Kırsal Yaşam / Kırsal Konut: Bir Yaşam Biçimi Olarak Geleneksel Kırsal Konut Üretiminde Kızılcık Köyü Örneği

Türkiye’de modernleşme 20.yüzyılın başlarında toplumsal ve mekânsal yeni bir dönemi ifade etmektedir.

Geleneksel formların dönüşümünün ilk boyutunu geleneksel toplumsal yaşam biçimleri oluşturmaktadır. İkinci boyutu ise geleneksel yaşam alanları üretim süreçleridir.

 

Mekânsal aynılaşmanın Türkiye’deki başlangıcı, 1950’lerde yaşanan “modernleşme” sürecine dayanmaktadır. Bu süreçte başlayan ve yaygınlaşan betonarme kullanımı, birçok yerleşimde yerel yapı malzemesi ve geleneksel yapım yöntemlerinin yerini almıştır.

 

Kızılcık Köyü, Isparta İli, Gönen ilçesine bağlı, Gönen İlçe merkezine 6 km uzaklıkta olan bir yerleşimdir.

 

Köy yerleşim alanının dışında, köyün yaşam alanlarından birini oluşturan, “yayla” olarak adlandırılan ve hayvancılık yapmak üzere yaz aylarında taşınılan bölgeler, özellikle yaşlı nüfus tarafından sıklıkla “yaşam alanı” olarak ifade edilmektedir.

 

Genç kuşağın köy dışında yaşamak istemesi, yaz aylarındaki ziyaretlerinin dışında bu yerleşmeyle bağlarının kopmaya başlaması geleneksel yaşam biçimlerinin dönüşmeye başladığını göstermektedir.

 

Her bölgede olduğu gibi Kızılcık köyünde de kolaylıkla erişilebilir bir malzeme olan taş ve kerpiç yaygın olarak kullanılmıştır. Dere yatağından elde edilmiş olan taş, genellikle konutların temellerinde ve zemin kat duvarlarında, köyden alınan topraktan elde edilen kerpiç ise birinci kat duvarlarında kullanılmıştır. Zemin katlar doğal ve kesme taş kullanılarak yığma kargir yapım sistemi ile inşa edilmiştir. Derzler arasında çamur, harç olarak kullanılmıştır.

 

Üst katlar ise çoğunlukla ahşap çerçeve arası dolgu malzemesi kullanılarak oluşturulmuştur. Dolgu malzemesi olarak da kerpiç kullanılmıştır.

 

Geleneksel yaşam biçimleri ve bu süreçte üretilen yaşam alanları modernleşme sürecinde yerini “modern yaşamlar” ve “modern malzemelere” bırakmaktadırlar.

 

Şenol, Pervin - Er Akan, Aslı (2011), Kırsal Yaşam Kırsal Konut Bir Yaşam Biçimi Olarak Geleneksel Kırsal Konut Üretiminde Kızılcık Köyü Örneği, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 24, s.143-160

…