Ludwig Wittgenstein – Tractatus Logico-Philosophicus

Ludwig Wittgenstein – Tractatus Logico-Philosophicus

1

Dünya olduğu gibi olan her şeydir.

2.02

Nesne yalındır.

2.021

Nesneler dünyanın tözünü oluştururlar.

2.025

O, biçim ve içeriktir.

2.063

Toplam gerçeklik dünyandır.

2.1

Olguların tasarımlarını kurarız.

2.141

Tasarım bir olgudur.

2. 221

Tasarımın ortaya koyduğu, anlamıdır.

3

Olguların mantıksal tasarımı düşüncedir.

4

Düşünce, anlamlı tümcedir.

4.001

Tümcelerin toplamı dildir.

4.002

Gündelik dil, insan örgenliğinin bir parçasıdır ve ondan daha az karmaşık değildir.

Ondan, dilin mantığını dolaysız olarak çıkarmak, insan için olanaksızdır.

Dil düşünceyi örter.

4.003

Ve şu anda şaşmamalı ki, en derin sorunlar aslında hiç sorun değildir.

4.01

Tümce gerçekliğin bir tasarımıdır.

4.11

Doğru tümcelerin toplamı, toplam doğa bilimi (ya da doğa bilimlerinin toplamıdır)

4.111

Felsefe, doğa bilimlerinden biri değildir.

4.112

Felsefenin amacı, düşüncelerin mantıksal açıklığıdır.

Felsefe bir öğreti değil, etkinliktir.

Felsefe yapıtı özünde açımlamalardan oluşur.

Felsefenin sonucu, felsefe tümceleri değil, tümcelerin açık hale gelmesidir.

Felsefe, başka türlü sanki bulanık ve kaypak olan düşünceleri, açık kılmalı, keskin olarak sınırlamalıdır.

4.1121

Bilgi kuramı psikolojinin felsefesidir.

4.461

Tümce söylediğini gösterir.

Yineleme ve çelişme ise hiçbir şey söylemediklerini.

Yinelemenin doğruluk koşulu yoktur, çünkü koşulsuz olarak doğrudur.

Çelişme ise hiçbir koşul altında doğru değildir.

Yineleme ve çelişme anlamsızdır.

5

Tümce, temel tümcelerin doğruluk işlevidir.

5.621

Dünya ile yaşam birdir.

5.63

Ben dünyamım (küçük evren)

5. 631

Düşünen tasarımlayan özne yoktur.

5.641

Ben, felsefeye dünyanın benim dünyam olmasıyla girer.

Felsefi ben, insan değildir.

O, doğa ötesi öznedir.

Dünyanın sınırı, bir parçası değil.

6.1

Mantığın tümceleri yinelemelerdir.

6.11

Mantığın tümceleri bu yüzden hiçbir şey söylemezler.

6.12

Mantığın tümcelerinin yinelemeler olduğunu, dilin, dünyanın, biçimsel-mantıksal-nitelikleri gösterir.

6.124

Mantıksal tümceler dünyanın yapı-iskelesini betimlerler, ya da, daha doğrusu, onu ortaya koyarlar. Onlar hiçbir şeyi “ele al”mazlar.

6.13

Mantık, bir öğreti değil dünyanın bir ayna tasarımıdır.

Mantık, aşkındır.

6.234

Matematik, mantığın bir yöntemidir.

6.3

…mantığın dışında her şey rastlantıdır.

6.373

Dünya, istemimden bağımsızdır.

6.421

Açık ki etik söylenmeye gelmez.

Etik aşkındır (etik ile estetik birdir)

6.5

Dile getirilmeyen bir yanıtın sorusu da dile getirilmez.

Gizem yoktur.

Bir soru sorulabiliyorsa, yanıtlanabilir de.

6.522

Dile getirilemeyen vardır gene de. Bu kendisini gösterir. Gizemli olandır o.

6.53

Felsefede doğru yöntem aslında şu olurdu: Söylenebilir olandan, yani doğa bilimi tümcelerinden, yani felsefeyle hiçbir ilgisi olmayan bir şeyden, başka bir şey söylememek, sonra her seferinde de, başka birisi doğa ötesi bir şey söylemeye kalkıştığında, ona, tümcelerindeki belli imlere hiçbir imlem bağlamamış olduğunu göstermek. Bu yöntem ona doyurucu gelmeyecektir. Ona felsefe öğrettiğimiz duygusunu duymayacaktır, ama tamda doğru yöntem bu olurdu.

7

Üzerinde konuşulamayan konusunda susmalı

---

Çeviren: Oruç Aruoba

Metis Yayınları