Argonautlar Efsanesi Bit Mitosun Ardındaki Gerçekler ve Kolkhis

Osman Emir - Argonautlar Efsanesi Bit Mitosun Ardındaki Gerçekler ve Kolkhis

Mitolojiler ve efsaneler gerçek olmayan masalımsı hikâyeler gibi görünse de, özünde tarihi bir anlatım ve tarihsel gerçekler vardır.

Antik Çağ’da, Kolkhis adı verilen bölgenin, güneyinde Armenia, kuzeyinde, Skythia, batısında Karadeniz, doğusunda ise, Iberia ve Albania yer almaktadır (s. 11-12).

Urartu yazıtlarında sadece II. Sarduri döneminde karşımıza çıkan Qulha ülkesi üzerine yapılan seferlerden birincisi (MÖ. 749) Analıkız’daki stelin ön yüzüne; ikincisi ise bundan yaklaşık üç yıl sonra aynı stelin sağ yüzüne yazılmıştır (s. 12).

Urartu kaynaklarında yer alan Qulha ülkesi ile Kolkhis’in aynı bölge mi olduğu henüz tam olarak belli değildir.

Bunun için antik kaynaklarda Kolkhis olarak geçen, Yalnızçam dağlarının kuzeyinde, Karadeniz kıyısında yer alan ve bugün Gürcistan sınırları içinde bulunan bu bölgeyi daha çok antik Yunan ve Roma kaynaklarından tanımaktayız (s. 13).

Kolkhis gemi inşaatlarında kullanılan rutubete dayanıklı kereste üretimi ile ün yapmıştır (s. 16).

Mithiradates’in Pontos ve Kolkhis dağlarında bulunan zengin demir, gümüş ve altın madenlerini aktif olarak işletmeye başlaması, onu kısa zamanda sadece Anadolu’nun değil, dünyanın en zengin krallarından biri yapmıştır (s. 17).

 Argonautlar ve Altın Post Efsanenin özeti: İolkos kralı İason tahtını üvey kardeşi Pelias’a kaptırır. Yıllar sonra tahtını geri ister. Pelias da ondan kurtulmak için Kolkhis’e gidip Prikos’un orada bıraktığı Altın Postu getirmesini ister. İason da 50 kişilik mürettebat toplayıp Argo adlı gemiyle yola çıkar.  Phineus adında bir kâhin, gemicilere altın posta giden yolu gösterir.

Çarpışan kayalardan geçerler (Burası muhtemelen İstanbul Boğazının en dar yeridir) Tanrılar isteği üzerine oradan bir insanoğlu geçerse bir daha kayalar çarpışmayacaktı ve böylede oldu ve böylece bu yol gemiciler için güvenli bir yol haline geldi (s. 19).

Kolkhis’teki Kafkas dağlarından akan ırmaklar altın zerreciklerini sürükleyip getiriyorlardı. Yöre halkı ince delikli tahta kovalarla ve uzun yünlü koyun derileri ile bu zerrecikleri yakalayıp biriktiriyordu. İşte geleneksel Altın Post efsanesi bu şekilde ortaya çıktı (s. 21).

Yunan dünyasında bu mitolojinin ortaya çıkması ve özellikle antik yazarlar tarafından sürekli gündeme getirilmesinin amacı, kolonistlerin veya maceraperestlerin dikkatlerini bu bölgeye çekmek ve bölgenin zenginliklerinden azami ölçüde faydalanılmasını sağlamaktır (s. 23).

---

Emir, Osman. (2009), Argonautlar Efsanesi Bit Mitosun Ardındaki Gerçekler ve Kolkhis, Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Sayı: 6 (s. 9-24)