İ. Hakkı Soyyanmaz - Kabadayı Bıçakları

 

Kabadayı Bıçakları Türk Folklor Araştırmaları Dergisi, cilt14

 

Kavuk, keçe külâh ve fes devirlerinde giyinişler ile ruhsal değişiklikler paralel yürümüştür. Kullanılan bıçak boyları da, her devirde biraz küçülmüştür.

 

Boyları bir metreden fazla, geniş ve ağır yapılı pala, babayiğit silâhlarıdır.

 

Kara kulaklı yatağan ve koltuk altı saldırmaları kabadayı bıçaklarıdır. Kabadayılar arasında bel bıçağı taşıyan hakir görülürdü. Döğüşlerde bıçak yüzünü kullanan kabadayıya arkadaşları selâm vermez, kötü lâkap takarlardı.

 

Boylan 70 cm. civarında bulunan koltuk altı saldırmaları ile kan oluklu delici niteliğini taşıyan bel bıçakları, külhanî kabadayı bıçaklarıdır. Külhanî kabadayılar arasında da, kama taşımak ayıptı.

 

Kırklareli bıçak ustalığının sona ermesinden sonra, Bursa bıçakları, Karadeniz Sürmene tipi bıçaklar, cembiye tipi bıçaklar, kama, ustura, farşata (falçata) v.s. kullanmaya, hile ile vurmaya, kendi aralarında kabadayı görüntüsüne bürünmek için döğüş çıkartmaya başladılar.

 

(bıçak) En yakın sırdaşına dahi, elden verilmezdi. Alan kimse, sap kısmına hafif tükürür gibi yapar, sonra kullanmaya başlardı. Bunun anlamı: “Aldığım aleti, silâh ve namus olarak kabul etmiyorum”, demekti.

 

külhanî kabadayılar arasında, vuruşmadan sonra bıçak yalamak gelenek halinde idi.

Bu gelenek, kan tutmasını gidermek için yapılırdı.

 

…gelin olacak kızın erkek kardeşi varsa, damadın kullandığı silâhını hediye etmesi gelenek halinde idi.

 

Bugün için, kasaturalara, “süngü” diyenler vardır. Delici niteliğini taşıyan bu silahlar, Türk silâhı değillerdir. Üç çaplı süngüler, Rus süngüleridirler, kasatura sayılmazlar.

 

(özenip te tatamadıkları şeylerle ilgili olarak)

Erginlik çağına ermemiş, erkek çocuklarda olursa; “özenmiş = Çık’ı şişmiş”, kızda olursa, “Memesi şişmiş”, derlerdi. Yine erkek çocuklarda “Oğulluğu akmış” denir, akan yapışkan sıvı,

özendiği yiyeceğe bulaştırılıp yed irilirse, kısır olmaz, diye bir inanç da vardı.

 

…

İ. Hakkı Soyyanmaz (1972), Kabadayı Bıçakları, Türk Folklor Araştırmaları Dergisi, Yıl: 23, Cilt: 14, No: 275, s. 6325-6326