Kırklareli Geleneksel Konut Mimarisi

…makalede araştırma alanı olarak seçilen Kırklareli Yayla Mahallesi “Kentsel sit alanı” olarak ilan edilmiş ve 2001 senesinde koruma amaçlı imar planını yürürlüğe girmiştir. Yayla Mahallesi’nde bulunan konutların ilk sahipleri savaş döneminde konutlarını terk etmişlerdir. Günümüzde bu konutların bir kısmı terkedildikleri ya da kiraya verildikleri için özgünlüklerini yitirmişler

 

Kırklareli’nde geleneksel konutların hemen hepsi bahçelidir, çoğunluğunun girişleri nişlidir. Taşıyıcı sistemi kâgir yığma yoğunluklu, bodrum üzerine iki katlıdır. İç sofalı plan tipi hakîmdir. Genellikle iç sofanın iki yanında ikişer oda bulunmaktadır. Cepheleri girişe göre simetrik tasarlanmıştır. Yapılarda çıkma pek tercih edilmemiştir. Cephe düzenlemelerinde silme, plaster ve kornişler kullanılmıştır (Hacıhafızoğlu, [Kırklareli’nin Mevcut Geleneksel Konut Çevresinin Kültür Bağlamında İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi] 2003).

 

Kırklareli’nde ilk yerleşmeler Aşağıpınar, Asilbeyli bölgesinde görülür. Trak döneminde ise yerleşim Eriklice bölgesine doğru kaymıştır. Roma ve Bizans dönemlerinde Vize, Pınarhisar ve özellikle Midye bölgesi tarihte önemli rol oynamıştır. Bizans döneminden itibaren Kırklareli merkezi Yayla bölgesinde yeni yerleşmeler görülmüştür. Osmanlı döneminde ise Yayla bölgesinde Rum ve Bulgarlar, bedesten-hamam çevresinde ve Kırklar tepesi civarında Türkler, Karakaş mahallesinde ise Yahudiler görülür (Tandoğan [Kırklareli Konut Yerleşimi Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi], 2000, 53).

Konutların sokağa bakan giriş cepheleri hemen hepsi benzer özellikler göstererek merdivenle yükseltilmiştir.

genelde ana cephelerinde girişin üstünde balkonlar konumlandırılmıştır

Yapılarda saçak, çıkma veya balkon altlarına konan öğelere ‘‘furuş’’ denilir.

 

Kırklareli Yayla Mahallesi’nde görülen geleneksel konutlar genellikle kâgir yapılar olmakla birlikte bölgede nadir de olsa ahşap yapılar da bulunmaktadır

 

Temel duvarlarında subasman seviyesine kadar ahşap karkas içinde bölgenin kendi malzemesi olan moloz taş örgü duvar olarak kullanılmıştır. Zemin ve üst katlarda ise ahşap karkas arasına tuğlalar düz ve ya balıksırtı şeklinde dizilerek doldurulmuştur. Tuğla arasında bağlayıcı malzeme olarak saman katkılı çamur sıva kullanılmıştır.

 

Pala Azsöz, Gökben (2021), Kırklareli Geleneksel Konut Mimarisi, Yıldız Journal of Art and Design, Cilt: 8, Sayı: 1, s. 12-22

…