René Guénon – Yatay ve Dikey Boyutların Sembolizmi

René Guénon – Yatay ve Dikey Boyutların Sembolizmi

Sentez ile (…) senkretizm arasındaki farklılıktan söz etmek istiyoruz.

Senkretizm, birbirleriyle az ya da çok tutarsız olmaları nedeniyle, hiçbir zaman gerçekten birleştirilemeyecek olan öğelerin dışarıdan bir araya getirilmesine dayanır. Sonuçta bu (…) bir tür seçmecilikten başka bir şey değildir.

Sentez ise tersine içeriden yapılır. (s. 8)

…bir varlığın yalnızca bireysel açıdan değerlendirilmesi yeterli değildir. Zira metafizik demek evrensellik (küllî) demektir.

…bireysel varlıkların kavrayışıyla sınırlı olan hiçbir öğreti (…) metafizik adına layık olamaz. Böyle bir öğreti (…) fizik olarak nitelendirilebilir. (s. 13)

Var olmak (…) tezahür etmemiş olan için,

Bu sözcük, tezahür etmiş olan yani kendisinin dışındaki bir ilkeye bağımlı olan varlığı (…) yeterli nedeni kendisinde bulunmayan varlığı ifade eder. Varoluştan söz ettiğimizde, bundan içerdiği ve her biri bir dünya olarak kabul edilebilecek olan ve sınırı belirsiz çoklukta olan tüm haller ya da dereceler ile birlikte evrensel tezahürü anlayacağız. (s. 15)

…varoluş, gerçekten evrensel ve bütünsel olarak kavranılan ve ilk belirlemenin (…) oluşturduğu ilk sınırlanma da dâhil, tüm sınırlanmaların dışında ve ötesindeki imkânın tamamı olmaktan uzaktır. (s. 16)

Filozofların sistemlerini kurmak için bilinçli olarak ya da bilinçsiz olarak, daima, evrensel olanağa bir sınırlama getirmeleri kayda değer bir husustur. Bu çelişkili bir durumdur, fakat bu tür sistemlerin kurulabilmesi için gereklidir. (s. 17)

Evrensel (Arapça’daki İnsan-ı Kamil) İbrani Kabalası’nın Adam Kadmon’udur. Bu yine Uzak-Doğu tradisyonundaki Kral’dır (Wang). (s. 22)

Üç guna şunlardır: Sattwa, yani Varlığın (Sat)

Saf özüne uygunluk. Rajas, yani varlığın belirli bir hali içindeki yayılımını, (…) teşvik eden itki. Nihayet Tamas, yani cahiliyet (avidya) ile özdeş olan karanlık, aşağı hallerinde alınan varlığın karanlık kökü. (s. 37)

Sattwa yükseliş eğilimini,

Referans alır. Tamas iniş eğilimidir,

Raja’ya gelince, o bir ara konumda bulunur. (s. 38

…haç sembolizmi

Dikey çizgi aktif ilkeyi ve yatay çizgi de pasif ilkeyi temsil ediyor. (s. 41)

…haçın merkezi, tüm zıtlıkların uyum haline girdikleri ve çözümlendikleri noktadır.

Lao-Tse

“İlke daima durağandır, ancak her şey onun tarafından yapılır.” (s. 49)

Merkezde bulunan kişi için her şey birlik içindedir, zira o her şeyi ilkenin birliği içinde görür. (s. 52)

Haç sembolizmi

Çeşitli tradisyonlarda merkezdeki haça da eş değer deyimlerle ifade edilen şey ile özdeşleştirilmesidir.

Hayat Ağacı

…bir diğer ağaç daha vardır: bu hayır ve şer ilminin ağacı idi. (s. 61-62)

Swastika / kutup işareti

Sanskritçede sutra özgün olarak iplik anlamındadır.

Tantra da iplik kumaş anlamına gelir.

Wei da atkı anlamına gelir.

King, temel kitaba işaret eder…

Dokumanın her noktası

Birbirine dik olan iki ipliğin kesiştikleri yer olmakla, bir haçın merkezidir. (s. 85-86)

Le Symbolisme de la Croix

Türkçeleştiren: Fevzi Topaçoğlu

İnsan Yayınları

2001