Olumsuz Söylemin Büyüsel ve Kutsal Niteliği

Kürşat Öncül - Olumsuz Söylemin Büyüsel ve Kutsal Niteliği

…“sözlü kültür dönemi” insanoğlunun kolektif bilinçaltının şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Mitolojik dönemin temel üslubunun sözün mutlak hâkimiyetine dayanması söze her şeyi içinde toplayabilen gereğinde canlandıran, şahit gösterilen, cezalandıran veya hür bırakan bir güç vermiştir. Bu güç, etik seviyeden başlar ve fiziki nitelik kazanmaya kadar yükselir.

Kolektif düşünüşün izlerini yansıtan sözel ürünlerde toplum psikolojisini ve bu psikolojik etkenleri doğuran sosyal yapıyı beraber ele almak gerekir. Sözel ifadelere bu doğrultuda bakıldığında ilk sözel sanatların aşırı biçimde şiddet barındırdığı görülür.

“beşik kertmesi”

“söz kesmek”

“nikâh kıymak”

Her üç sözcüğün de bir bütünü bölmek, parçalamak anlamlarında olması, evlenecek çiftlerin bir bütün olarak kabul edilmesindeki etkinin bir göstergesi olarak kabul edilebilir.

Dinde karşılaştığımız bütün sözlü ayin biçimlerini yemin törenlerini, dilek ve istekleri, duaları, yakarmaları büyüde de görürüz

Bu nedenle sözlü kültür döneminin sosyo-psikolojik dünyasında büyü ve dinsel öğeler bir nevi iç içedir.

…büyü bir inanç konusudur. Buradaki inanç daha ziyade toplumsal kabul anlamındadır, çünkü etkisine bütün grubun inanmadığı hareketler büyü kabul edilmez.

Mitik dönemde kolektif düşünüş tarzı olarak söze verilen kutsallık Rönesans hareketleri ve pozitif bilimlerin gelişimiyle birlikte kollektiviteden arınmış ama bireyin düşünsel dünyasında yaşamaya devam etmiştir.

---

Turkish Studies, Cilt 4, Sayı 8 (s. 1927-1932), 2009