Samsun Alevileri

İsa Doğan - Samsun Alevileri

Türkiye’de Aleviliğin ortaya çıkışıyla ilgili olarak Kutalmışoğlu Süleyman Şah incelenmeli…

(Samsun ve çevresindeki) Aleviler tavşan yemiyorlar (16 ve 17. yüzyıllarda Alevi olduğundan şüphelenilen kişilerin tavşan etiyle test edildiği örnekler anlatılıyor) (s. 41)

Şaman törenlerinde ateşin etrafında yapılan danslar…

Hıristiyanların 12 havarisi, Alevilerin ve diğer Rafızilerin 12 imamı…

Yörede bazı Aleviler Kur’an-ı Kerim’in eksiltilmiş / bozulmuş olduğunu söylüyor…

Din gününde Alevilerin hesabını 12 imamın vereceğine inanıyor… (s. 58)

Hz. Ali’yi Rab edinme (yöredeki Alevilerde bu çok yaygın bir inanç): Miraç’da Resulü Ekrem huzura alındığında Rab ona Hz. Ali suretinde görünmüş (s. 59-60).

Hz. Ali’nin daha ilk günlerden itibaren Resulü Ekrem’in yardımcısı olmasını, sürekli onun yanında olmasını Musa Peygamberin yardımcısı Harun Peygamberin durumuna benzeterek Hz. Ali’nin de peygamber gibi olduğuna inanma eğiliminden söz ediyor.

İmamlık Hz. Ali’ye ve ehlibeytten gelenlere layıktır (günümüz şeyh/şıh vb. elemanların birçoğu bu inançtan keramet devşirmeye devam ediyor).

Bütün din ve peygamberlerin işi/görevi İslam, dolayısıyla hepsi aynı,

İbadet dili olarak anadil tercih ediliyor,

İbadetler gizli yapılmalı çünkü Matta İncilinde böyle söyleniyor…

El, bel ve dilin kötülüğünden sakınmak, bunları yapmak yeterli, başka ibadet lazım değil,

Namaz ve boy abdestini kabul etmiyor birçokları ama cem ayinine abdestsiz katılmıyorlar,

Abdestleri üç defa el-yüz yıkamak, baş ve ayakları mesh etmek… (s. 78)

Cünüplüğü kabul etmiyorlar çünkü en güzel kıble insanın kalbiyken, insanla birleşmek neden necis olsun diyorlar…

Yeni nesil Aleviler yaşadıkları bölgeye, köylerine cami yaptırıyorlar.

Hac ibadetine kesinlikle katılmıyorlar.

Hata eden cemaatten atılıyor, buna düşkünlük diyorlar,

Geçici düşkünlük 40 gün süreli boykot şeklindedir.

Ebedi düşkünlük büyük hataların diyetidir; evlenilmesi yasak olanla evlenme (eskiden bir Alevi Sünni biriyle evlenemezdi), ikrardan dönme ve zina büyük hatalardır.

Hızır günü (6 Mayıs) ve Muharrem ayının 10. günü Alevilerin bayram günleridir. Bayram günlerinde mezarlık ziyareti yaparlar.

Cenaze gününün akşamı kurban kesip akraba ve yakınlarına ikram ederler. (s. 94)

---

Aksiseda Matbaası, Samsun 1990