12 Şubat 2023 Pazar

Geleneksel Evim, Annemin Büyükbabasının Evidir

Geleneksel Evim, Annemin Büyükbabasının Evidir

Şengül Öymen Gür


"Geleneksel ev, etnik kültür, coğrafya, yer, malzeme gibi değişkenlerle betimlenir. Bu değişkenlerin değerinden söz etmeden geleneksel evden söz etmek bilimsel bir hata olur"

 

Geleneksel evimizi tarif ederken en başta kaçınmamız gereken "Osmanlı Evi", "Türk Evi" gibi betimlemelerdir.

 

Tüm toplumların geleneksel evleri iki önemli boyutta incelenebilir: Bütünleyici ve ayırıcı. Bizim evler bütünleyicidir.

Evlerimiz bir avlu, hayat veya sofa etrafında örgütlenir.

 

Bazılarında mahremiyet önlemi vardır, bazılarında yoktur. Çok dikkatli bakıldığında kentsel olanlar önlemli-bütünleyici, kırsal olanlar önlemsiz-bütünleyicidir.

 

Biz "ayırıcı" ev tiplerini inşa ediyoruz. Hem de 50’li yıllardan bu yana.

 

Ben geleneksel evlerimizin bir de sunaklarını severim, insan-tanrı arasındaki o geçiti severim. Beratların asıldığı, dededen kalma piştofların her gün temizlenip yerine asıldığı, sırma işli Kuran-ı Kerim keselerinin onu işleyen zarif hanımefendinin resminin yanına konduğu derin ya da dar duvar nişlerini, şömine-ocak tablalarını severim. Ben yok olup giden değerleri severim. Duvarlar "tabula rasa" oldu. Ev, tanrısını unuttu.

Gür, Şengül Öymen (2018), Geleneksel Evim, Annemin Büyükbabasının Evidir, TOKİ Haber Dergisi, Sayı: 99, s.30-31

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder