19 Mart 2018 Pazartesi

Samsun Yöresinde Süt Dişleri ile İlgili Folklorik Yaklaşımlar


Mehtap Muğlalı ve Alp Erdin Koyutürk ve Mustafa Erhan Sarı - Samsun Yöresinde Süt Dişleri ile İlgili Folklorik Yaklaşımlar

Anadolu’da yaşayan halk inançlarının pek çoğunun kaynağını; çok tanrılı dinler, eski Anadolu uygarlıkları, eski Türk dinleri, bazı din büyüklerinin sözleri ve günlük yaşam olayları oluşturmaktadır (Şişman 2000: 478).

Çocuğun biyolojik gelişim belirtilerinin en önemlilerinden birisi olan diş çıkarma; geçmişte olduğu gibi günümüzde de geleneksel kültürün bir parçası olarak kentsel ve kırsal bölgelerde törensel uygulamalarla karşılanmaktadır.

Çekilen süt dişlerinin çoğunlukla çöpe veya dama atıldığı tespit edildi.

Dama atma nedenleri arasında; dişlerin güzel, çabuk, sağlam çıkması, atılan dişleri kuş veya kargaların alarak yerine altın diş veya yeni diş getirmesi olarak belirlendi. Şehirde yaşayan bir bireyin ise; dişi okulun damına atarak çocuğunun okuması dileğinde bulunduğu belirlendi. Dama atma işlemi sırasında genellikle kuşlara özellikle kargaya seslenildiği ve “al sen kemik dişi, ver demir dişi”, “karga al eski dişi, ver yeni dişi” gibi tekerlemelerinin söylendiği tespit edildi.

Toplumların eğitim düzeyi ve kültürüyle batıl inançlar arasında ters bir orantı söz konusudur. Eğitim düzeyi düşük toplumlarda, batıl inançlar artmaktadır.

Türk toplumu nazara inanan bir toplumdur. Nazarlık pek çok Türk ailesinin evinde, işyerinde, arabasında, giysilerinde bulunur. Birçok materyal nazarlık olarak kullanılır.

Diş değişimiyle ilgili sayısız batıl inanç mevcuttur.
---
Muğlalı, Mehtap ve Koyutürk, Alp Erdin ve Sarı, Mustafa Erhan. (2011), “Samsun Yöresinde Süt Dişleri ile İlgili Folklorik Yaklaşımlar,” Milli Folklor Dergisi,  Yıl: 19, Sayı: 73, s. 68-72

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder