Martin Heidegger – Düşünmek Ne Demektir?
(Was Heisst Denken, 1954)
Hafıza düşücenin toplanmasıdır. Neye? Bizi tutana, üzerine düşünülmesi gereken olarak kaldığı için onu düşündüğümüzden dolayı. Düşünülen, hatırlamayla bahşedilen, ona eğilimli olduğumuz için bahşedilen bağıştır. Ancak zatı itibariyle üzerine düşünülecek olana böyle eğilimli olduğumuzda, işte o zaman düşünmeye muktedir oluyoruz.
Üzerine düşünülecek ne ise ona kulak kesilerek düşünmeyi öğreniriz.
Düşünce uyandıran herşey bizi düşünmeye verir.
Her zaman düşünülecek olan olarak kalana en çok düşünce uyandıran diyeceğiz, çünkü o başından itibaren ve başka her şeyden önce böyledir.
Filozof demek ‘düşünür’ demektir. Onlara düşünür denir, çünkü düşünme dosdoğru felsefenin içinde gerçekleşir.
İlgi, şeylerin arasında veya ortasında ya da bir şeyin tam merkezinde olmak ve onunla birlikte kalmak demektir. Fakat bugünün ilgisi geçerli olarak sadece ilginç olanı kabul eder.
Düşünceye çağıran zamanımızda en ziyade düşünce uyandıra, hâlâ düşünmediğimizdir.
Düşünce uyandıran bizi düşünmeye verendir.
…düşünmüyor oluşumuz düşünülecek olanın insandan yüz çevirmesi, uzun süre önce çevirmiş olmasından kaynaklanır.
(öğrenmek) Bunu yapabilmek için, yol üzerinde olmamız gerekir. Her şeyden evvel, düşünmeyi öğrenmek için koyulduğumuz bu yolda kendi kendimizi onaylayarak, bastıran (kendini zorlayan) sorulardan aceleyle kaçmamalıyız, tam tersine, hiçbir buluculukla bulunamayacak olanı arayan soruların içine bırakmalıyız kendimizi. Bilhassa biz bugünün insanları, ancak (öğrendiklerimizi) aynı zamanda ve daima unutursak öğrenebiliriz.
Geri çekilen her ne ise erişilmeyi reddeder.
Kendisini geri çekene doğru çekildiğinde, ona doğru çekilip böylelikle geri çekilmeye işaret ettiğinde insan ilk kez insandır. Onun özü böyle bir işaretçi olmada yatar.
Geri çekilene doğru çekildiği için insan bir işarettir.
Mitos demek söyleyen sözcük demektir. Grekler için söylemek açık ve yalın hale getirmek ve görünmesine izin vermektir –hem (görüneni) görünümü hem de görünümde, epiphaneiasında (tezahüründe) özü olan şeyi. Müthos söylemesinde özü olan şeydir – talebin apaçıklığında belirendir.
Logos da aynısını söyler.
…erken dönem Grek düşünürleri müthos ve logos’u kesinlikle aynı anlamda kullanırlardı.
Müthos ve logos ancak ne müthos ne logos’un başlangıçtaki eski anlamını muhafaza edemez hale geldiği noktada birbirinden ayrılmış ve karşı karşıya konulmuştur. Platon’un eserlerinde bu ayrım zaten meydana gelmiştir.
Hafıza, düşünülmüş bir şeyi düşünür.
Hafıza her yerde her şeyden önce düşünülmeyi talep edenin üzerine düşüncenin toparlanmasıdır. Hafıza, hatırlamanın toplanmasıdır.
Şiir ancak hatırlayan (kökene doğru düşünen) düşünceden fışkırır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder