Cumhuriyet Döneminde Rize – 1 (1923-1950)

Sosyal Alanda Yapılan Devrimlerin Rize’deki Yansımaları (s. 198 vd.)

25 Kasım 1925’te Rize’nin Güneysu bölgesinde bazı hocaların önderliğinde galeyana gelen vatandaşlar, Güneysu karakolunu basıp buradaki jandarmayı esir aldılar. Sonrasında bazıları evlerine döndülerse de geride kalan kişiler ellerindeki silahlarla Rize üzerine yürümek istediler.

Olayın haberini alan Rize’deki askeri birlik, bir müfreze askerle geliş güzergâhı üzerindeki Kemer Köprü önünde, yanlarında getirdikleri (s. 199) toplarla mevzilendi. Ayrıca Hamidiye Kruvazörü Rize’ye geldi. Hamidiye’nin burada halkı sindirmek için kurusıkı mermi attığı söylenir. Durumun ciddiyetini gören ve isyancıların pek çoğu, hatırlı kişilerin de araya girmesi ve “az bir ceza ile kurtulursunuz” tavsiyeleri üzerine teslim oldular. 10 gün süren bu olay sonrasında 143 kişi tutuklandı.

10 Aralık günü İstiklal Mahkemesi üyeleri Rize’ye geldi. 14 Aralık günü 143 kişinin yargılaması bitirildi. Buna göre isyanı kumanda ettiği belirlenen Şaban Hoca, silahlı asilerin kumandanı Yakup Çavuş, Jandarma karakolunu basan Bekçi Kadir Ağa, asilerin elebaşlarından Hasan Ağa… toplam 8 kişi idama mahkum edildi (s. 200).

 

(Hapis ve kürek cezaları) 1929 yılında çıkartılan ve bazı suçların teciline imkan veren 1441 sayılı kanundan faydalanarak yaklaşık üç yıl sonra serbest bırakıldılar (s. 201).

 

…

Cumhuriyet Döneminde Rize – 1 (1923-1950), Editörler: Zehra Aslan, Mustafa Arıkan, RTEÜ Yayınları, Ankara, 2018

…