Konuta Dair...

Modernleşmede Çeviri Sorunu ve Çağdaş Konutumuz

Modern / insan günlük yaşamın başlıca rutinlerini küreselleşmiş toplumsal ilişki düzeninin belirlediği yerinden oynatılmış kurumsal pratiklerin koşullarında sürdürür.

“modern insan”, toplumsal yaşamı geleneğin normlarından koparmak ve zamanı mekândan bağımsızlaştırmak üzere bilgi üreten acımasız bir sistemin dirençsiz bir parçası olmaya koşullanır.

 

Modernleşirken öylesine yaktık-yıktık kentsel tarihi ki artık varoluşumuz sorgulanabilir hale geldi.

Çünkü biz ciddi bir çeviri hatası yaptık!!! Modernleşmeyi yanlış çevirdik.

 

Üst-yapısal dillerde de kavramlarla düşünmek yerine dillerin sembolleriyle düşünme alışkanlığımızdan vazgeçmedikçe ancak anadilimizin izin verdiği kadar anlarız.

 

“Modern” konut ülkemize medya yoluyla sızdı.

Evlerimiz düpedüz duvar, henüz boyanmamış tuval oldu.

 

Gelenek değer yüklüdür,

 

Eski geleneksel evlerimizle yeni üretilen konutlarımızın olumlu özelliklerini bir arada çözen melez tipler üretemediğimiz gibi her ikisinin de olumsuz özelliklerini bertaraf edemedik

 

Komşuyu çağırmadan et-mangal yapılır mı? Yapılmaz.

 

Konut çevresiyle yaşar. Ama bu gün semt kavramı sosyal statü göstergeleriyle tanımlanmakta; “iyi komşu=paralı komşu” anlamına gelmektedir.

 

Erken Cumhuriyet Döneminin bir an önce Modernleşme kaygısıyla yaşanan yıllarında Modern Mimariyi pek az mimarımız tepkiyle karşıladı.

 

1970‟lerin yapsatçıları elinde, kullanıcıyı “en ekonomik, en kullanışlı” olduğuna inandırarak ve “betonarmenin kolaylığına” sığınarak fiziksel çevrede kendine geniş bir yer açtı. Özgün konut araştırmaları hem gecikti hem de uygulamacıya zamanında ulaşamadı.

 

Bilimsel ortamlarda sunulan konutla ilgili bildirilerin hemen hepsi mevcut yerleşmelerin ve konutların incelenmesine yöneldiler. Gelebilecek eleştiriden çekinerek öneri yapma inisiyatifini kullanamayan bir akademik birikim ne işe yarar?

 

Konut, sokak, bölge ve kent/kır bütünlüğünün bir parçasıdır. Bunları bağlayan bir ulaşım sistemi ve konutun bu sistemle kurduğu ilişki konutun başarısı açısından önemlidir.

 

Çabucak sokaktaki bakkaldan, eczaneden bir şeyler satın alma olanağı, eski tarihli araştırmalarımda “kaliteli konut çevresi” bağlamında kullanıcı tarafından birinci derecede altı çizilen bir özelliktir. “İyi” kent tanımı çerçevesinde sokak ve mahalle bakkallarına ve manavlarına ihtiyacımız var.

…ideal bir cemiyet oluşturmak amacını koruyorsak, sokağın sosyal yaşama katkısını da koruyabilmek gerekir.

 

…yaya ulaşımı potansiyel değerler barındırır.

Çok “merhaba” iyidir, gün aydınlanır, bilgiç komşunun fikri sorulur, çocuk daha çok şey görür-öğrenir. Farklı yollardan eve ulaşabilmeyi tasarımlarda amaç edinirsek daha canlı konut çevreleri ortaya çıkabilir.

 

Kapı önü

Sosyalleşmenin hem başı hem sonudur. Birkaç merdiven soluk almayı, oturup birini beklemeyi, korkuluklara yaslanmayı sağlar.

Biraz içeri çekmek girişi, üstünü yağmurdan korumak, birkaç basamakla eve girmek “iyi”dir.

 

Neden her odanın sadece bir tek kapısı vardır? Neden odadan odaya hiç geçilmez?

Bir havucu rendelemek en azından beş parça bulaşık çıkarıyor insana. Böyle saçma şey görmedim, ama çağdaş yaşam böyle.

…

Gür, Şengül Öymen (…),Konuta Dair...

…