfine “başka bir şey demek” anlamındadır.

Yunanca musterion / mister kelimesi de doğrudan doğruya sükût fikriyle bağlantılıdır. (s. 187)

Sacratum / kutsal

Secretum / sır

Felsefe, temelde analitiktir, oysaki sembolizm, tam olarak söyleyecek olursak sentetiktir.

…dil insan aklının tam bir aletidir.

Sembolizm ise gerçekten sezgiye dayanır. (s. 193)

Geleneksel bir medeniyette…

Her şey gerçekten ayinsen bir özelliğe sahiptir.

Sanskritçe rita teriminin anlamına göre, ayin “düzene uygun olan şey”den başka bir şey değildir; öyleyse ayin gerçekten “normal” olan tek şeydir. (s. 204)

…inisiyasyonun amacı, saf bilgiden başka bir şey olamaz. (s. 221)

Aperçus sur L’initiation

Türkçeleştiren: Mahmut Kanık

Hece Yayınları

Mart 2003