Umberto Eco - Somon Balığıyla Yolculuk

Umberto Eco - Somon Balığıyla Yolculuk

 

Somonbalığıyla Yolculuk

Stockholm’de bir gün, / bir füme somonbalığı satın aldım, (balığı muhafaza edebilmek için minibarı kullandı, otelden ayrılırken mini bar faturası aşırı yüksek geldi)

…

 

Kaybolan Sürücü Belgesinin Yenisi Nasıl Çıkarılır

Araba kullanmadan yaşayamam

 

…sürücü belgesi veren büro

Şunu unutmayın ki, büronun öğrenmek isteyebileceği her şey zaten bildiği şeydir, üzerinde ne kadar düşünürlerse düşünsünler başka bir şey öğrenmeyi başaramayacaklardır.

 

Sıradan bir teröristin birkaç saat içinde düzinelerce sahte sürücü belgesi hazırlayabileceğini hepimiz biliyoruz; hem unutmayın, sahte bir belgeyi hazırlamak, gerçeğini hazırlamaktan daha uzun sürer.

…

 

Uçakta Nasıl Yemek Yenir

Bütün uluslararası uçuşlarda yemek servisi yapılması, övgüye değer bir usul.

 

…tilkinin bardaktan su içmesini önlemek için ona uzun ve dar bir bardak vermelisiniz. Uçaktaki bardaklar ise kısa ve geniştirler, tıpkı havuz gibi. Bu yüzden hava boşluğu olmasa bile fizik kurallarına uyan bütün sıvılar bardaktan dökülür.

…

 

Gümrükten Nasıl Geçilir

…görevini yapmış olma duygusu kadar insanı dinlendiren bir başka şey yoktur.

…

 

Amerika’daki Trenlerde Nasıl Yolculuk Edilir

Amerikan trenleri, bir atom savaşından sonra dün-yanın alacağı halin imgesidirler. Sorun trenlerin hareket etmemesi değil, sorun onların çoğunlukla, yolda bozulup kaldıkları için, gidecekleri yere varmaması

 

Trenler, Weber’in Protestan etiği ve kapitalizmin ruhu üzerine söylediklerini okumayı ihmal edip yoksul kalma hatasını işlediğiniz için karşılaştığınız bir cezadır.

…

 

Zekice Tatil Yapmanın Yolları

…lüks tatillere çıkmaya gücü yetmeyenler, heyecanlı olduğu kadar rahatsız edici de olan deneyimlere girişmeyi göze alırlar.

 

Bir yolculuktayken yolculuk kitapları okumak, gerçekten adamakıllı heyecan verici bir deneyimdir.

…

 

Taksi Sürücüsünden Nasıl Yararlanılır

Bir taksinin koltuğuna oturur oturmaz, sürücüyle uygun etkileşimde bulunma sorununuz başlar. Taksi sürücüsü bütün gününü kent içi trafikte araba kullanarak geçiren biridir (böyle bir çalışma ya kalp krizine neden olur ya da sayıklamalara), bunu yaparken de öteki sürücülerle durmadan uyuşmazlığa düşer. Bunun sonucu olarak sinirlidir ve insan biçimine girmiş her yaratıktan nefret eder.

…

 

Futboldan Söz Etmemenin Yolları

Futbol hastalarından hoşlanmıyorum, çünkü bu adamların tuhaf bir kusurları var; karşısındakinin neden futbol düşkünü olmadığını bir türlü anlayamaz ve sanki siz de futbola meraklıymışsınız gibi konuşur da konuşur.

 

Önemli olan, bu sürücünün dünyada futbolu umursamayan birinin var olabileceğini aklı almamasıdır.

…

 

Şeytan İşi Kahvelik Nasıl Kullanılır

Amerikan kahvesi, plastik termos fincanlarda sunulan 100 derece sıcaklıkta sulu bir sıvı olabildiği gibi (özellikle tren istasyonlarında, soykırım amacıyla zorla içirilir bu sıvı),

…

 

Tanıdık Yüzler Görünce Nasıl Tepki Verilir

New York’ta gezinirken, uzaktan, çok iyi tanıdığım bir adamın bana doğru geldiğini gördüm. Ne var ki adamın ne adını ne de onunla nerede tanıştığımı hatırlayabilmiştim.

 

Anthony Quinn’di.

Elbette ki onunla hayatımda hiç karşılaşmamıştım, o da benimle karşılaşmamıştı. Bir saniyenin binde biri kadar bir zamanda kendimi kontrol altına aldım, gözlerimi boşluğa dikip yanından geçtim.

…beyazperdeye bakarken bu insanlarla o kadar çok baş başa oluruz ki, onların yüzleri bize akrabalarımızınki kadar, hatta daha da tanıdık gelir.

…

 

Televizyon Sunucusu Olmanın Yolları

Bilim Akademisi beni, Svalbard Adaları’nda Bonga ulusunu incelemem için birkaç yıllığına oraya davet etmişti.

 

Bongalıların açıklama saplantısı…

…

 

Vakit Nasıl Bilinmez

…

 

Yıldızlar ve Yıldızcıklar

Tarih boyunca orduları denetim altında tutmak hep güç olagelmiştir

…

 

Babil’de Konuşma

(Fırat’la Dicle arasında, Asma Bahçeleri’nin gölgesinde, sadece birkaç bin yıl önce)

URUK: Bu çivi yazısı harfleri hoşuna gitti mi? Yeni köle yazıcım, Hammurabi yasalarının bütün başlangıcını yaklaşık on saatte düzenledi.

…

 

İmparatorluğun 1’e 1 Ölçeğinde Haritasını Çizmenin Olanaksızlığı Üzerine

…

 

Dondurma Yemenin Usulleri

Ben küçükken çocuklara, gümüşsü bir metalden tenteleri olan beyaz el arabalarında satılan iki türlü don-durma alınırdı: Ya iki sentlik külah ya da dört sentlik dondurma pastası.

 

Eski günlerin ahlakı hepimizi güçlüklere dayanan kişiler yaptı, bugünün ahlakı ise hepimizin birer lüks ve zevk düşkünü olmamızı istiyor.

…

 

Nasıl Başlar, Nasıl Biter

O dört yıl boyunca, yaz tatilleri ve pazar günleri dışında tam 1920 öğün tonbalığı içeren yemekler yedim. Ama benim sözünü ettiğim dokunaklı olay bu değil.

…

 

Özel Bir Kitaplığı Haklı Göstermenin Yolları

Çocukluk yıllarım boyunca, tanıştığım bütün insanların, kaderin bir oyunu olarak, ahmak olduğuna inanmıştım.

İnsanın aklına gelen ilk düşünce en akla yakın düşüncedir

 

Eco’nun Ekosundan "Ekolar Kitabı”

…

 

Envanter Nasıl Çıkarılır

İtalyan üniversiteleri Ortaçağ’da özerktiler, bugünkünden daha iyi işlev görüyorlardı. Kusursuzlukları Avrupalıların gözünde bir efsaneye dönüşmüş olan Amerikan üniversiteleriyse özerktirler. Alman üniversiteleri, bölgesel yetkililerin yetkisi altındadırlar

…

 

Vakit Geçirmenin Yolları

…

Makine Nasıl Alınır

Kültür, doğayı düzeltmekte ve geliştirmekte kullanıldığı ölçüde ilginç olur. Doğa sert ve acımasızdır; kültürse tam tersine insanların yaptıklarını daha az çabayla yapmalarını, zamandan kazanmalarını sağlar. Kültür, bedeni çalışmaya tutsak olmaktan kurtarır ve düşünmenin yolunu açar.

 

Bavulunuz patlayıncaya kadar doldurulursa ne olur? Budalalar koşup süet ya da domuz derisinden bir bavul daha alırlar. Ancak bu çözüm, daha sonra iki elinizin birden dolu olmasına neden olacaktır.

…

 

Kullanım Kılavuzu Nasıl Kullanılır

Birkaç yıl boyunca birçok bakımdan mükemmel olan bir araba kullanmıştım; tek kusuru, sürücünün kullanacağı kül tablasının sol kapının içine yerleştirilmiş olmasıydı. Herkesin bildiği gibi, sürücü direksiyonu sol eliyle tutar, sağ elini de vites ve çeşitli düğmeler ve gösterge tuşlarıyla uğraşmak için serbest bırakır. Sigaranızı da sağ elinizle tutuyorsanız, sigaranın külünü sol omzunuzun solundaki bir küllüğe dökmek oldukça karmaşık bir işleme dönüşebilir

…

 

Malta Şövalyesi Nasıl Olunur

Mektup beni Malta Şövalyesi olmaya davet ediyordu. Doğrudan doğruya Şarlman’dan gelen bir mektup almayı yeğlerdim doğrusu; olayı hemen gidip çocuklarıma anlattım, amacım babalarının sıradan bir yaşlı adam olmadığını onlara göstermekti.

 

…Ama şunun farkına vardım ki, eğer kendinizi bir hiç olarak hissetmek istemiyorsanız bir yere ait olmanız gerekir.

 

 

Telgraflar Ne Yapılır

…

 

Faks Makinesini Kullanmamanın Yolları

…teknolojinin bir tek amansız kuralı vardır, o da şudur: Devrim yaratan icatlar herkesin kullanımına açılınca kullanılabilir olmaktan çıkarlar. Herkese aynı hizmeti sunduğu için teknolojinin mayasında vardır demokrasi; ne var ki varlıklılar tek başlarına kullanırsa işler bu teknoloji. Yoksullar da teknolojiyi kullanmaya başlarlarsa işlemez olur.

…

 

Cep Telefonu Kullanmamanın Yolları

…

 

Yazı İşlerindeki Düzeltmeler

Eliot’un Çorak Ülke adlı eserinin ilk taslağı şöyle başlıyordu: "Nisan, ayların en acımasızıdır. Mart da ondan aşağı kalmaz.” Hava durumunun üzerinde böyle huysuzca durmak ifadenin etkisini azalttığından ilk metin, Nisan ayıyla bitkilerin düzeni arasında herhangi bir bağ olduğunu ortaya koymaktan uzaktı.

 

Diziler

…

 

Üç Nokta Nasıl Kullanılır

Yazar, dili sınırları dışına taşırmakta kararlı olan kişidir,

 

Yazar, yazarlar için yazar; yazar olmayansa kapı komşusu için ya da yerel bankanın müdürü için yazar

…

 

Sunuş Yazısı Nasıl Yazılır

…teşekkür ifadelerini beceriyle sunmak, kültürlü bir bilim adamının kalitesini gösterir.

Kimseye minnet borcu olmadan yürütülen araştırmalar kuşku uyandırıcıdır, bu yüzden ne yapıp edip teşekkür edilecek biri bulunmalıdır.

 

…sabahın 2’sinde, sigara izmariti ve kullanılmış kâğıttan oluşan ne olduğu belirsiz bir çöplüğe dönüşen çalışma odam

…

 

Bir Sanat Kataloğuna Önsöz Nasıl Yazılır

Ün, şu biçimde hesap edilir: Gösterinin etki alanından daha geniş bir coğrafi bölgeye yayılmalıdır (yetmiş binden az nüfusa sahip kentlerde ün, eyalet düzeyinde olmalıdır, başkentlerde ulusal düzeyde olmalıdır…)

 

Olumlu eleştiride bulunan bir edebiyat eleştirmeni, romanın ancak birkaç yüz tane fazla satılmasını sağlar

…

 

Haber Nasıl Tekzip Edilir

…

 

Dullara Dikkat!

…

 

Halk Kitaplığı Nasıl Düzenlenir

Çeşitli kataloglar birbirlerinden olabildiğince uzakta yerleştirilmelidirler.

Konular, kitaplık görevlisi tarafından belirlenmelidir.

…

En ideali, okuru kitaplığa sokmamaktır.

…

 

Hayvanlardan Söz Ederken

Eski zamanların masallarında kötü kalpli kurt abartılarak anlatılırdı, günümüzün masallarında iyi kurtlar abartılıyor.

İnsanların ne kadar kötü olduklarını bu çocuklara unutturmak için onlara ısrarla ayıların iyi olduğunu öğrettik. Oysa insanların ne olduğunu ve ayıların ne olduğunu onlara dürüstçe anlatabilirdik.

 

…

 

Kızılderilicilik Oynamak

…

 

Porno Film Nasıl Tanınır

…

 

Salgın Hastalıklardan Korunmanın Yolları

…

 

Kazançlı Bir Meslek Sahibi Olmanın Yolları

Örneğin, otoyollara giden yolu göstermek üzere kente konulan yol işaretlerini yerleştirme işi…

…işaret öyle bir yere yerleştirilmelidir ki sürücü bir başka yöne gönderilsin.

 

…ev aletlerinin / kullanım talimatlarını kaleme alma işi

Her şeyden önce, bu talimatlar aletin kurulmasını engellemelidir.

 

…popüler haftalık dergilerin yayımladığı anketleri değerlendirmek

Bir şişe Epsom tuzunu mu, yirmi yıllık bir konyağı mı seçersiniz?

…

 

San Baudolino Mucizesi

Yıl 1174’tür, Barbaros kapılarına dayanmıştır, Alessandria açlıktan kırılmaktadır, işte tam o sırada (efsane böyle der), kurnaz Gagliaudo çıkagelir.

Gagliaudo, Barbaros’a kentte o kadar çok buğday var ki der, hayvanları onunla besliyoruz.

 

Epifani (burada Joyce’dan bir alıntı yapacağım), "apansız ortaya çıkan bir ruh görüntüsü gibidir, ya sıradan konuşmalarda ya da hareketlerde gösterir kendini, ya da zihnin kendi içinde oluşan çarpıcı bir cümlede.”

Alessandria İstanbul’dan çok Dublin’e benzer.

 

Kuşatma yedi yıl sürer

 

Sis iyidir, kendisini tanıyanları ve sevenleri sadakatle ödüllendirir.

…onu kirletemezsiniz, yok edemezsiniz, sizi sevgiyle sarar ve siz geçtikten sonra eski biçimini alır.

 

Alessandria’nın koruyucu azizi Baudolino’dur

 

Paulus Diaconus’un anlattığı biçimiyle Baudolino’nun öyküsü şöyle:

Liutprand’ın zamanında, Tanaro yakınında, Foro denilen bir yerde şaşılası bir kutsal güce sahip bir adam çıkmış ortaya, bu adam İsa’nın lütfunun yardımıyla birçok mucize yaratmış; geleceği bilirmiş ve çok uzak olaylardan sanki o anda oluyorlarmışçasına söz edermiş. Bir keresinde, Kral Orsba, ormanında avlanmaya geldiğinde, bir erkek geyiğe nişan alan adamlarından biri yanlışlıkla kralın yeğenini vurmuş; kız kardeşinin, adı Anphuso olan küçük oğluymuş vurulan. Çocuğa tapan Liutprand bunu görünce bu talihsizliğe ağlamaya başlamış ve silahşörlerinden birini hemen Tanrı’nın elçisi olan Baudolino’ya gönderip zavallı çocuğun hayatını bağışlaması için İsa’ya yalvarmasını istemiş ondan.

 

Silahşör yola çıktığında çocuk ölmüştü. Silahşörün yaklaştığını gören peygamber şöyle konuşmuş: “Neden buraya geldiğini biliyorum, ama benden isteyeceğin şeyi yapmak olanaksız, çünkü çocuk öldü.” Bu sözleri duyan kral, duaları kabul olmadı diye ne kadar kederli olsa da Baudolino’nun, yani Tanrı’nın elçisinin kehanet yeteneği olduğunu açıkça kabul etmiş.

 

…

Il secondo diario minimo

Türkçeleştiren: İlknur Özdemir

4. basım, 2011, Can Yayınları