12 Şubat 2023 Pazar

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Konutlarında Mahremiyet

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Konutlarında Mahremiyet

mahremiyetin; kişisel, bireysel, toplumsal ve kamusal olmak üzere dört farklı düzeyinden söz edilmektedir.

mahremiyet, yaşam biçimi ve fiziksel çevrenin düzenlenmesinde etkilidir.

 

Akdeniz iklimi etkisi altındaki bölgede uzun süren yazlar sıcak ve kurak, kışlar yağışlı ve soğuk geçer.

Bölgenin geçim kaynağı ise, buğday üretimine dayalı tarım ve küçükbaş hayvancılıktır.

 

Bölge konutlarındaki açık mekanlar avlu, teras, dam ve gezem(n)ektir.

 

avlu, oturma, bulaşık ve çamaşır yıkama, yemek hazırlama, uyuma gibi eylemlerin yapıldığı çok amaçlı bir mekandır. Konutun büyüklüğüne göre avluda havuz, kuyu, su kanalları, tandır ve ocak gibi donatılar bulunmaktadır. Avlu çevresinin yüksek sağır duvarlar ve çeşitli mekanlar ile çevrili olması ve sokaktan avlunun içinin görülmesini önleyen tampon bölgelerin oluşturulması görsel mahremiyeti sağlamak amacıyla geliştirilmiş mekanizmalardır.

 

Bölge konutlarındaki yarı açık mekanlar eyvan, aralık, revak, balkondur.

Eyvan, revak ve balkonlar avluya yönlendirilerek mahremiyet sağlanmaya çalışılmıştır.

 

Bölge konutlarındaki kapalı mekanlar oda, mutfak, kiler, mahzen, depo, ahır, banyo ve tuvalettir.

 

Güneydoğu Anadolu bölgesi geleneksel konutlarında cephe; sokağa bakan cephe ve avluya bakan cephe olmak üzere ikiye ayrılabilir.

 

…komşu konutlara birbirinin damlarından geçilerek gidilebilen Mardin geleneksel konutlarında kamusal mahremiyetin yeterli derecede sağlanamadığı görülmüştür.

 

Faiz Büyükçam, Serap – Zorlu,  Tülay (2018), Güneydoğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Konutlarında Mahremiyet, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, Cilt: 8, Sayı: 2, s. 422-436

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder