Ahmet Ferit Tek'in Hayatı ve Siyasi Faaliyetleri - Makale özeti

Ahmet Ferit Tek'in Hayatı ve Siyasi Faaliyetleri - Makale
Tarih Okulu, 2008, Sayı 1, s. 19-47.

Düyun-u Umumiye ve kapitülasyonlar hususunda Türk tarafı taviz vermek istemiyordu. Fakat Hasan Saka Bey ve görüşleri alınmak için Lozan’a davet edilen Cavid Bey, milli çıkarlarla hiç de bağdaşmayacak teklifleri kabul etmek istiyorlardı. Bu gelişmeler üzerine İsmet Paşa, Ahmet Ferit Bey’i Paris’ten getirterek, ona sermaye taksimi üzerine bir proje yaptırtmak istedi.

Ferit Bey Ocak 1923’te Lozan’a geldi ve derhal İsmet Paşa ile görüştü. İsmet Paşa’yla görüştükten sonra gazetecilere şöyle bir demeç verdi:
“Durum, eğer yararlanmayı bilirsek gayet iyidir. (…) Boğazlar meselesinde aramızda hiçbir anlaşmazlık yoktur. Biz de Boğazların hakiki serbestîsine taraftarız.” / s. 39

Ferit Bey, İsmet Paşa’nın istediği projeyi verilen esaslar dairesinde yapmış, fakat müzakere sırasında Fransız delegeleri ile kavga etmiş, bu nedenle geri dönmek zorunda kalmıştı. Ferit Bey’in, Lozan’da Fransızlarla tartışması çok geçmeden o dönem hükümet reisi Rauf Bey (1881–1964) ile İsmet Paşa arasında bir kavgaya dönüştü. / s. 39

Rauf Bey ve Ferit Bey arasında eskiye dayanan bir husumet bulunmaktaydı. Nitekim 6 Şubat 1923 günü hükümetin bir kararıyla Ferit Bey’in, Paris Mümessilliği görevine son verildi.

Ahmet Ferit Bey’in, Dâhiliye Vekilliği sırasında gerçekleştirdiği diğer önemli icraatı ise 150’likler listesini hazırlamış olmasıdır.
21 Mayıs 1924 tarihinde, yani 150’likler listesini sonuçlandıramadan vekillikten istifa etmek zorunda kaldı (s. 40).
…