Trabzon-Akçaabat Orta Mahalle Evlerinin Karakteristik Özellikleri

Trabzon-Akçaabat Orta Mahalle Evlerinin Karakteristik Özellikleri, Rabia Köse Doğan (s. 431-444)

Eski Trabzon evleri sokaktan yüksek bir duvar ile ayrılır. Evler genişçe bir bahçe ile çevrilirdir. Genellikle iki katlıdırlar.

Orta Mahalle evlerinin hepsi bahçe içindedir. Evin kapısı sürekli olarak açıktır. Bahçeye bakan kapı, açık tutulmak suretiyle bahçe evin bir parçası haline getirilmiş olur. Bahçelerde su kuyusu bulunur. Kuyu yoksa çoğunlukla küçük bir havuz yer alır. Evlerin pencereleri denizi gören cephede daha fazladır.

Malzeme olarak ahşap ve taş kullanılmıştır. Evin dış duvarlarında yığma taş kullanılmıştır. İç duvarların inşasında yarı ahşap çatkı-bağdadi tekniği kullanılmıştır. Döşemelerde, tavan kaplamalarında, merdiven, doğramalarda ve çatı iskeletinde ahşap malzeme kullanılmıştır.

İç sıvada ince dere kumu, dış sıvada deniz kumu kullanılmıştır.

Sabah erken saatte mutfakta bulunan kuzina yanar. Mutfak ısınmaya başlayınca ev halkı kuzinanın etrafına toplanmaya başlar. Sobanın üzerinde ısınan su sessizliği bozmaya başlar. Su kaynar, çay demlenir. Yer sofrası kurulur ve çayın yanında tereyağı, reçel, minci, peynir, kavurma, kayağna veya kuymak hazırlanıp kahvaltıya geçilir.

…

Bazı evlerin girişi sokaktan olmakla birlikte evlerin çoğu bahçe duvarının ardında ikinci bir kapıya sahiptir.

Bu evler çoğunlukla iç sofalı - karnıyarık tipindedir. Evin kapısı sofaya açılır. Genelde sofanın solunda mutfak sağında oturma odası yer alır. Sofanın sonunda üst kata çıkan merdiven yer alır.

Bu evlerde ahır bulunmaz. Evlerin bodrum katlarında depo, kiler, ambar bölümleri yer alır.

Bazı evlerde bodrum katı bulunmaz. Tuvalet-banyo ve yatak odaları üst katta yer alır.

Evlerin giriş kapısının yer aldığı cephede girişin üzerinde, üst katta bir çıkma bulunur. Bu çıkma iki sütun ile desteklenmiştir. Bu sütunların çoğu ahşaptandır pek azında taş malzeme kullanıldığı görülür. Çıkmanın ön cephesinde ve yan kısımlarında pencereler yer alır. Çıkmanın üst kısmında hemen bütün evlerde üçgen alınlık yer alır.

…