İsmet İnönü – Hatıralar

Saltanat 1922’de kaldırılmış; 1923’te cumhuriyet ilan edilmiş. 1924’te hilafetin ilgası, Şeriye ve Evkaf Vekâletinin kaldırılması, tedrisatın birleştirilmesi hakkında kanunlar tatbike konmuş. Cumhuriyet henüz bir yılını yeni doldurmuş. Memleketin her tarafında irtica alabildiğine tahrik ediliyor. Memleketin bir köşesinde silahlı bir irtica ayaklanması başlamış, hadise süratle yayılıyor. Bütün bu şartlar içinde Takriri Sükûn Kanunu ve istiklal mahkemeleri gibi radikal tedbirlere müracaat etmeden cumhuriyeti, yeni rejimi korumak mümkün müdür? / s. 463

 

Şapka giymek o zamana kadar dinsizliğin başlıca alameti sayılıyordu.

(…)

Milli Mücadele yıllarında fes yerine kalpak giyilmesi için bir mebus arkadaşın yaptığı teklifi, Büyük Millet Meclisi ekseriyetinin tezahüratla nasıl reddettiğini düşünmeliyiz. Şimdi, 1925 yılında, Şapka Kanunu tatbik edilebilir mi, meselesini buna göre değerlendirmek lazımdır (s. 470).

 

Hacı Bedir Ağa: “…hakkınızda çok insafsız şeyler söylüyorlar.”

Hacı Bedir Ağa’ya “Ne diyorlar? Hırsız mı diyorlar?” dedim.

Hacı Bedir Ağa fena halde sıkıldı. Bir türlü söyleyemiyordu. “Canım bunlar da bir şey mi, çok daha fenasını söylüyorlar” diyordu.

Nihayet mahcup bir şekilde açıldı: "Bunlar adama şapka giydirirler, şapka giydirirler, diyorlar. Bunu bile söylüyorlar” dedi.

Hacı Bedir Ağayı pek az zaman sonra, şapka inkılabının ilk günlerinde bir melon şapka ile gördüm (s. 471).

…

Hazırlayan: Sabahattin Selek, Bilgi Yayınevi (3. Baskı), Ankara, 2009

…