İsimler yüz görünümü şekillendirilebilir mi?
(Can names shape facial appearance?)
Yonat Zwebner, Moses Miller, Noa Grobgeld, Ruth Mayo
…çalışma, bu yüz-isim eşleşme etkisinin kökenini
araştırmaktadır
Bu çalışma, bireylerin yüz görünümünün zamanla verilen
adlarla ilişkilendirilen sosyal stereotiplere benzeyecek şekilde geliştiği
kendini gerçekleştiren kehanet etkisinin olasılığını araştırmaktadır.
…birçok ebeveyn, önceden belirli bir isim düşündükleri ancak
bebeklerini gördüklerinde ve ismin uygun olmadığını hissettiklerinde
değiştirmek zorunda kaldıkları hikayesini anlatır. Bouba-kiki etkisine benzer
şekilde [yani, "bouba" kelimesini daha yuvarlak şekillerle ve
"kiki" kelimesini köşeli şekillerle eşleştirmek (16, 17)], bu tür
kişisel deneyimler, bebeklerin belirli verilen isimlerle "doğuştan"
ilişkilendirilen bir görünümle doğduğu olasılığını ortaya çıkarır ve
ebeveynleri yüze uyan bir isim vermeye yönlendirir.
Yüz-isim eşleştirme etkisinin ortaya çıkması için iki
koşulun karşılanması gerektiğini belirtmek kritik öneme sahiptir: birincisi,
insanlar kendi isim stereotiplerine benzemelidir ve ikincisi, algılayanlar
farklı yüz-isim stereotiplerine aşina olmalıdır
Çalışmaların Genel Görünümü
…yetişkinler isimlerine benzer görünür, ancak çocuklar öyle
değildir.
Yüz görünümü ile verilen isimler arasındaki ilişki
yetişkinler için gözlemlenebilir ancak çocuklar için gözlemlenemez.
Beş çalışmada, yetişkinlerin isimlerine benzediğini, ancak
çocukların benzemediğini bulduk.
Beş çalışmanın hepsi, ikinci varsayım için kanıt sunmaktadır
ve dolayısıyla yüz-isim uyumunun, en azından bir dereceye kadar, yüz
görünümünün zamanla bir sosyal etiketin (verilen isim) beklentisiyle ilişkili
olarak gelişmesi şeklinde, kendi kendini gerçekleştiren bir kehanet mekanizmasından
kaynaklandığı fikriyle tutarlıdır.
Kişinin verdiği adın, kişinin görünümünde ifade edilmeden
önce görebilmesi mümkündür.
Çocuklar henüz isimlerine benzemiyorlar, ancak isimleriyle
daha uzun süre yaşamış yetişkinler isimlerine benzeme eğilimindedir. Bu
sonuçlar, insanların doğumda kendilerine bahşedilen stereotipe göre geliştiğini
gösteriyor. Bizler, yetiştirilme tarzından etkilenen sosyal yaratıklarız
https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2405334121
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder