Romancının Romanı (Elizabeth Costello)

J. M. Coetzee - Romancının Romanı (Elizabeth Costello)

Kitap, ödül almak üzere bulunduğu Pennsylvania Williamstown’da yapacağı konuşma öncesinde Elizabeth Costello ile başlar. Coetzee, Elizabeth Costello üzerinden kitap boyunca edebiyat, roman ve hikâye hakkındaki konuşmalarını kurgu içerisinde okuyucularına aktarır.

Notlar:

John’un, çocukluğuna ilişkin hatırladığı en eski şey, annesinin her sabah yazmak için odaya kapandığıdır.

Cinsellik, tutku, kıskançlık ve haset hakkında tüylerini diken diken eden bir içgörüyle yazmaktadır. (s. 13)

…insanların tüylerini diken diken ettikten sonra,

Pennsylvania’daki bu kasabaya kadar getirip para veriyorlar ona! (s. 14)

Bizi birbirimizden ayıran şeyler üzerine kafa yormaktansa ortak nedenlerimiz olduğuyla ilgilenmek, hiç de saçma değil, (s. 16)

Gerçekçilik, fikirlerin özerk bir varlığa sahip olmadığı, ancak başka şeylerin içinde var olabildiği düşüncesi üzerine kurulmuştur.

…fikirlerin üzerine tartışması gerektiğinde, durumlar türetmeye yönelir. (s. 17)

Bir zamanlar kim olduğumuzu söyleyebileceğimize inanırdık. Şimdi yalnızca kendi rolümüzü oynayan oyuncularız. (s. 28)

Afrika’da Roman

Kitap çantadan çıktığında, bir işarete dönüşür. Beni yalnız bırak, kitap okuyorum der bu işaret. Okuduğum şey senden daha ilginç. (s. 50)

…bu kadar öne çıkmasının sebebi, dilini onu okuyup yargılayacak yabancıların beklentileri doğrultusunda değiştirmemiş olmasıdır, (s. 57)

Kafka, tüm insanlar arasında en endişeli olandır. Bu mu, demektedir âdeta: Bu mu Tanrı’nın sureti? (s. 88)

Kirlilik ve utanç,

Hayvanlar salgılarını gizlemezler, açıkta cinsel ilişki kurarlar. Utanmaları yoktur, diyoruz: Onları bizden farklı kılan bu. (s. 98/99)

Bebeklerin özbilinci yoktur, ama bir bebeği öldürmenin, bir yetişkini öldürmekten daha büyük bir suç olduğuna inanırız. (s. 104)

Bir zamanlar hayvanlarla aramızda bir savaş vardı, biz bu savaşa av diyorduk, oysa savaş ve av aynı şeydir. (s. 120)

Öngörülmeyen, planlanmayan, kişinin karakterine de uymayan ama yine de gerçekleşen bu olaylar ne anlama gelir? Kişinin yüreğindeki koca delikler, çukurlar mıdır bunlar, ters bir adımla içine düşülen ve sonra düşmeye devam edilen? (s. 173)

…şeytanla ilgili hiçbir kuşkusu yoktur. Şeytan her yerde, her şeyin yüzeydeki örtüsünün altındadır ve gün ışığına çıkmak için fırsat kollamaktadır. (s. 187)

Elizabeth Costello

Türkçeleştiren: E. Efe Çakmak

Can Yayınları, 2004