Zaman Kavramı

Martin Heiddegger – Zaman Kavramı

Zaman anlamını ebediyette buluyorsa, ebediyetten yola çıkarak anlaşılmalıdır.

Bu, …ebediyetle tanışık olmamız ve onu gereği gibi anlamamız koşuluyla uygundur.

Öyleyse zaman konusunun meşru uzmanı teologdur, (s. 29)

Tanrı’nın kendisinin teolojiye ihtiyacı yoktur; onun varoluşu iman yoluyla temellendirilmez.

Filozof inanmaz. …zamanı zaman bakımından, yani άεί bakımından, ebediyet gibi gözüken ama geçiciliğin bir türevinden başka bir şey olmadığı ortaya çıkan bir şey olarak anlama kararındadır. (s. 30)

Uzay kendi içinde hiçbir şey değildir; mutlak bir uzay yoktur. O yalnızca içerdiği cisimler ve enerjiler sayesinde vardır. Zaman da hiçbir şey değildir. O yalnızca içinde yer alan olaylar sayesinde sürüp gider. Mutlak bir zaman yoktur. (s. 31)

Zamanın ne olduğu sorusu, araştırmamızı Dasein’a yöneltir. (s. 32)

Dasein kendisini “varım” diye belirleyen kendiliktir. (s. 33)

Ben asla başkası değilim.

Dasein her şeyden önce mümkün oluştur, kendi kesin ama gene de belirsiz geçmişinin olanağının Varlığıdır. (s. 35)

Dasein saatle birlikte şurada durur,

Dasein zamanın “ne kadar”ının peşine düşer, onu hesaplar, dolayısıyla asla otantikliği içindeki zamanla birlikte değildir. Böyle “ne zaman”ı ve “ne kadar”ı sormakla Dasein kendi zamanını yitirir.

Zamanı yitirmek ve yerine bir saat edinmek!

Belirsiz geçmişe ilişkin “ne zaman” sorusu ve genel olarak zamana ilişkin “ne kadar” sorusu, bana kalana, bana mevcut olan olarak kalana ilişkin sorudur. (s. 37)

Gündeliklik içindeki Dasein, benim olduğum Varlık değildir. Tersine, Dasein’ın gündelikliği, birinin olduğu Varlıktır. (s. 38)

Olayların zaman içinde olması, onların zamanının olduğu anlamına gelmez. (s. 39)

Zaman Dasein’dır.

Dasein zamandır, zaman geçicidir. Dasein zaman değil geçiciliktir. (s. 40)

Zamanın ne olduğunu araştırıyorsak, zaman şudur gibi bir yanıta erkenden bağlanıp kalamayız, çünkü o takdirde zaman bir “ne” anlamına gelecektir.

…soruyu tekrarlayalım. Ne oldu ona? Soru kendisini dönüştürdü. “Zaman nedir?” sorusu, “zaman kimdir?” haline geldi. Daha yakından bakarsak: Zaman kendimiz miyiz? Daha da yakından: Ben kendi zamanım mıyım? Böylece onun en yakınına gelirim. Soru doğru anlaşılırsa bütünüyle ciddiye alınacaktır.

Cogito

Sayı: 11, 1997