Satın Alma Yönetimi

Satın Alma Yönetimi: Teorik Bir Çalışma

İşletmeler artık küreselleşen iş dünyasında kalite, maliyet ve performans unsurlarını içeren rekabet stratejileri geliştirmek durumundadırlar.

 …satın alma yönetimi, işletmelerin rekabet avantajı sağlamasında stratejik bir öneme sahiptir.

 

Satın alma yönetimi kısaca, doğru ürünün, doğru zamanda, doğru fiyatta ve doğru tedarikçiden temin edilmesi sürecidir.

 

Etkin bir satın alma yönetiminin işlemesi için, iki önemli konu söz konusudur. Bunlardan birisi, tedarikçilerin performansının değerlendirilmesi, diğeri de Tedarikçi hayat seyri yönetimidir.

 

satın alma fonksiyonun amaçları:

• Satın alınması gerekli ürün ve hizmetlerin özelliklerinin belirlenmesi

• En uygun tedarikçinin belirlenmesi

• Tedarikçi ile müzakereler yapmak

• Anlaşma sağlanan tedarikçiye sipariş vermek

• Siparişi takip ve kontrol etmek

• Satın alma sürecini izleme ve değerlendirme

 

1. Satın alma departmanı satın alma talebini alır. Bu talep, talep edilen malzemenin açıklanmasını, istenen miktar ve kaliteyi, istenen teslim tarihlerini, teslim yerini ve satın alma talebinde bulunanın adını içerir.

2. Satın alma departmanı, talep edilen malları temin edebilecek tedarikçileri belirlemelidir.

3. Satın alma departmanı tedarikçiye siparişi verir. Tedarikçi ile pazarlık bu aşamada yapılır.

4. Satın alma departmanı siparişleri takip eder. Olası gecikmeler ilgili departmana iletilir. Sipariş ile ilgili miktar vb. değişiklikler varsa tedarikçiye bildirilir.

5. Tedarikçilerden gelen ürünler kalite ve miktar yönünden kontrol edildikten sonra tedarikçilerden teslim alınır. Gelen mallar istenilen şartları sağlamıyorsa tedarikçiye iade edilir veya detaylı muayene tabii tutulur. Her durumda bilgiler tedarikçi değerlendirme dosyalarına işlenir

6. Daha sonra, satın alınan malzemelerin ve parçaların maliyetlerini düşürmek, performansını artırmak amacıyla fonksiyonları test edilerek değer analizi yapılır.

 

Satın alma departmanı, / işletme ve tedarikçiler arasında bir köprü vazifesi görür

 

Kalite, satın alma kararında temel faktördür.

Tedarikçi sürekli izlenir ve değerlendirilir.

 

Tedarik zinciri yönetimi, müşteriler ve diğer ortaklar için katma değer yaratan ürünlerin, hizmetlerin ve bilgilerin sağlandığı, hammadde tedarikçilerinden son kullanıcılara kadar ki iş süreçlerinin yönetilmesidir

 

Tedarik zinciri yönetiminin işletmelere sağladığı yararlar:

• Teslimat performansının iyileştirilmesi

• Stokların azalması

• Çevrim süresinin kısalması

• Tahmin doğruluğunun artması

• Zincir boyunca verimliliğin artması

• Zincir boyunca maliyetlerin düşmesi

• Kapasite gerçekleşme oranının artması

 

iyi bir tedarikçi:

• Tedarikçi, konusunda yetenekli ve sorumluluk sahibi olmalıdır.

• Tedarikçi, fiyat değişikliklerine ilişkin bilgileri zamanında sağlamalıdır, böylece rekabetçi fiyat seviyesini sürdürecektir.

• Tedarikçi, pazarın ihtiyaçlarını en iyi şekilde nasıl karşılayabileceğini araştırmalı ve anlamaya çalışmalıdır.

• Tedarikçi, doğru kalitede ve miktarda ürünleri tutarlı bir şekilde sağlayabilmelidir.

• Tedarikçi, yeni ve geliştirilmiş ürünler hakkında ve bu ürünleri nasıl kullanılacağı konusunda sürekli bilgi vermelidir.

• Tedarikçi profesyonel olmalıdır, sorunları kolayca takip etmeli ve çözüm üretici olmalıdır.

• Tedarikçi, finansal kontrol açısından yetenekli olmalıdır.

 

…maliyet, kalite ve teslimat performansının tedarikçi seçiminde en önemli üç ölçüt

 

…fiyat, kalite, hizmet ve dağıtım ölçütleri (servis-iletişim)

 

Tedarikçi hayat seyri / kısa hayat seyirli bir ürünün tedarik zinciri daha esnek ve daha dinamik olmalıdır. Çünkü ürünün kısa bir zamanda satılması ve stokların bu zaman içerisinde tüketilmesi gerekmektedir

 

Satın alma yönetimi, tedarik zinciri yönetiminin bütünleşik bir parçası konumundadır.

Satın alma, para ile ilgili işleri kapsarken, tedarik, işletmenin ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetlerin alımı ile ilgili işlemleri içerir

 

…

Cenk Murat Koçoğlu, Muharrem Avcı, (2014), Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, s.33 - 47

…