31 Temmuz 2023 Pazartesi

Ahmet Cevizci - Felsefe Tarihi - AYDINLANMA KARŞITLARI

AYDINLANMA KARŞITLARI

Aydınlanma / felsefeye / dinden bağımsız bir temel kazandırma amacıyla karakterize oldu

 

Vico akıl ve bilim yerine muhayyile ve retoriği geçirmiştir.

(Vico, bilim ve matematikle) İnsanın doğadaki ereksel nedenlere ulaşamayacağını söyler.

 

Rousseau’ya göre, Kişinin kendisinin varolduğunu kanıtlaması için argümana ihtiyacı yoktur; kendi varoluşunu dolayımsız olarak bilir. Kişi aynı şekilde, Tanrının var olduğunu da ispat olmadan bilir.

 

Vico

Ona göre bilgi ve kesinlik “açık ve seçik ideler” yoluyla elde edilmez; bilgi ve kesinlik, insani eylemlerle faaliyetlerde bulunur.

Aydınlanmacıların sabit ve statik insan doğası anlayışına karşı

Vico’ya göre, her millet kaçınılmaz olarak sırasıyla dört evreden geçer. hayvan çağı / Tanrılar çağı / kahramanlar çağı / insan çağı

 

Edmund Burke

Fransız Devrimi’ne şiddetle karşı

…devrimci fikirlerin ulusal sınırları, dini duyarlılıkları, sınıf çıkarlarını, kısacası her şeyi tehdit ettiğine inanır.

Gelenekçidir

…yönetim biçimi olarak, monarşi ve aristokrasiyi savunur.

 

Jean-Jacques Rousseau

rasyonalist değil fakat romantik bir filozoftur.

İnsan özgür doğar, oysa her yerde zincire vurulmuştur.

Modern devlet, / kendi varlığını ve bir sonuç olarak da yurttaşlarının varlıklarını koruma amacına yönelmiştir. Bundan dolayıdır ki o bütünüyle negatif bir şeydir

kaynaklar sınırlı, fakat insanların istek ve arzuları sınırsız olduğu için sonuç her durumda zenginlerin korunması, yoksulların baskılanması olmuştur.

bilginin hiçbir zaman insanları erdemli kılmak için kullanılmadığını savunur…

Rousseau doğal insanı toplumsal insan durumuna özgü olan her şeyin yokluğuyla tanımlar.

doğal insan sadece acıdan sakınır.

Rousseau’nun / rasyonalitenin yerine ikame ettiği / temel niteliklerden birincisi irade özgürlüğüdür. / …ikinci temel niteliği, kendi kendini geliştirebilme, yetkinleşebilme özelliğidir.

 

Émile’de, bir eğitim şeması içinde, doğal insanın modern versiyonunu ortaya koymaya kalkışır

İnsanın / hayatını birtakım çağlara böler.

Émile’in birinci kitabında ele alınan dönem çocuğun 0-3 yaş dönemi olup, Rousseau ona İçgüdü Çağı adını verir.

4-12 yaş arası / Duyumlar Çağı

12-15 yaş arası dönem / Fikirler Çağı / bundan sonrası duygu, ahlak veya sorumluluk çağı…

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder