Neyzen Tevfik Kolaylı'nın Şiirlerinde Dil Kullanımı

Mediha Mangır - Neyzen Tevfik Kolaylı'nın Şiirlerinde Dil Kullanımı

Neyzen Tevfik, Türk edebiyatında Nef'i ve Eşref’ten sonra üçüncü büyük hiciv ustası olarak değerlendirilir.

Neyzen Tevfik'in Şiirlerinde Kurgu ve Yapı Taslakları

1. Öncelemeler

Cümlede ve anlatımda herhangi bir dil öğesinin sözdizimdeki olağan yerinden daha önce bir yerde kullanılmasıyla yapılır.

Olmadım meftunu malın, rütbenin, sim ü zerin

Zevki, şevki "ney"le "mey"dir rind-i azade-serin (Hiç, s.12)

Birinci mısranın yüklemi (olmadım), ikinci mısranın öznesinin tamlayanı öncelenmiştir.

2. Koşutluklar

Koşutluk, bir şiirde temel önermenin her dizede yinelenmesinden doğabileceği gibi, sözbilimsel olarak cümlelerin başlarında önyineleme, sonlarında da ardyinelemenin bulunmasından da kaynaklanabilir. Sözcüklerin aynı biçimsel yapıda kullanılması, cümlelerin aynı çekimde sonlandırılması da koşutluklara yol açar.

3. Yinelemeler

Yinelemeler de önceleme ve koşutluk biçimleri gibi sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi ve anlambilim bakımlarından birçok biçimde incelenebilmektedir.

4. Sapmalar

Sapma, gerek kelimelerin ses ve biçim özelliklerinde, gerek dilin sözdizimi açısından niteliklerinde bilinçli olarak değişikliklere gitme, dilde bulunmayan yeni kelime ve anlatım biçimlerini kullanma eğilimi olarak tanımlanabilir.

---

Mangır, Mediha. (2011), “Neyzen Tevfik Kolaylı'nın Şiirlerinde Dil Kullanımı,” Samsun Sempozyumu 13-16 Ekim Samsun, Bildiriler Kitabı, Cilt: 1, s. 477-481, Samsun 2012