Daniel J. Boorstin – Keşifler ve Buluşlar

Daniel J. Boorstin – Keşifler ve Buluşlar

İnsanın Kendini ve Dünyayı Araştırmasının Öyküsü

Hacimli ama zayıf kitaptır, bir iddiası/tezi yok, moderniteyi / modern Batı medeniyetini kutsallaştırmak üzere ona temel teşkil edecek bir tarih perspektifi ortaya koyuyor. Keşifler ve buluşlar başlığı altında makul kabul edilebilir ancak yine de kitap fazlasıyla mekanik.

Takvim ve zaman ölçümüyle ilgili tarihin ilk zamanlarında neler yapılıyordu? Kitap bu sorunun cevabıyla başlıyor.

Notlar

Nil ırmağının ritmi, Mısır yaşamının da ritmidir. (s. 7)

Akışkan şeyler zaman ölçümünde kullanılagelmiştir: su saati, kum saati, nehrin akışı, suyun yüksekliği vs.

Başkaları için yaşamın programlanmasında bir araç olan takvim, İslam dünyasında inancın bir kez daha vurgulanmasını belirleyen bir olgudur. (s. 11)

Romalılar yaşamlarını 8 günlük bir haftaya göre düzenlemişlerdi.

7 günlük haftalık dilimler Yahudi inancından hareketle kullanılagelmiştir.

Tetrabiblos / astrolojinin ortaçağ boyunca kutsal kitabıydı.

Yapay ışığın her aynı aydınlattığı yüzyılımızda gecenin anlamını unutmuş görünüyoruz. (s. 28)

Sarkaçlı saatin yaklaşık olarak 1700’lerde geliştirilmesine değin en duyarlı zaman ölçme aracı büyük olasılıkla su saatiydi. (s. 31)

Kum saatleri,

Chartres Manastırı’ndaki bir papazın 8. yüzyılda yaptığı bir buluşa dayandırılır. (s. 36)

Mısırlılar günü yirmi dört “geçici” dilime ayırmışlardı. (s. 44)

İlk sarkaçlı saat / Christian Huygens (1629-1695)

İtalyan mimar Brunelleschi’nin de 1410 yıllarında yayla çalışan bir saat yaptığı söylenir. (s. 53)

Belli bir amaca göre biçimlendirilmiş pratik bir gereç olmayışı nedeniyle saat, makinelerin anası rolünü üstlenmektedir.

Saatin ilk çağdaş ölçüm gereçleri olması nedeniyle saatçiler çağdaş makine yapımcılarının öncüleri durumundadırlar. (s. 66)

Babil Kulesi insanların gökyüzüne ulaşma ve tanrıların topraklarına erişme özlemlerinin bir belirgesidir. (s. 86)

Yıldızların görünüp kaybolmaları ölümün ve yeniden doğuşun tipik anlatımı olarak algılanmaktaydı. (s. 88)

Coğrafya

Gezginler

Haçlı Seferleri

Diplomatlar / Elçiler

Kâşifler / Denizciler

Astronomi / Kopernikus / Galile / Newton

Tıbbi gelişmeler / Paracelsus

Matbaanın icadı

Ekonomi politiğin keşfi

Belleğin kayboluşu

Tarihin icadı

Türkçeleştiren: Fatoş Dilber

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Mart 1996