Rize Sempozyumu - 2006: İsmail Kasap - Bilinmeyen Bir Destan Şairi Rizeli Âşık Emin Ali Ayvaz ve İki Destanı

İsmail Kasap - Bilinmeyen Bir Destan Şairi Rizeli Âşık Emin Ali Ayvaz ve İki Destanı (s. 372-379)

Âşık Emin Ali Ayvaz, 1970’li yıllarda Rize ve ilçelerinin Pazar yerlerini gezerek yüksek sesle şiirler/destanlar okuyup satardı. Sattığı destanlardan ikisi “Çeko Mehmed’in Oğlu Tarafından Vuruluş Destanı” ve “Trafik Kazasında Kokmadan Gülü Solan Talihsiz Ömer’in Hazin Destanı” o yıllarda basılıp satılmasına rağmen âşığın kendisinde bile bir kopyası kalmamış.

Emin Ali Ayvaz 20 Aralık 1950’de Rize’nin Derepazarı İlçesinde, Bahattin Paşa Köyünde doğdu.

İlkokulu Bahattinpaşa İlkokulunda okudu. 11 yaşında Kendirli’de Kur’an kursuna başladı. Eğitimine burada iki yıl devam etti. Ardından bir yıl Derepazarı Kur’an kursuna devam etti. Bunun ardından Fıçıcılar’da iki yıl Arapça öğrenimi gördü. Bu süre zarfında çeşitli camilerde özel dersler aldı. 1967’de icazet aldı fakat cami imamlığı yapmadı.

1970’de İzmir’de askerliğini yaptı.

1974’te Rize-Pazar’da lokantacılık yaptı.

1986’da hacca gitti.

Söylediğinde göre çok genç yaşlarında rüyalarında ölecek olan insanları görürmüş fakat bu durum daha sonraları devam etmemiş.

Yine gençlik yıllarında Yunus Emre’nin şiirlerini etkilenerek okurmuş.

Şiirler söylerken ölçüye dikkat etmez, vezin kaygısı gütmez.

70’li yıllarda tek yaprak olarak bastırdığı şiirleri, Pazar yerlerinde yüksek sesle okuyarak sattığını ve buna çok rağbet olduğunu söylemiş.

“Çeko Mehmed’in Oğlu Tarafından Vuruluş Destanı” 50 dörtlükten oluşur.

“Trafik Kazasında Kokmadan Gülü Solan Talihsiz Ömer’in Hazin Destanı” 57 dörtlüktür.

Her iki destan da 6+5=11 hecelidir.

İki destanda da ölünün ağzından konuşulmaktadır.

Konuları beklenmedik ölüm olayını hikâye etmektir.

Özkul Çobanoğlu’nun tasnifine göre şairin destanları “sosyo-kültürel çevreyle ilgili destanlar” sınıfına dahil edilebilirler.

Yine Özkul Çobanoğlu’nun tasnifine göre “öğüt vermeye yönelik” destanlardır.

---