Çatışma Teorisi

Çatışma Teorisi

1950’den itibaren işlevselcilik çeşitli cephelerden eleştiri almaya başladı. Bunlar arasında işlevselciliğin siyasal olarak muhafazakâr olduğu ve statik yapılar üzerinde odaklandığı, toplumsal değişme ile başa çıkamadığı ve toplumsal çatışmayı yeterince analiz etmediği yönündeki eleştiriler başta gelmektedir.

İşlevselciliği eleştiren isimlerin arasında, çalışmalarında çıkar çatışması güç analizine odaklanan C. Wright Mills isimli öne çıkmaktadır.

1960’ların başında yapısalcı sosyoloji geleneği, köken bakımından Weber’in çalışmalarına dayanan bir çatışma teorisinin gelişmesini sağladı. Marks’ın çalışmalarından uzak duran bu teori Çatışma Teorisi (conflict theory) adıyla anılır.

Çatışma kuramcılarının genel argümanı “toplumsal düzenin var olma nedeninin konsensüsten ziyade baskı olduğu” yönündedir.

Çatışma teorisi ile işlevselcilik arasındaki önemli farklılıklar:

İşlevselcilik	Çatışma Teorisi
Toplum denge halindedir	Toplum aşama ve değişim halindedir
Düzen kavramı merkezi konumdadır	Çatışma kavramı merkezi konumdadır
Toplumu bir arada tutan genel ahlak ve değerlerdir	Toplumu merkezin baskısı bir arada tutar
Toplumsal düzenin devamı için birlik ve beraberliğe vurgu yapar	Toplumsal düzenin korunmasında güç kavramına atıf yapar

Ralf Dahrendorf, Lewis A. Coser, John Rex, David Lockwood, Raymond Aron ve Randall Collins’in çalışmaları çatışma teorisi altında değerlendirilir.

---

Modern Sosyoloji Tarihi

Editör: Prof. Dr. Serap Suğur

Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2304, Eskişehir, Ocak 2013