Osmanlı Padişahları Hakkında Notlar

Osmanlı Padişahları

Osman Gazi

Ertuğrul Gazi / Hayme Hatun

1258 - H. 656 - 1326 - H. 726

Saltanatı: 27 yıl (1299 – 1326)

1287’de Karacahisar'ı fethetti.

Erkek çocukları:

Pazarlı Boy, Çoban Bey, Hamid Bey, Orhan Bey, Alaeddin Ali Bey, Melik Bey, Savcı Bey.

Orhan Gazi

Osman Gazi / Mal Hatun

1281 – 1362

Saltanatı: 36 yıl (1326 – 1362)

Alâeddin Paşa ile Çandarlı Kara Halil Paşa devlet teşkilatını tesis ettiler.

Osmanlılar tarafından yaptırılan ilk cami olan İznik'teki "Hacı Özbek" Camii (1333 - 1334) Orhan Gazi tarafından yaptırılmıştır. Bursa Medresesini Orhan Bey yaptırmış ve ilk "Sultan" lâkabı da onun zamanında kullanılmıştır.

İlk Osmanlı parası da Orhan Bey zamanında basılmıştır.

Osmanlılar Avrupa'ya ilk defa Orhan Bey zamanında geçtiler.

Erkek çocukları:

Süleyman Paşa, Birinci Murad, İbrahim, Halil, Kasım.

Murad Hüdâvendigâr

1326 - 1389

Saltanatı: 27 yıl (1362 – 1389)

Annesi: Nilüfer Hatun (Horofira)

1362'de Edirne’yi fethetti.

1364'de Haçlı ordusuna karşı Sırpsındığı zaferini kazandı.

1375'te Niş fethedildi.

1382'de Sofya fethedildi.

1389'da Haçlı ordusuna karşı Kosova Meydan Muharebesini kazandı. Savaşın sonunda muharebe alanını gezerken ölü taklidi yapan bir Sırp askeri tarafından hançerlenerek şehit edildi.

Erkek çocukları: Yakub Çelebi, Yıldırım Beyazid, Savcı Bey ve İbrahim.

I. Bayezid (Yıldırım)

1360 – 1403

Saltanatı: 13 yıl (1389 – 1403)

Annesi: Gülçiçek Hatun

İstanbul'u yedi ay muhâsara etti,

1396'da Haçlı ordusunu Niğbolu'da imha etti.

1397'de Mora ve Attika'yı alarak Yunan topraklarını fethetti.

1402'de Timur ile Ankara savaşı yapıldı. Mağlup olup Timur’a esir oldu.

Erkek çocukları: Musa Çelebi, Süleyman Çelebi, Mustafa Çelebi, İsa Çelebi, Mehmed Çelebi, Ertuğrul Çelebi, Kasım Çelebi.

Çelebi Mehmed

1389 - 1421

Saltanatı: 8 yıl (1413 – 1421)

Annesi: Devlet Hatun

Padişahlığı müddetince bizzat 24 muharebede bulunmuş ve kırka yakın yara almıştır.

Şeyh Bedreddin bu dönemde idam edildi.

Erkek çocukları: Mustafa Çelebi, İkinci Murad, Ahmed, Yusuf, Mahmud.

II. Murat

1402 – 1451

Saltanatı: 30 yıl (1421 – 1451)

Annesi: Emine Hatun

Şair ve hattattı.

1422'de İstanbul'u muhasara etti.

Venedik ve haçlılara karşı Güvercinlik zaferini kazandı.

1443'de haçlılara karşı İzlâdi Derbendi zaferini kazandı.1444 Temmuz'unda Segadin antlaşması yapıldı, Haçlılar sözlerini tutmayıp Osmanlı topraklarına girdiler. Bunun neticesinde çıkan savaşın sonunda 1444'de Varna Zaferi kazanıldı.

1448 Kosova’da Haçlı ordusunu mağlup etti.

Hacı Bayram Veli İkinci Murad devrinde vefat eden büyüklerdir.

Erkek çocukları: (Fatih) Mehmed, Ahmed, Alâaddin, Orhan, Hasan, Ahmed (ll.)

II. Mehmed (Fatih)

1432 - 1481

Saltanatı: 30 yıl (1451 – 1481)

Annesi: Huma Hatun

Limni, İmroz, Şemendirek, Taşoz, Bozcaada ve Boğdan'ı aldı. Belgrad'ı muhasara ettiği zaman çarpışmaya bizzat katıldı. Alnından ve dizinden ciddi şekilde yaralandı.

1459’da Sırbistan'ın tamamını aldı.

1461'de Trabzon Rum İmparatorluğunu ortadan kaldırdı.

1463 senesinde Papa'nın büyük gayretleri ile toplanan ve savaşa katılan herkesin altı aylık günahının affolunacağı ilân edilen 20 devletin katıldığı bir haçlı ittifakı ile 16 sene savaştı.

1476'da Boğdan'ı Osmanlı topraklarına kattı. Otuz sene içinde tam yirmi beş seferi bizzat kendisi idare etti.

1481 Mayısında sefere çıkmışken, Gebze'de ordugâhında vefat etti.

İlk defa altın para bastırdı

Erkek çocukları: Mustafa, Bayezid, Cem, Korkud.

II. Bayezid

1447 - 1512

Saltanatı: 31 yıl (1481 – 1512)

Annesi: Mükrime Hatun

Padişah olduktan sonra, kardeşi Cem Sultan ile 14 sene mücadele etti.

Şahkulu isyanı bu dönemde çıktı.

Erkek çocukları: Mahmud, Ahmed, Şehinşah, (Yavuz) Selim, Mehmed, Korkud, Abdullah, Alimşah.

I. Selim (Yavuz)

1470 – 1520

Saltanatı: 8 yıl (1512 – 1520)

Annesi: Gülbahar Hatun

Şah İsmail'i perişan edip, Tebriz’e girdi.

1516'da Mısır seferine çıktı.

1517'de Memlükleri yenip Mısır’a girdi.

Halife Üçüncü Mütevekkil Ayasofya Camiinde minbere çıkarak Yavuz'un hilâfetini ilân etti.

Erkek çocuğu: Süleyman.

I. Süleyman (Muhteşem)

1495 – 1566

Saltanatı: 46 yıl (1520 – 1566)

Annesi: Hafsa Hatun

1522 senesinde Rodos'u aldı.

1526'da Mohaç Meydan Muharebesi ile Macar ordusunu ortadan kaldırdı.

1529'da Viyana'yı kuşattı.

1537'de Otranto fethedildi fakat devam eden Venedik savaşı nedeniyle ordu buradan çekildi.

Barbaros kardeşler bu dönemde Akdeniz'i zapt etti.

Erkek çocukları: Selim, Bayezid, Abdullah, Murad, Mehmed, Mahmud, Cihangir, Mustafa.

II. Selim (Sarı)

1524 – 1574

Saltanatı: 8 yıl (1566-1574)

Annesi: Hürrem Sultan

Komşu devletlerle sulh anlaşmaları yapıldı.

Hindistan ve civarındaki Müslüman hükümdarlara istekleri üzerine yardımlarda bulunuldu.

Kıbrıs fethedildi.

Haçlı donanmasının saldırısı sonucu İnebahtı'da Türk donanması imha edildi.

Rusya vergiye bağlandı.

Ebussuud Efendi, Âşık Çelebi ve Kınalızade Ali Efendi bu dönemin önemli isimleridir.

Sefere çıkmayan ilk padişahtır.

Erkek Çocukları: Murad, Abdullah, Osman, Mustafa, Süleyman, Mehmed, Mahmud, Cihangir.

III. Murad

1546 – 1595

Saltanatı: 21 yıl (1574 – 1595)

Babası: İkinci Selim

Annesi: Nurbânu Sultan

Vâdisseyl muharebesinde Portekiz mağlup edildi.

1583'de Revan fethedildi.

Erkek çocukları: Mehmed, Selim, Bayezid, Mustafa, Osman, Cihangir, Abdullah, Abdurrahman, Abdullah, Hasan, Ahmed, Yakub, Alemşah, Yusuf, Hüseyin, Korkud, Ali, İshak, Ömer, Alaüddin, Davud.

III. Mehmed (Korkak)

1566 – 1603

Saltanatı: 8 yıl (1595 – 1603)

Babası: Üçüncü Murad

Annesi: Safiye Hatun

Bu dönemde Osmanlılar birçok kalelerini Avrupalılara teslim eder.

Haçova Meydan Muharebesini Haçlılara karşı kazanmış ve Eğri Kalesini fethetmiştir.

Celâli İsyanları bu dönemde palazlandı.

Erkek çocukları: Ahmed, Mustafa, Selim, Mahmud.

I. Ahmed

1590 – 1617

Saltanatı: 14 yıl (1603-1617)

Babası: Üçüncü Mehmed

Annesi: Handan Sultan

14. padişah olan I. Ahmet, 14 yaşında tahta çıktı, 14 yıl saltanat sürdü ve 28. yaşında vefat etti.

Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı ve Avrupa eşit sayıldı.

Erkek çocukları: Osman, Murad, İbrahim, Bayezid, Süleyman, Kasım, Mehmed, Hasan, Selim, Hanzâde, Ubeyde.

I. Mustafa (Deli)

1592 – 1639

Saltanatı: 5 yıl (1617-1623)

Babası: Üçüncü Murad

Annesi: Handan Sultan

Akli muvazenesi bozuk olduğu halde tahta çıkarıldı.

Şeyhülislâmın fetvası üzerine tahttan indirildi.

Yedikule'de şehid edilen Genç Osman'ın yerine ikinci defa tahta çıkarıldı.

II. Osman (Genç)

1604 – 1622

Saltanatı: 5 yıl (1617 – 1622)

Babası: Sultan Ahmed

Annesi: Mahfiruz Haseki Sultan

Lehistan seferine bizzat katılarak başkomutanlık yaptı. Muharebeye gönlü olmayan erkânının çevirdiği dolaplar neticesinde alaşağı edildi.

Sadrazam Kara Davut Paşa tarafından katledildi

Erkek çocukları: Ömer, Mustafa.

IV. Murat

1612 – 1640

Saltanatı: 17 yıl (1623 – 1640)

Babası: Sultan Ahmed

Annesi: Kösem Sultan

1633 senesinde tütün yasağı koydu. 1634'de içkiyi yasakladı. Devlete bağlılığı olmayan herkesi idam ettirdi. 1638’de düzenlediği doğu seferinde Bağdat’ı fethetti.

Erkek çocukları: Süleyman, Mehmed, Alâüddin, Ahmed.

İbrahim (Deli)

1616 – 1648

Saltanatı: 8 yıl (1640 – 1648)

Babası: Sultan Ahmed

Annesi: Kösem Sultan

Tahta çıktığında Osmanlıların hayatta kalan tek erkek ferdi idi.

Şeyhülislam liderliğinde gerçekleştirilen darbe ile tahttan indirildi. Sadrazam Mevlevî Sofu Mehmed Paşa tarafından boğduruldu.

Erkek çocukları: Mehmed, Süleyman, Ahmed, Orhan, Bayezid, Cihangir, Selim, Murad.

IV. Mehmed (Avcı)

1642 – 1693

Saltanatı: 39 yıl (1648-1687)

Babası: Sultan İbrahim

Annesi: Turhan Sultan

Kösem Sultan öldürüldü.

Köprülü Mehmed Paşa sadrazam oldu.

Girit'in tamamı alındı.

İkinci Mohaç Muharebesi’nde Osmanlı Devleti’nin uğradığı yenilginin ardından tahttan indirildi

Erkek çocukları: Mustafa, Ahmed, Ahmed, Bayezid.

II. Süleyman

1642 – 1691

Saltanatı: 4 yıl (1687 – 1691)

Babası: Sultan İbrahim

Annesi: Saliha Dilâşub Sultan

Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'yı sadrazam tayin etti.

II. Ahmet

1643 – 1695

Saltanatı: 4 yıl (1691 – 1695)

Babası: Sultan İbrahim

Annesi: Hatice Muazzez Sultan

Hanya Zaferi elde edildi.

1693’te İstanbul'da iki yangın oldu. Aynı yıl Almanlar Belgrad’a saldırdılar; mağlup olarak geri çekildiler.

Erkek çocukları: İbrahim, Selim.

II. Mustafa

1664 – 1704

Saltanatı: 8 yıl (1695 – 1703)

Babası: Dördüncü Mehmed

Annesi: Emetullah Rabia Gülnüş Sultan

Rus Çarı Büyük Petro Azak'ı ele geçirdi.

Lehistan, Alman ve Venedik cephelerinde devam eden muharebeler sonunda Zenta Bozgunu diye tarihe geçen ve 30.000 Türk askerinin şehadetiyle neticelenen elim hadise bu devirde meydana geldi. Bunun neticesinde 1699'da Karlofça Anlaşması yapıldı.

Edirne Vakası olarak anılan yeniçeri ayaklanması sonucu 22 Ağustos 1703’te tahttan indirildi.

Erkek çocukları: Mahmud, Osman, Ahmed, Küçük Ahmed, Hüseyin, Selim, Mehmed, Murad, Osman.

III. Ahmed

1673 – 1736

Saltanatı: 27 yıl (1703 – 1730)

Babası: Dördüncü Mehmed

Annesi: Emetullah Rabia Gülnüş Sultan

1711’de Prut Ovasında Rus ordusu kuşatıldı ancak geri çekilmelerine müsaade edildi.

Mora Venediklilerden geri alındı.

1718'de Almanya ve Venedik’le Pasarofça sulhu yapıldı. Lâle Devri bu tarihten sonra başladı.

1730'da Patrona Halil İsyanı oldu, tahttan indirildi

Erkek çocukları: Birinci Abdülhamid, Mustafa, Süleyman, Bayezid, Mehmed, İbrahim, Numan, Selim, Ali, İsa, Murad, Seyfeddin, Abdülmecid, Abdülmelik.

I. Mahmud

1696 – 1754

Saltanatı: 24 yıl (1730 – 1754)

Babası: İkinci Mustafa

Annesi: Saliha Valide Sultan

1750 senesinde İstanbul'da hem büyük bir yangın ve hem de zelzele oldu.

Almanlarla yapılan savaşın sonunda Belgrad geri alındı.

III. Osman

1699 – 1757

Saltanatı: 3 yıl (1754 – 1757)

Babası: İkinci Mustafa

Annesi: Şehsuvar Valide Sultan

1755'te Haliç dondu. Aynı sene İstanbul'un yarıdan çoğunun zarar gördüğü bir yangın oldu. Bir sene sonra ikinci bir yangında da 4000'e yakın ev yandı.

III. Mustafa

1717 – 1774

Saltanatı: 17 yıl (1757 – 1774)

Babası: Üçüncü Ahmed

Annesi: Mihrimah Sultan

Rusya ile harb edildi ve neticesinde Küçük Kaynarca Anlaşması yapıldı.

Erkek çocukları: Selim, Mehmed.

I. Abdülhamid

1725 – 1789

Saltanatı: 15 yıl (1774 – 1789)

Babası: Üçüncü Ahmed

Annesi: Rabia şermi Sultan

1783'de Kırım Hanlığı Ruslar tarafından ilhak edildi.

Özi kalesini işgal eden Almanlar 25.000 nüfusu olan Özi halkını tek fert bırakmadan sivil ve asker herkesi öldürdüler.

Erkek çocukları: Mustafa, Mahmud, Murad, Nusret, Mehmed, Ahmed, Süleyman.

III. Selim

1761 – 1808

Saltanatı: 18 yıl (1789 – 1807)

Babası: Üçüncü Mustafa

Annesi: Mihrişah Sultan

Napolyon'un Mısır'a saldırması üzerine harp çıktı. Cezzar Ahmed Paşa Mısır'da Fransızları mağlup etti.

Vehhabiler üç ay müddetle Mekke'yi ve Medine'yi işgal ettiler. Bütün mübarek şahsiyetlerin kabirlerine hakarette bulundular, yakıp yıktılar.

Kabakçı isyanıyla tahttan indirildi.

Padişah IV. Mustafa’nın emriyle katledildi.

Enfiye tiryakisiydi.

IV. Mustafa

1779 – 1808

Saltanatı: 1 yıl (1807 – 1808)

Babası: Birinci Abdülhamid

Annesi: Ayşe Saniye Perver Sultan

İsyancılar tarafından tahta çıkarılmıştı, akıbeti de yine isyancılar tarafından alaşağı edilmek oldu.

Padişah II. Mahmud’un emriyle idam edildi.

II. Mahmud (Gavur)

1785 – 1839

Saltanatı: 31 yıl (1808 – 1839)

Babası: Birinci Abdülhamid

Annesi: Nakşidil Valide Sultan

1821'de Yunan İhtilâli oldu. Binlerce sivil halk öldürüldü.

Yeniçeri Ocağı tamamen ortadan kaldırıldı

1831 ve 1839'da Mısır isyanları oldu.

Erkek çocukları: Abdülmecid, Abdülaziz, dört adet Ahmed isimli şehzade, Bayezid, Abdülhamid, Süleyman, Mehmed, Murad, Nizameddin, Mehmed, Abdullah; Osman.

Abdülmecid

1823 – 1861

Saltanatı: 21 yıl (1839 – 1861)

Babası: İkinci Mahmud

Annesi: Bezmiâlem Valide Sultan

1839 senesinde Gülhane Hattı Hümayunu okundu.

1848'de Macar isyanı dolayısıyla Macaristan'dan çok sayıda ilticalar oldu. Eflak ve Bogdan'da ihtilali oldu.

1853'de Rusya harbi başladı.

Dolmabahçe Sarayı'nı yaptırdı

Erkek çocukları: Ahmed, Mehmed Burhaneddin, Bahaüddin, Rüştü Mehmed, Seyfüddin, Osman, Ziyaeddin Mehmed, Abid Mehmed, Abdüssamed Mehmed, Fuad Mehmed, Nureddin, Vamuk Mehmed, Abdülhamid, Mehmed Vahidüddin, Süleyman, Kemaleddin, Nizameddin, Mehmed Reşad.

Abdülaziz

1830 – 1876

Saltanatı: 15 yıl (1861 – 1876)

Babası: İkinci Mahmud

Annesi: Pertevniyal Valide Sultan

Mithat Paşa, Mahmud Nedim ve Hüseyin Avni Paşaların teşvikleriyle başlayan bir nümayiş ihtilâle döndü. Abdülaziz'i tahttan indirdiler.

Seyahat amacıyla Avrupa'ya giden ilk padişah oldu.

Obur denilecek kadar boğazına düşkündü.

Erkek çocukları: Selim Mehmed, Mahmud Celaleddin, Mehmed Şevket, Seyfeddin, Şehzade Yusuf İzzeddin, Salahaddin, Abdülmecid.

V. Murad (Deli)

1840 – 1904

Saltanatı: 93 gün (1876)

Babası: Sultan Abdülmecid

Annesi: Şevk efzâ Kadın Efendi

Erkek çocukları: Mehmed Selahaddin.

II. Abdülhamid

1842 – 1918

Saltanatı: 33 yıl (1876 – 1909)

Babası: Sultan Abdülmecid

Annesi: Tirimüjgan Kadın Efendi

23 Kasım 1876'da (Birinci) Meşrûtiyyet'i tesis ederek anayasa (Kanûn-î Esasî) çıkardı, daha sonra ise 13 Şubat 1878'de askıya aldı.

Erkek çocukları: Mehmed, Selim, Abdülkadir, Ahmed Nuri, Mehmed Burhaneddin, Abdürrahim, Ahmed Nureddin, Mehmed Âbid, Ahmed.

Mehmed Reşad

1844 – 1918

Saltanatı: 9 yıl (1909 – 1918)

Babası: Sultan Abdülmecid

Annesi: Gülcemal Kadın Efendi

1912'de Balkan Harbi başladı.

1914'de Almanların safında, Birinci Dünya Savaşına girildi.

Erkek çocuklan: Mehmed Necmeddin, Mehmed Ziyaeddin, Ömer Hilmi.

Mehmed Vahiduddin

1861 – 1926

Saltanatı: 4 yıl (1918 – 1922)

Babası: Sultan Abdülmecid

Annesi: Gülistü Kadın Efendi

Erkek çocukları: Mehmed Ertuğrul.

…

Padişahlar Albümü

Kayı boyu, 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'yu fethe gelen diğer Oğuz boylarının içinde yer almıştır.

Kayı boyunun damgası, iki ok ile bir yaydan oluşmaktaydı. Kayı’nın anlamı, güç ve kudret demektir.

Kayı boyunun bir kısmı, Türkiye Selçukluları Sultanı I. Alâeddin Keykubat zamanında, Ankara yakınlarındaki Karacadağ yöresine yerleştirilmiştir.

Ertuğrul Bey ile birlikte batıya doğru ilerleyerek, Söğüt ve Domaniç’i ele geçirdiler.

Bölgede, Bizans kent ekonomisinin ürünleriyle göçebe Türkmenlerin hayvancılık ekonomisinin ürünlerinin pazarlandığı, takas edildiği büyük pazarlar kuruluyordu.

Beyliğin kurulduğu sıralarda, Bektaşîlik, Babaîlik gibi tarikatlar ve Ahiler bölgede etkili bulunuyordu.

Osman Bey’in bölge insanları üzerinde büyük nüfuzu olan Şeyh Edebali'nin kızı Bâlâ Hatun ile evlenmesinden sonra Şeyh Mahmut Gazi, Ahi Şemsettin ve oğlu Ahi Haşan ve Cendereli (Çandarlı) Kara Osmanlı beyliğinin hizmetine girmişlerdir.

Osmanlıların, kısa zamanda güçlü bir devlet kurmaları tesadüf olmayıp, tutarlı bir devlet anlayışının sonucudur.

Osmanlılar, şehzadelere, geniş yetkilerle büyük eyaletlerin valiliğini vermediler. Osmanlı şehzadeleri, ancak sancakbeyi olabildiler.

Ülke içinde herhangi bir aileye ve aşirete imtiyaz tanınmadı.

Fetheden kim olursa olsun, alınan topraklar mutlaka padişaha ait oluyordu. Bu çeşit merkeziyetçi uygulamalar sayesinde devlet, gelişti ve güçlendi.

Osmanlı beyliği, kurulduğu zaman küçük bir beylikti. Devletin başında ilk zamanlar “bey” ya da “gazi” unvanı ile anılan bir hükümdar bulunuyordu.

Osmanlı hükümdarları içinde ilk defa “sultan” unvanını I. Murat kullanmıştır. Bunların yanı sıra hükümdarlara, “han,” “hakan” ve “hünkâr” da denilmiştir.

Yavuz Sultan Selim’in 1517 Mısır seferinden sonra, Osmanlı hükümdarları “halife" unvanı da aldılar.

Şehzadelere, küçük yaşlarından itibaren sancaklara gönderilir askerî ve idarî konularda yetiştirilirlerdi.

XVI. yüzyılın sonlarından itibaren, şehzadelerin sancaklara gönderilme usulü kaldırıldı. III. Mehmet, sancağa gönderilen son şehzade olmuştur.

Şehzadeler, cülus töreniyle tahta çıkarlar ve onlar için “kılıç alayı” düzenlenirdi.

Ordunun Başında Harbe Gidenler

Osman Gazi,

Orhan Gazi,

I. Murat.

I. Bayezid,

I. Mehmet,

II. Murat,

Fatih Sultan Mehmet,

II. Bayezid,

Yavuz Selim,

Kanunî Sultan Süleyman

III. Mehmet,

II. Osman,

IV. Murat,

II. Mustafa

Tahtan İndirilenler

Bayezit,

I. Mustafa,

II. Osman,

İbrahim,

IV. Mehmet,

II. Mustafa,

III. Ahmet,

III. Selim,

IV. Mustafa,

Abdülaziz,

V. Murat

II. Abdülhamit

Öldürülenler

II. Osman

IV. Mustafa

Abdülâziz (rivayet).

Kardeşlerini Öldürtenler

II. Murat,

I. Selim,

III. Mehmet (19 kardeşini bir anda boğdurttu),

II. Osman,

IV. Murat,

II. Mahmut

Oğlunu Öldürtenler

I. Süleyman, Şehzade Mustafa’yı öldürttü.

III. Mehmet, Şehzade Mahmud’u öldürttü.

Divan Sahibi Şairler

Fatih Sultan Mehmet, I. Selim, I. Süleyman.

Aşırı Kadın Düşkünleri

III. Murat,

III. Mehmet,

İbrahim

İçki Düşkünleri

I. Bayezid,

I. Süleyman,

II. Selim,

IV. Murat,

Abdülmecit,

V. Murat