Christian Norberg-Schulz - Mesken kavramı, Figüratif mimariye doğru

Christian Norberg-Schulz - Mesken Kavramı, Figüratif Mimariye Doğru - Notlar

 

The Concept Of Dwelling, On The Way To Figurative Architecture,Electa/Rizzoli, New York, 1985

 

Önsöz

"ikamet" kelimesi, başımızın üzerinde bir çatı ve belirli bir metrekarelik bir alandan daha fazlasını ifade eder. İlk olarak, ürün, fikir ve duygu alışverişinde bulunmak için başkalarıyla bir araya gelmek, yani hayatı bir olasılıklar bütünü olarak deneyimlemek anlamına gelir. İkinci olarak, başkalarıyla bir anlaşmaya varmak, yani ortak bir değerler kümesini kabul etmek anlamına gelir. Son olarak, kendimize ait küçük, seçilmiş bir dünyaya sahip olmak anlamında kendimiz olmak anlamına gelir. Bu biçimlere kolektif, kamusal ve özel ikamet diyebiliriz.

mesken kelimesi aynı zamanda insanın eserine biçimler katmak için yarattığı mekanları da kapsar.

Ev ise bireyin gelişebileceği özel sığınak olmuştur. Yerleşim, kentsel mekân, kurum ve ev birlikte bütünsel bir çevre oluşturur.

mesken tutmak aynı zamanda doğal bir mekânla dost olmak anlamına da gelir.

mekân kavramını ortaya koymamız, ona dönüş için bir başlangıç noktası sunar.

 

Giriş

Ev, orman gibi "verili" bir yer değildir; insan yapımıdır

evin yeryüzü ve gökyüzüyle bir ilgisi vardır

Bir yerle özdeşleştiğimizde, kendimizi dünyada bir varoluş biçimine adarız.

 

I.     Mesken ve varoluş

Dünyada olmak

Yerleşmek, insan ile belirli bir çevre arasında anlamlı bir ilişki kurulmasını gerektirir.

 

…kentsel mekan, özünde bir keşif mekanı, bir "olasılıklar ortamı"dır. Kentsel mekanda insan, bir dünyanın zenginliğini deneyimleme anlamında "yaşar".

 

Tanılama

Günümüzde şeyi, duyumlardan oluşan salt bir "yapı" olarak düşünmek yaygındır.

 

Merleau-Ponty, "Şey," der, "duyularımız, duyularımız veya bakış açılarımız aracılığıyla yönlendirilmez; doğrudan ona gideriz ve ancak ikincil bir şekilde bilgimizin ve kendimizin bilen olarak sınırlarının farkına varırız."

 

(Heidegger) şey tarafından toplanan dünyayı, bir "ayna oyunu"nda bir araya gelen yeryüzü, gökyüzü, ölümlüler ve tanrılardan oluşan bir "dörtlü" olarak tanımlamaya devam eder

…burada "dört aynanın her biri, kendi tarzında diğerlerinin özünü oluşturur.

"Bizler koşullanmış (şeyleştirilmiş) olanlarız," der Heidegger.

"Nesneler ölümlülere bir dünya sunar," der Heidegger ve onların mesajını anladığımızda, ikamet etme denen varoluşsal dayanağı kazanırız.

Böylece, ikamet etmenin ikili doğası ortaya çıkar: birincisi, verili şeyleri (doğal veya insan yapımı) anlama yetisi, ikincisi ise anlaşılanı koruyan ve "açıklayan" yapıtların yapımı. Bizim bağlamımızda bu yapıtlar yerleşim, kentsel mekan, kurum ve evdir; bunların hepsi dörtlü bir dünyayı bir araya getirir.

 

Özdeşleşme yoluyla insan bir dünyaya ve dolayısıyla bir kimliğe sahip olur. Günümüzde kimlik genellikle her bireyin "içsel" bir niteliği olarak kabul edilir ve büyüme, gizli benliğin "farkına varılması" olarak anlaşılır. Ancak özdeşleşme teorisi bize kimliğin, anlaşılan şeylerin içselleştirilmesinden ibaret olduğunu ve dolayısıyla büyümenin bizi çevreleyen şeylere açık olmaya bağlı olduğunu öğretir. Dünya doğrudan verili olsa da, anlaşılabilmesi için yorumlanması gerekir ve insan dünyanın bir parçası olsa da, kendini evinde hissedebilmek için aidiyetini somutlaştırması gerekir.

 

Oryantasyon

Kevin Lynch, "İyi bir çevresel imge, sahibine önemli bir duygusal güvenlik duygusu verir," diyor

 

Yollar tüm çevresel düzeylerde mevcuttur ve genel olarak "kaybolma" deneyiminin aksine bir hareket olasılığını temsil eder.

Genel özellikleri nedeniyle, alanlar insan eylemleri için potansiyel yerler olarak işlev görür. Dolayısıyla yön bulma, çevreyi yollar ve merkezler aracılığıyla alanlara ayırmayı gerektirir.

 

Mimarlığın dili

İnsanın dünyada var oluşunu tamamlanmış bir olgu haline getirmek için kullanılan mimari araçlar, genel olarak cisimleşme ve kabul, ya da mimari terimlerle, inşa edilmiş form ve düzenlenmiş mekandır.

 

…yapılı formlar her zaman yeryüzü ve gökyüzü arasındaki varlıkları, yani ayakta durmaları, yükselmeleri ve açılmaları üzerinden anlaşılır.

"Ayakta durmak" kelimesi yeryüzüyle ilişkiyi, "yükselmek" gökyüzüyle ilişkiyi ve "açık olmak" kelimesi çevreyle etkileşimi, yani dışarısı ve içerisi arasındaki ilişkiyi ifade eder.

"Topoloji" terimi, mimari mekanın yerden türediğini belirtmek için seçilmiştir

 

İşe koyulma

Louis Kahn, "Bir mimarlık eseri, mimarlığa bir adaktır" der ve eserin mimarlık diliyle mümkün kılındığını kasteder.

 

Mnemosyne,"hafıza", Dünya ve Gökyüzü'nün kızıdır. İlham perilerinin annesi olan hafıza, sanata hayat verir ve aslında sanat, her geçen anda genel olanı hatırlamaya hizmet eder ve böylece buradaki ve şimdiki hayata anlam katar.

 

Heidegger, "Şiir imgelerle konuşur," der ve "imgenin doğası bir şeyin görülmesini sağlamaktır."

İnsan, şeylerin söylediklerini “dinleyebildiğinde” ve kavradıklarını mimarinin dili aracılığıyla eyleme dökebildiğinde şiirsel bir biçimde yaşar.

 

II. Yerleşim

Manzaraya yerleşmek, bir alanı, bir yeri sınırlamak anlamına gelir.

 

Varış deneyiminin kendisi, geride bırakılanla bir ilişki içerir.

 

Bir yerleşimin amaç olarak hizmet edebilmesi için, aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekir:figüratifÇevresindeki manzaraya göre kalite.

 

…mimarlık tarihi boyunca neden bu kadar çok geometrik düzenle karşılaşıyoruz? Bunun nedeni, belli ki duruma belirli bir "uzlaşmanın" dayatılmış olmasıdır. Geometrik bir düzen, açıkça tanımlanmış merkezler ve yollar ve dolayısıyla paylaşılan bir yaşam biçimi anlamına gelir.

 

Topoloji

Yerleşimin biçimsel niteliği, birbiriyle ilişkili iki özellikten oluşur: "şey" benzeri bir yapı biçimi ve merkezler, yollar ve alanlar açısından düzenlenmiş bir mekân. Bu iki unsur arasındaki karşılıklı ilişki açıktır: Yapı biçimi, mekânsal öğelere karakter kazandırırken, aynı zamanda ikincileri de birinciler oluşturur.

 

Bugünkü yerleşim

Modern mimari şimdiye kadar özgürlüğü, evin çevresel düzeyinde geçerli olabilecek bir kavramı yerleşim düzeyine aktararak, plan libre açısından yorumladı. Sonuç olarak yerleşim ortadan kayboldu.

 

III. Kentsel mekan

Burada insanlar, başkalarının dünyasını keşfetmek için bir araya gelirler. "Ben", alan, yansıtan ve sunan bir aynaya dönüşür. Şehirde her şey birbirini yansıtır ve yansımaların oyunundan, varoluşumuzu inşa edebileceğimiz imgeler ortaya çıkar.

Topluluk, çeşitliliğe rağmen paylaşmak, kimlik ise tekdüzeliğe boyun eğmemek anlamına gelir. Dolayısıyla şehir, bireysel tercihlere rağmen bir aidiyet duygusu sunmalıdır. Bu durumda, ortak bir yere sahip oluruz ve "Ben bir New Yorkluyum" veya "Ben bir Romalıyım" diyebiliriz.

Yaşam ve mekân birbirine aittir ve şehrin amacı, buluşma dediğimiz türden bir açığa çıkmadır.

…kolektif mesken, salt bir araya gelmek değil, dünyanın bir yerinde birisi olarak var olmaktır. Yaşamı görünür kılan yer, mekândır.

 

Morfoloji

Kentsel mekânı belirleyen şey, inşa edilmiş biçimdir. Mod veya yerel bir karakterdir ve sürekliliği ve çeşitliliği ortaya çıkaran şey inşa edilmiş formdur.

 

Bir yerle özdeşleşmek, öncelikle onun karakterine veya yerel deha Ortak bir mekana sahip olmak, yerel karakterin deneyimini paylaşmak anlamına gelir. Mekana saygı duymak ise, nihayetinde yeni binaları bu karaktere uyarlamak anlamına gelir.

 

Topoloji

Kentsel mekanlar belirli özelliklere sahip olmalıdır. Öncelikle, kapalı, "İç mekanlar" olma anlamında.

…figürsel nitelik her zaman insanla ilişkilidir

Boyut sorunu genellikle "insan ölçeği" meselesi olarak anlaşılmıştır; bu, illa ki insanın bedeniyle ilgili boyutlar anlamına gelmez, onun katıldığı eylemlerle ilgilidir. Genel olarak insan ölçeği, dağılmaktan ziyade bir araya gelme, yani buluşma işlevidir. Mekânsal biçim, bu bir araya gelmeyi kolaylaştırmalıdır. Dolayısıyla bir sokak nispeten dar ve belirli bir yöne sahip olmalı, oysa bir meydan prensip olarak yuvarlak olmalıdır

 

Tipoloji

Bir yerleşim yeri esas olarak kentsel figürleri (ve simge yapıları) nedeniyle hatırlanır

 

IV.   Kurum

İnsan, eylemlerini bir amaç ve anlam duygusuyla gerçekleştirebilmek için ihtiyaç duyduğu içgörüyü burada bulur. Bir mimari eser olarak bina, dünyaya dair şiirsel bir anlayışın sonucudur. Sadece şiirsel yaşam İnsanın pratik ve teorik anlayışını somut bir imgeye dönüştürmesini ve anlamını kavramasını mümkün kılar.

 

Yerleşim, manzarayı insana yaklaştırdığı için manzaranın merkezidir.

 

Batı tarihi boyunca, kilise önde gelen bir inşaat göreviydi/1Kilisede, insanın kozmos anlayışı ve dünyadaki kendi yaşamı saklanmış ve görselleştirilmiştir.

 

Morfoloji

Bir mekan olarak kilise, yaratılış dünyasının temel özelliklerini bünyesinde barındırır.

…yeryüzü, madde ve biçimdir, gökyüzünün aydınlığı ve düzenidir.

Kilisenin iç cephesi bu içerikleri her zaman görünür kılmıştır. Dolayısıyla, Erken Hristiyan bazilikasında üst üste binmiş iki bölge buluruz: aşağıda, karanlık bir koridorun eşlik ettiği sütunlu veya kemerli bölüm ve yukarıda, büyük pencerelerle delinmiş ve ışıltılı mozaiklerle kaplı yüksek duvar veya tavan arası. Sütunun doğal ve antropomorfik sembolizmini ve ışığın göksel sembolizmini hatırladığımızda, bu yükseltinin yeryüzü ve gökyüzünün temel anlamlarını nasıl bünyesinde barındırdığını anlarız.

 

Erken Hristiyanlık bazilikasında giriş, dünyevi dış cephe ile kutsal iç cephe arasındaki tezatı yansıtan küçük ve mütevazı bir yapıya sahipti. Ortaçağ katedralinde ise görkemli ve "şeffaf" bir görünüme bürünerek kilisenin dünyadaki varlığını açıkça ortaya koyar. Rönesans ise tam tersine, açılmaz; cepheyi, dışarıyla içerinin ortak genel kozmik düzeninin yansıtıldığı bir yüzey olarak ele alır. Barok cephe ise, nihayetinde, insanları içeri girmeye ve katılmaya ikna etme amacıyla "davet" işlevine vurgu yapar.

 

Topoloji

Kilise mimarisinin tarihi, mekânsal kompozisyon ilkelerini örnekler ve bunların varoluşsal mekânsallığı ortaya koyan hacimsel figürler olarak nasıl hayata geçirilebileceğini gösterir.

 

Tipoloji

…

Kahn'ın meşhur sorusu: "Bina ne olmak ister?"

 

V. Ev

Bachelard, “İnsan dünyaya atılmadan önce evin beşiğine konur” diye yazar.

Evde insan, dünyayı olduğu gibi tanır; orada bir yol seçip bir hedef bulmak zorunda değildir; evde ve evin yanında dünya ona verilmiştir.

 

İnsan yaşamının amaçları evde bulunmaz

…kişisel kimlik, özel konutun içeriğidir.

Evde insan, varlığını dünyanın bir parçası olarak deneyimler.

 

…evin görevi budur: Dünyayı öz olarak değil, mevcudiyet olarak, yani malzeme ve renk, topografya ve bitki örtüsü, mevsimler, hava durumu ve ışık olarak ortaya çıkarmak.

 

Ev, bir çevreyi "ikametgah"a dönüştüren sabit noktadır.

Ev sayesinde bir dünyayla dost olur ve içinde hareket etmek için ihtiyaç duyduğumuz dayanağı kazanırız. Çevrede öne çıkan mimari bir figür olarak ev, kimliğimizi doğrular ve güvenlik sağlar. İçeri girdiğimizde nihayet "evdeyiz". Evde bildiğimiz ve değer verdiğimiz şeyleri buluruz. Onları dışarıdan yanımızda getirdik ve "dünyamızı" temsil ettikleri için onlarla yaşıyoruz.

Dolayısıyla iç mekan, içsellik niteliğine sahiptir ve kendi iç benliğimizin tamamlayıcısı olarak işlev görür. Böylece özel bir konutu gerçekleştirdiğimizde, "ev içi huzur" olarak bilinen şeyi deneyimleriz.

 

Morfoloji

Ev, eski çağlardan beri bir 'Mikrokozmos. Mekân içinde bir mekân olarak, çevrenin temel yapısını tekrarlar. Zemin yeryüzü, tavan gökyüzü ve duvarlar onu çevreleyen ufuktur. Zemin, tavan ve duvar kelimelerinin etimolojisi bu yorumu doğrular.

 

Orta Avrupa'nın üçgen çatılı sıra evleri, şüphesiz konut mimarisinin en karakteristik ve etkileyici tezahürlerinden biridir. Görsel olarak üçgen çatı sokağa bakar ve çok mendirekli yapı, canlı ve güçlü görünümüne vurgu yapar.

Kuzey ovalarında nispeten basit ve düz duvar yüzeyleri yaygınken, Orta Almanya'nın engebeli bölgesinde formlar daha canlıdır; Dik alınlıklar, kuleler ve cumbalar pitoresk görünüme katkıda bulunmaktadır.

 

Genel olarak, yerel evler, Heidegger'in yapıların "yaşam alanını insana yakınlaştırması" gerektiği ilkesini yansıtır. Yerel mimarinin manzarası, günlük yaşamın somut manzarasıdır

 

Topoloji

…

 

Tipoloji

Günlük yaşamın çeşitliliği ve yerel koşulların sonsuz çeşitliliği nedeniyle, ev tipolojisi kamusal mimariden çok daha karmaşıktır.

 

"Evim benim kalemdir" sözü, özel konutun sosyal yaşama tabi olduğu İtalya için geçerli değildir.

 

Orta Çağ boyunca, özellikle Orta ve Batı Avrupa'da, iki farklı türde yapı önem kazanmıştır: salonlu ev ve sıra ev. Her ikisi de / üçgen çatılı yapılar olarak düşünülmüştür. Dolayısıyla, İskandinav evinin temel imajı, dik ve eğimli çatısıyla belirlenir. Bu formun kökeni son derece önemlidir

Jost Trier, bu basit yapının dünyanın bir modeli olarak kabul edildiğini göstermiştir. Yani ev, dünyayı anlamanın bir aracı haline gelmiştir; yapısı, deyim yerindeyse, yeryüzü ile gökyüzü arasına yansıtılmıştır. "Çapraz çatı, evin gökyüzünün alanını nasıl fethettiğini gösterir. Sırt, göksel eksendir... Uçlarındaki üçgen çatılar göksel kutuplardır... Dolayısıyla dünya, inşa edilmiş, düzenlenmiş ve eklemlenmiş büyük bir ev olarak anlaşılıyordu.

 

"İnsanlar kötü barınıyor, mevcut çalkantıların derin ve gerçek nedeni budur."

 

VI. Dil

Heidegger, “Dil, Varlığın evidir” der ve dilin tüm gerçekliği içerdiğini kasteder.

Algılananı bir dünyanın parçası yapan ve dolayısıyla onu anlamlı bir algı haline getiren şey, isimdir. "İsimlendirmede, isimlendirilen şeyler şeyleşmelerine çağrılır." Dolayısıyla dil, Varlığın "evi"dir.

 

Dil olmadan hiçbir dünya verilmez ve dünya, deyim yerindeyse, dilde saklıdır. İnsan konuştuğunda, dilde saklı olanı ortaya çıkarır.

 

Heidegger'in dil anlayışı, dili geleneksel işaretler veya "kodlar" sistemi olarak gören günümüz dilbilim teorisinden temelden farklıdır. Bu teori, dili varoluşsal bir temelden yoksun bırakır ve onu vahiyden ziyade iletişime hizmet eden keyfi, "kültürel olarak belirlenmiş" bir yapıya indirger.

 

Mimarlığın dili

...hakikat "sözcüklere dökülmez", aksine "işe koyulur".

Genel olarak, "sanat, hakikatin işe koyulmasıdır."

 

Heidegger'i izleyerek, mimarlık eserinin açığa çıkardığı dünyayı bilinen veya "yaşam alanı" peyzajı olarak tanımladık. Ayrıca, bu peyzajın mekânsallığının iki boyut, kabul ve bedenlenme, açısından anlaşılabileceğini de belirttik. Dolayısıyla bir konum, dörtlüye yer açar ve aynı zamanda, inşa edilmiş bir şey olarak, dörtlüyü açığa çıkarır.

 

Morfoloji

Topoloji

Kentsel mekânın kuşatmaya, kamusal binaların mekânının ise düzenli, "açıklayıcı" bir kompozisyona bağlı olduğunu gördük.

 

Tipoloji

İkamet etmenin tipolojiye bağlı olduğunun farkındayız. İnsan, nesnelerle, başkalarıyla ve kendisiyle ilişkide varoluşsal bir dayanak kazanmak için, dünyaya dair anlayışını ortaya koyan bir mimariye ihtiyaç duyar.

 

Fenomenoloji, eğitimin bir araya geliş merkezi ve dolayısıyla yaşamanın özü olan şiirsel farkındalığı yeniden kazanmamıza yardımcı olabilecek bir araç haline gelmelidir. Genel olarak ihtiyacımız olan şey, saygı ve özen anlamında dünyayı yeniden keşfetmektir. Durumumuzu büyük "planlarla" değil, bize yakın olanla, yani şeylerle ilgilenerek iyileştiririz. "Şeyler bize kurtuluş için güvenir," der Rilke. Ama ancak önce onları kalbimize alırsak onları kurtarabiliriz.

 

…mesken tutmak aynı zamanda doğal bir mekânla dost olmak anlamına da gelir.

… 

Jeff E. Malpas - Heidegger'in Topolojisi

Jeff E. Malpas - Heidegger'in Topolojisi: Varlık, Yer, Dünya – Notlar

Heidegger's Topology: Being, Place, World, The MIT Press, Massachusetts, 2006

 

Şeyler bedende kök salmış olarak var olurlar,

Taş, ağaç ve çiçek... Uzay ve zaman…

R. S. Thomas

 

1 Giriş: Heidegger, Yer ve Topoloji

 

Kitabın planı oldukça basittir çünkü Heidegger'in topolojisinin gelişimini üç ana aşamada takip eder: 1910'lar ve 1920'lerin erken dönemi (1920'lere kadar ve dahil olmak üzere) Varlık ve Zaman, “varoluşun anlamı”na odaklanmıştır (2. ve 3. bölüm); 1930'ların orta dönemi ve 1940'lara kadar uzanan, "varoluşun gerçeği" merkezli (Bölüm 4);2ve 1940'ların ortalarından itibaren "varoluş yeri"nin tam anlamıyla ön plana çıktığı geç dönem (Bölüm 5). Heidegger'in düşüncesindeki bu üç geniş aşamadaki değişimlerin altında yatan dinamikleri açıklamakta en önemli olan bölümler şunlardır:3. bölümler Ve 4ve bunlar, Heidegger yorumunun daha "teknik" meseleleri olarak görülebilecek konulara en yakından odaklananlardır; bu meseleler, genel okuyucudan ziyade Heidegger uzmanlarının ilgisini çekebilir. Nitekim, Heidegger'den ziyade mekâna daha fazla ilgi duyan okuyucular, bu iki bölümü okurken daha seçici olmak ve belki de daha yakından incelemek isteyebilirler.1. bölümler,2,5, Ve 6—son ikisindedirbölümler (5 Ve 6) Heideggerci topolojinin fikrinin en tam olarak ifade edildiği yer.

 

1.1 Yerin Önemi

Batı felsefe geleneğinde yerin tarihi, / basit konum veya salt "yer" kavramına indirgendiği bir tarih olmuştur.

 

…mekansal ve topolojik kavramların Heidegger'in düşüncesinde bir bütün olarak nasıl işlediği konusunda nispeten az analiz yapıldı…

 

John van Buren / "varlık sorusu", "varlık olarak varlık" ve "varlığın kendisi" gibi ifadeleri kullanmaya devam etmesine rağmen, sorusu aslında hiçbir zaman varlık sorusu değildi; daha ziyade, varlığı bir etki olarak neyin verdiği veya ürettiği gibi daha radikal bir soruydu.

 

Varlık sorunu bu ışık altında anlaşılmalıdır; böylece varlık sorunu, yer sorununa dönüşür.

 

“…siz, ‘varlık’ ifadesini kullandığınızda ne demek istediğinizi uzun zamandır biliyorsunuz. Fakat biz, daha önce anladığımızı sandığımız için şaşkınlığa düştük.”

Varlık ve Zaman

 

Heidegger, çok geç tarihli “Zaman ve Varlık” dersinde bize şunu söyler: “Batı düşüncesinin Yunanlılarla başladığı günden beri, ‘Varlık’ ve ‘Var’a ilişkin tüm söylemler, Varlığın düşünce için bağlayıcı olan mevcut olma olarak belirlenmesinin anısına tutulur.” ve yine, “Yunan medeniyetinin erken döneminden yüzyılımızın yakın dönemine kadar, ‘varlık’ [Olmak] anlamına geliyordu: [sunmak] mülk].

 

Bir varlığın mevcudiyeti veya açığa çıkması, her zaman diğer varlıklarla ilişkili olarak mevcudiyetine gelmesi meselesidir. Bu nedenle, Heidegger için mevcudiyet veya açığa çıkma, bir dünyanın meydana gelmesinden ayrılamaz.

 

Yunan düşüncesi varlıkları eşit tutar, erken dönemde, bir ve aslında Platon öncesi düşüncede varlık "birlik" ile ayırt edilir. Bugüne kadar "felsefe", antik düşünürlerin bununla ne demek istediklerini hiç düşünmeyi ihmal etti Her şeyden önce, Batı düşüncesinin başlangıcında "birliğin" varlıklara neden bu kadar kesin bir biçimde temel özellik olarak atfedildiğini sorgulamaz.

 

1.2 Yer Sorunu

Yer / halk / vatan

James Phillips, "halk" fikrinin Heidegger'in Nazizm'le ilişkisinin temeli olduğunu, ancak aynı zamanda büyük ölçüde Nazizm'den kopuşunun da temeli olduğunu savunmuştur

 

Ruhun dünyasına uzanma biçimi, bu dünyanın coğrafi alanını bir "manzara"ya dönüştürür.

Manzara ruhu şekillendirir, ama ruh da manzarayı şekillendirir...

 

1.3 Yer Dili

İngilizce "space" terimi genellikle Almanca "space" teriminin doğrudan çevirisi olarak alınabilir. Uzay”

yer" daha karmaşıktır

 

Varlık ve Zaman’da yer kavramı genellikle belirli bir yeri şu anlamda ifade eder: konum

Heidegger'in sonraki düşüncesinde, belirli bir yerin etrafında toplanan bir bölgeyi ifade etmek için ortaya çıkar

 

Heidegger, dilini basit ve iyi tanımlanmış terimler kümesine sıkıştırma girişiminden sürekli olarak kaçınmaya çalışır.

 

2 Başlangıç Yerinde

2.1 Felsefe ve “Yaşam”

Varlığımızın bizim için söz konusu olduğu, o varoluşun görünüşte “rastlantısal” karakterinden anlaşılmaktadır; varoluşu temellendiren bir zorunluluk yoktur ve sadece var olmamızın bir zorunluluğu yoktur, aynı zamanda o varoluşun devamı için de bir zorunluluk yoktur

Varlık sorunu, varlığın kendisinin nasıl sorgulanabileceği sorusuyla ilgilidir

 

Can sıkıntısı, kendimizi dünyada bulmanın yollarından biridir ve can sıkıntısında, dünya ve dünyadaki konumlanmamız, dünyadaki hiçbir şeyin bizim için önemli görünmemesiyle çarpıcı bir şekilde ortaya çıkar.

 

kaygı da öyle (Angst), özellikle önemli olan Varlık ve Zaman ve merak (Almanca'da "Merak etmek Yunancada ""Ne zaman” veya fiil biçimini kullanmak gerekirse, taumazein).

 

Fenomenoloji, yaşamın kendi içinde incelenmesidir...

 

2.2 Konumlanma ve “Orada Olma”

Dasein / Heidegger, varoluşun aslında bir konumlanma meselesi olduğuna dikkat çekebilmektedir

 

Felsefi gelenekte "Dasein" terimi, hazır bulunma, varoluş anlamına gelir.

 

2.3 Gerçeklik ve Dünya

…kendimizi her şeyden önce bir dünyanın ve dolayısıyla bir dizi ilişkinin içinde buluruz ve ancak bundan sonra kendimize dair bir algı ile nesnelerin bizden ayrı olduğu algısını ayırmaya başlarız.

 

2.4 Zemin ve Birlik

Hatırlama, geçmişle ilgili bir tarihbilimsel etkinlik değildir; sanki önceki düşünürlerin varlık "hakkında" "inandıkları" şeyi, dışarıdan ve daha sonrakilerden, şimdiki zamana taşımak ister gibidir. Hatırlama, tüm önceki varlıklar geçmişte kalmış olsa bile, hâlâ mevcut olan varlığın içine yerleştirilmedir. Aslında, varlığa yerleştirmeden bahsetmek bile yanıltıcıdır çünkü henüz varlığa yerleştirilmediğimizi, varlığın ise bize en yakın olan her şeyden daha yakın ve en uzak olan her şeyden daha uzak olmaya devam ettiğini ima eder... Dolayısıyla mesele önce varlığa yerleştirilmek değil, varlıktaki öz meskenimizin farkına varmak ve varlığın gerçekten farkına varmaktır.

 

Yer zamansaldır, ancak aynı zamanda mekânsaldır (ve bu nedenle bedenle de özsel bir ilişki içindedir).

 

3 Varoluşun Ontolojisi: Anlam ve Zamansallık

Varlık ve Zaman / Görünüşe göre, mekan ve mekanın her ikisinin de bir anlamda zamana bağlı olduğu yolunu göstermek gibi görünüyor.

 

3.1 “İçinde Olma” Fikri

Varlık ve Zaman / Daha önceki düşüncelerinde karşılaştığımız ön analizin birçok unsurunu içerir. Varlık sorusuyla başlar, ancak çok kısa bir süre sonra bu sorunun, orada-varlık olan varlık biçiminin varlığı ve varlığının dünyada-varlık olma niteliği sorusuyla zaten nasıl iç içe geçtiğini göstermeye geçer.

 

"İçinde olma" fikri, ilk önce bir şeyin "bir şeyin içinde olması" fikri açısından anladığımız bir kavramdır.

Bu Varlık ilişkisi genişletilebilir: örneğin, sıra derslikte, derslik üniversitede, üniversite şehirde vb. sıranın "dünya-uzayında" olduğunu söyleyebilene kadar.

 

Aristoteles boşluk kavramını reddettiğinden, neredeyse her şey zorunlu olarak başka bir şeyin içinde yer alır. Tek istisna, kelimenin tam anlamıyla "hiçbir yer" olan ve bu nedenle hiçbir şeyin içinde yer almayan evrenin bütünüdür.

 

Platoncu uzay veya yer anlatımı / Timaeus / Aristotelesçi anlayışın aksine, modern uzay anlayışlarının atası olarak görülebilir.

Metafiziğe Giriş, Heidegger / iddia ediyor (belki de biraz muğlak bir şekilde, tam olarak yerin veya "topos” (Yunanlıların 'uzay' için bir kelimeleri olmadığı anlaşılmalıdır... çünkü uzayı kendi deneyimlerine göre deneyimlemiyorlar)

 

3.2 İkametin Doğası

Bir şeyin içinde yaşadığımızda, o artık bizim için bir nesne olmaktan çıkar, bir parçamız haline gelir ve dünyadaki diğer nesnelerle ilişkimizi etkiler. Hem Heidegger hem de Michael Polanyi bu "içeride olma" biçimine "ikamet etme" adını verir.

 

3.3 “Dünya”nın Yapısı

Dünyasallığın analizinin başlangıç noktası, donanımsallık hesabıdır; yani “el altında bulunma” veya “hazır olma” (Kullanılabilirlik).

Dünyanın bize en yakın olan yönü, bizi hemen çevreleyen kullanıma hazır ekipmanların, nesnelerin yapısıdır

 

Heidegger'in orada-olmanın her zaman toplumsal olduğu, orada-olmanın her zaman "birlikte-olma" olduğu şeklindeki açıklaması, Heidegger'in insan varlığına ilişkin geleneksel düşünme biçimlerinin / nasıl itiraz ettiğini gösterir.

 

Varoluşsal mekânsallığın yapısı, faaliyet, görev ve amaç yapısı tarafından kritik bir şekilde belirlenir.

 

Mekân daha ziyade dünyanın ‘içindedir’, zira mekân Dasein için kurucu olan Dünya-içinde-Varoluş tarafından açığa çıkarılmıştır.” Böylece uzay, orada-olmanın “alan verme” veya “yer açma” gibi temel bir kapasiteye sahip olması yoluyla ortaya çıkar

 

3.4 “Orada”nın Zamansallığı

…mekânsallık tartışmasına ve Heidegger'in varoluşsal mekânsallığı kökensel zamansallıktan türetme girişimine geri dönmeliyiz.

 

3.5 Türetme Sorunu

…mekânsallığı zamansallığa dayandırmak, mekânsallığın varoluşsal olarak ancak zamansallık aracılığıyla mümkün olduğunu gösterme meselesidir

…mekânsallığın zamansallıktan türetilmesi, zamansallığın zamanın "anlamı" olarak gösterilmesi anlamına da gelir.

 

Heidegger, mekânsallığın kökensel zamansallığa bağlı olduğunu ve dolayısıyla onun bir "türevi" olduğunu, ancak kökensel zamansallığın da benzer şekilde mekânsallığa bağlı olduğu iddiasının doğru olmadığını savunmaya kararlıdır.

 

3.6 Mekansallığın Gerekliliği

Eğer söz konusu olan özünde bir konumlanma, bir yer meselesiyse, yer, tıpkı zamandan ayrı düşünülemeyeceği gibi, mekândan ayrı düşünülemez.

 

…aynı zamanda yer sorusu olan varlık sorusu, insanlar ve dünya arasındaki ilişkiyi ele almamızı ve bunu, zeminin doğası sorusunu da ele alacak şekilde yapmamızı gerektirir.

 

4 Düşüncenin Dönüşümü: Hakikat ve Dünya

4.1 Dönüş ve Geri Dönüş

“Zaman ve Varlık” Burada her şey tersine dönmüştür (düşünmeye değer olanın ve düşünmenin "ne" ve "nasıl"ı açısından).

Söz konusu ayrım, düşünmenin bu dönüşün yeterli ifadesini {kendini göstermesine izin verme} konusunda başarısız olması nedeniyle engellenmiştir [Dönüş] ve metafiziğin dilinin yardımıyla başarılı olamadı.

"Hakikatin Özü Üzerine" adlı ders, "Varlık ve Zaman"dan "Zaman ve Varlık"a geçişin düşüncesine dair belirli bir içgörü sunar.

Varlık ve Zaman deneyimlenir, yani varlığın unutuluşunun temel deneyiminde deneyimlenir.

 

4.2 Aşkınlık ve Öznellik

"Anlam", Heidegger'in varoluş sorusunu çerçevelemek için kullandığı terimdir

"Varlığın anlamı" ne anlama geliyor?

 

Heidegger'in varlığa ilişkin soruşturması her zaman temel olarak özsel bir "ilişkililiğin" dile getirilmesiyle ilgilidir.

 

Da-sein, var olanın ve varlığın basit bir biçimi olarak varlığa aittir; ‘oluşun’ özüdür

 

Zemin fikri, Heidegger'de her zaman birlik fikriyle yakından bağlantılıdır –zemin, temellendirilmiş olanın birliğini sergilemektir–

 

Varlık ve Zaman Varlık sorusuna yanlış bir giriş niteliğindedir

 

4.3 Varlık ve Orada Olmak

İfşa, her zaman, belirli varlıkların oldukları gibi ortaya çıkabildikleri arınmış bir "uzamın" açılmasını içerir

 

Etkinlik / varlığın "eve dönüşünü", "hatırlanmasını" oluşturan, dünyanın açığa çıkma biçimi olarak anlaşılmıştır.

 

4.4 Temizleme ve Topraklama

Hakikatin özü kendini özgürlükte gösterir.

"Hakikatin Özü Üzerine", "Zeminin Özü Üzerine"nin analizini ele alıyor gibi görünüyor

 

"Felsefe aslında bir gurbet özlemidir, her yerde evde olma isteğidir. Öyleyse nereye gidiyoruz? Her zaman evimize."

 

…açığa vurmaya atıfta bulunmak her zaman gizlemeye de atıfta bulunmaktır

Hakikatin hem gizleyen hem de açığa vuran niteliği, Heidegger'in Yunanca "a-letheia”— açığa çıkma, gizlenmeden doğar, ancak her zaman onunla bir ilişki içindedir.

 

4.5 Dil ve Metafizik

Heidegger, "Hümanizm Üzerine Mektup"ta dilin "varlığın evi" olduğunu söyler. “Sanat Eserinin Kökeni”nde ise bize şunu söyler:

Dil, iletilmesi gereken şeyin yalnızca ve öncelikle işitsel ve yazılı ifadesi değildir. Açık ve örtük anlamların aktarımı, dilin ilk etapta yaptığı şey değildir. Aksine, varlıkları varlık olarak ilk kez açığa çıkarır... Dil, varlıkları ilk kez adlandırarak, varlıkları ilk kez söze ve görünüme kavuşturur... Şiir, varlıkların açığa çıkmasının ifadesidir... Dilin kendisi, özsel anlamıyla şiirdir.

 

"Mit" ve "logos", hatalı bir şekilde çok tartışılan bir karşıtlık içinde görünür, çünkü Yunan şiirinde ve düşüncesinde aynı anlama gelirler.

 

Batı düşüncesinin ilk başlangıcını düşünmeliyiz çünkü biz onun sonundayız.

 

Heidegger, Batı'nın sonunun bu iki anlamda "en derin deneyimini" yaşayanların Hölderlin ve Nietzsche olduğunu iddia eder

 

5 Düşünen Şiir: Mekân ve “Olay”

(Ev… varlığın gerçekleştiği yer)

 

5.1 “Olay” Anı

Heidegger, “Hümanizm Üzerine Mektup” üzerine yaptığı ek yorumlarda bize şunu söyler: “‘Ereignis’ 1936’dan beri düşüncemin yol gösterici sözcüğü olmuştur.”

 

"Ait olma" veya "bir şeye ait olma" duygusu, "bir şeye ait olma" duygusunun ikinci unsurudur. Etkinlik "Ereignis" kelimesinin "enowning" olarak tercümesinin temel odağı budur.

Dolayısıyla Ereignis, bir şeyleri kendi olan bir şeye toplamak veya getirmek anlamında “ait olma hali” olarak anlaşılır.

"Etkinlik" görünür hale gelme", "açıklanma", "açık hale getirilme" fikridir.

Etkinlik” böylece Heidegger’in düşüncesinin neredeyse tamamını bir araya toplayan bir kökensel toplama kavramıdır.

 

Olay dile getirilebiliyorsa, o zaman bir anlamda "deneyimlenebilmeli", bir anlamda kendisi de açığa vurulmalıdır.

 

5.2 Mekânın Oluşumu

Heidegger'in başından beri boğuştuğu sorun, kendi varlığımızın bize nasıl verildiğini, "olduğunu" ve dünyanın nasıl verildiğini nasıl anlayacağımızdır.

Olay, bu nedenle düşünmenin başlangıç noktasıdır ve aynı zamanda düşünmenin "geri dönmesi" gereken şeydir.

Olay fikri tam da bu anlamda topolojiktir

Sanat Eserinin Kökeni"nde, çağrıştırılan unsurlar yeryüzü ve dünyadır. Sanat eserinin ortaya çıkışında aralarında başlayan çekişmede, hakikatin ortaya çıkışı bulunur.

 

(Dörtlü)

 

5.3 Şeyin Toplanması

(testi)

 

Tarlalar arasındaki patikada hayal kurarken (toprak yol) Meßkirch'teki aile evini çevreleyen yolda, Heidegger yolun kendisinin manzarayı belirli bir şekilde bir araya getirmeye nasıl hizmet ettiğini, ancak bu yolda bir meşe ağacının da bulunduğunu anlatır. Ağaç, kaba bir tahta bankı barındırır ve böylece hem dinlenmeye hem de okuma ve düşünme mekanına olanak tanır; geçmiş ve gelecek günlerin bir hatırlatıcısı olarak anımsama ve meditasyon için bir vesile ve teşvik sağlar; meşe, düşen veya budanan dallardan ara sıra yakacak odun sağlar; bize yakınlardaki ormanın sunduğu bu tür şeylerin tedarikini hatırlatır; kabuğu, derede veya kuyuda yüzdürülecek oyuncak gemiler yapmak için kullanılabilir ve böylece çocukluk oyunlarını canlandırır; ağacın sertliği ve kokusu "ağacın büyüdüğü yavaşlık ve istikrarı" anlatır.

 

Dörtlü'nün bir araya gelmesi, Açık'ın gerçekleşmesidir. Açık, tıpkı dünyanın da olmadığı gibi, herhangi bir basit nitelendirmeye izin vermez. Açık, şeylerin, doğanın, tanrıların ve ölümlülerin ortaya çıkmasına izin veren bölgedir ve Heidegger'in "özgür" ve "temizlenmiş" terimleriyle de atıfta bulunduğu yerdir.

 

5.4 Uzayın Açılması

Uzay[Mekan], yerleşim ve konaklama için temizlenmiş veya serbest bırakılmış bir yer anlamına gelir. Mekân, yer açılmış, temizlenmiş ve serbest bırakılmış bir şeydir, yani bir sınır içinde [Sınır]

 

Mekânın açılmasını belirleyen şey, mekân veya mekânların bir bölgede toplanmasıdır.

 

Mekân, içinde çok sayıda mekânın ortaya çıkmasına olanak sağladığı ölçüde, mekânların birliği de mekânda bu mekânları birbirine bağlayan hareketler ve dolayısıyla onları birbirine bağlayan geçitler ve patikalar aracılığıyla verilir.

 

Yer, başlangıçta bir arada ait olanın toplayıcı tutuşudur ve bu nedenle çoğunlukla, bir yerleşim yeri veya bölge dediğimiz, birbirine ait olarak karşılıklı olarak ilişkili çok sayıda yerden oluşur. (şehir)

 

…mekân ve yer, birbirleriyle özsel bir ilişki içindedir; ancak bu ilişkiye basit veya kesin bir tanımlama getirilemeyecektir.

 

Heidegger'e göre dil, her şeyden önce varlığa aittir ve bu nedenle insanlar tarafından "üretilen" veya "insanların emrinde" olan bir şey değildir - "dil", "bulutların gökyüzünün bulutları olması gibi, varlığın dilidir" der.

Dil bölgedir [tapınak], yani varlığın evi.

Dil varlığın evi olduğundan, varlıklara sürekli bu evden geçerek ulaşırız.

 

Wordsworth, mekân ve dilin şiirsel bir biçimde / ç içe geçtiğini ileri sürmüştür.

 

5.5 Ölümlülerin Meskeni

"Öz" sorusu genellikle bir şeye neyin ait olduğu açısından anlaşılır, ancak Heidegger için "öz" sorusunun gerçek alanı, ona neyin ait olduğundan ziyade, şeyin kendisinin neye ait olduğudur.

…meseleleri bu şekilde ortaya koyduğumuzda, öz sorusu "topolojik olarak", yani belirli bir "yer" veya "yer" ile ilgili bir soru olarak görünmeye başlar.

 

İnşa etmek anlamına gelen Eski İngilizce ve Yüksek Almanca kelime, (buan) “kalıcı,” ikamet etmek anlamına gelir. Bu, bir yerde kalmak, orada kalmak anlamına gelir.

Fiilin gerçek anlamı (bauen) “inşa etmek,” yani, ikamet etmek, bizim için kaybolmuştur.

 

…insan olmak, "bir ölümlü olarak yeryüzünde olmak", kalmak, ikamet etmek, bir yerle belirli bir ilişki içinde olmaktır; dahası, bu haliyle, önceki bölümdeki mekân ve yer tartışmasından da çıkarabileceğimiz gibi, mekânla belirli bir ilişki içinde olmaktır:

 

…korumak, "olmasına izin vermek" anlamına gelir; ancak bir geri çekilme yoluyla değil, belirli bir etkileşim biçimi yoluyla

…dünyayla etkileşim kurma biçimi, oturma fikrinin kendisini ortaya koyduğu şey, yani "inşa etmek" yoluyladır.

İnşa etmek, tapınağı, köprüyü ortaya çıkarır

Heidegger, "Ancak ikamet etme yeteneğine sahipsek, ancak o zaman inşa edebiliriz" diye yazar.

 

…ikamet etmenin ve dolayısıyla inşa etmenin doğasını anlamak, dörtlü'nün doğasını tüm boyutlarıyla kavramak demektir

 

Ölümlüler insandır. Onlara ölümlü denir çünkü ölebilirler. Ölmek, ölüme muktedir olmak demektir. Sadece insan ölür. Hayvan yok olur.

Hiçliğin tapınağı olarak ölüm, Varlığın mevcudiyetini kendi içinde barındırır. Hiçliğin tapınağı olarak ölüm, Varlığın sığınağıdır.

 

Ölümlü olmak, kişinin sürekli olarak kendi varlığına ve dolayısıyla o varlığın ayrılmaz bir şekilde bağlı olduğu şeylere ve dünyaya özen göstermeye kendini adaması demektir; sürekli olarak, önemsediğimiz ve bağlı olduğumuz şeyin kırılganlığı, savunmasızlığı ve özsel "zamansallığı" ile yüzleşmektir.

 

5.6 Teknolojinin Sorgulanması

Zaman ve mekândaki tüm mesafeler kısalıyor.

Ancak tüm mesafelerin çılgınca ortadan kaldırılması yakınlık getirmiyor; çünkü yakınlık, mesafenin kısalığından ibaret değildir.

1950'de Heidegger, televizyonu, "her türlü uzaklık olasılığının ortadan kaldırılmasının zirvesi" olarak adlandırdığı şeyi temsil etmek için kullanmıştır.

 

Modern dünyada, öyle görünüyor ki, artık hiçbir şey uzakta değil, aynı zamanda hiçbir şey de yakınlaştırılmıyor - "her şey eşit derecede yakın ve eşit derecede uzak... her şey tekdüze bir mesafesizlik içinde bir araya toplanıyor"

 

Günlük Almancada, “çerçeve” / “das Gestell” bir şeyleri bir arada tutmak için kullanılan bir raf veya sehpa anlamına gelir; örneğin kitaplar veya şarap şişeleri. Ayrıca bir şeyin asıldığı veya ona şeklini veren bir çerçeve veya çatı anlamına da gelebilir; tıpkı bir şemsiyenin çerçevesi gibi

 

Teknolojinin sorunu, teknolojinin belirli bir sunumunda değil, teknolojinin kendisinin ortaya çıktığı ve onu belirleyen, özü olan şeyde, yani Çerçeve'de bulunur. Çerçeve bir araç veya mekanizma değil, bizzat bir mevcudiyet veya açığa çıkma biçimidir.

 

…teknolojik alan salt "çalışma" alanı değildir ve teknolojik olan, üretken faaliyetle özdeş değildir. Teknolojik olan, şeylerin üretim, hesaplama, dönüştürme ve tüketim çerçevesine alınabilecek şekilde ortaya çıkmalarını sağlayan bir düzenlemedir. Bu düzenleme içinde çalışma, "üretim-tüketim" biçimini alır

 

Dolayısıyla tüm "çalışma" faaliyetleri, tüm üretim faaliyetleri, yalnızca tüketim amaçlı meta üretimi bağlamında ortaya çıkar. Bireysel işçi bile bu üretim ve tüketim döngüsüne dahil edilir ve böylece işçi bile tüketilecek, "tüketilecek" bir şeye benzetilir.

 

Heidegger'e göre teknoloji, nesnelerin nesneler olarak görünmesini engeller ve bunu mesafeyi ve dolayısıyla yakınlığı ortadan kaldırarak yapar.

 

…teknolojik sistemler daha karmaşık hale geldikçe, bu sistemlerin başarısızlığı giderek artan bir sorun haline gelir. Teknoloji ne kadar basitse, o teknoloji içindeki arızalarla başa çıkmak o kadar kolay olur; teknoloji ne kadar karmaşıksa, küçük arızalar bile o kadar çok zorluğa yol açar.

…teknoloji, bu bağlamda kendi başarısız karakterini gizler

 

Bir şeyin sınırı veya hududu, tıpkı bir mekanın sınırı veya hududu gibi, o şeyin veya mekanın yalnızca durduğu nokta değil, daha ziyade o şeyin veya mekanın olduğu gibi görünmesine izin veren şeydir.

 

6. Sonuç: Yerine Dönüş

6.1 Yerin Geri Kazanılması

Varlığa aitiz ama yine de değiliz.

…öz vatanımızda evsiziz.

 

Heidegger'in bahsettiği "eve dönüş", bir geri dönüştür

Yere dönüş, şeylere yakınlığa geri dönüştür

 

6.2 Mekânın Poetikası

…eve dönüş / Heidegger için felsefenin böyle bir eve dönüş olduğunu söyleyebiliriz

…bu dünya, toplanmış yerin hakikati ve güzelliğinde parlar.

 

Olayın gerçekleşmesini dile getirme girişimi, şiirde ve sanatta da görülen şeyi dile getirme girişimidir: dünyanın, yerin, dünyanın tek, basit gerçekleşmesi.

 

Yer üzerine düşünme ve söyleme, yalnızca belirli yerlerin ve manzaraların onlara verdiğimiz düşünceli tepkilerde ve bunlar aracılığıyla nasıl görüldüğüyle değil, aynı zamanda onlara verdiğimiz sanatsal ve şiirsel tepkilerle de her zaman kendi yerel yankılarını taşır.

 

Yalnız doğarız

Ve yalnız ölürüz,

Ama kırmızı altın sirrusu gör

Karlı dağların üstünde parlıyor

Yayla yolunda

Rahat sür yabancı

Gökyüzüne teslim et

Öfkeli kalbini

…

 

J. Daniel Hays - Tapınak ve Çadır, Yaratılış'tan Vahiy'e Tanrı'nın İkamet Yerleri Üzerine Bir İnceleme

J. Daniel Hays - Tapınak ve Çadır, Yaratılış'tan Vahiy'e Tanrı'nın İkamet Yerleri Üzerine Bir İnceleme - Notlar

The Temple and the Tabernacle, A Study of God's Dwelling Places from Genesis to Revelation, Baker Books, Michigan, 2016

 

1 - Tapınak ve Çadır

Giriş ve Genel Bakış

…tapınak (ve çadır, yani hareketli tapınak) önemini fiziksel yapılarından değil, Tanrı'nın içlerinde mevcut olmasından ve kendisine ibadet etmeye gelen halkıyla ilişki kurmasından alır.

 

Bu kitapta, tapınak ve çadır hakkındaki belirli İncil metinlerini ve genel İncil öyküsünü, yani Tanrı'nın halkı arasında nasıl yaşadığını ve onlarla nasıl ilişkisel bir varlık içinde karşılaştığını inceleyeceğiz.

Tanrı'nın varlığının, gücünün ve kutsallığının "tapınaklar" veya "tapınak benzeri" yerler aracılığıyla insanlarla nasıl etkileşime girdiğini teolojik olarak inceleyeceğiz.

 

Hikâye, Tanrı'nın ikamet ettiği anlaşılan Cennet Bahçesi'nde başlar; Tanrı, Adem ve Havva ile yürürken ve yakın ilişki kurarken görülür.

 

Mısır'dan çıkıştan sonra, Sina Dağı'nda Tanrı, yeni kurulan İsrail ulusuyla bir antlaşma ilişkisine girer / Çıkış kitabının ikinci yarısının büyük bir kısmı, Tanrı'nın ikamet edeceği ve yolculukları sırasında "aralarında oturacağı" taşınabilir tapınak olan çadırın inşasıyla ilgilidir. Ahit Sandığı da aynı zamanda, Tanrı'nın belirlediği sıkı kurallara göre inşa edilir. Sandık, Tanrı'nın varlığının bulunduğu yerin odak noktası haline gelir.

 

Taşınabilir çadır daha sonra Süleyman tarafından inşa edilen kalıcı ve görkemli tapınakla değiştirilir

 

Süleyman öldükten sonra, İsrail (artık İsrail ve Yahuda olmak üzere iki ulusa bölünmüştür)

 

Tanrı'nın bu ayrılışını Babilliler'in istilası izler; Süleyman'ın inşa ettiği mabedi tamamen yıkarlar ve halkını Babil'e sürgüne götürürler.

Eski Ahit'in sonlarına doğru, birkaç Yahudi grubu Kudüs'e döner ve tapınağı yeniden inşa etmeye çalışır

 

Sonraki dört yüz yıl boyunca, özellikle Kral Hirodes döneminde, ikinci tapınak mimari olarak iyileştirilecek ve genişletilecektir

 

Mesih'in gelişi ve yeni antlaşmanın gelişiyle birlikte, tapınağa ilişkin teolojik gerçeklikler (kurban, Tanrı'nın huzurunda bulunma) köklü bir değişim geçirir. İsa Mesih, hayvanların kurban edilmesine olan ihtiyacı ortadan kaldıran en büyük kurbandır. Benzer şekilde, Kutsal Ruh da Tanrı halkının içinde yaşamaya başlar ve bu, Tanrı'nın artık halkının "ortasında yaşamasının" yolu haline gelir.

 

Tanrı'nın yeni Kudüs'teki görkemli varlığı, yeni bir tapınağa duyulan ihtiyacı ortadan kaldırır.

 

Tapınak Kavramları ve Terminolojisi

Eski Ahit döneminde İsrail'i çevreleyen bölgedeki komşuları arasında, tapınaklar öncelikle tanrılar için ikametgah olarak tasarlanmıştı. İbadet (kurban ve diğer ritüeller gibi) tapınaklarda -genellikle dışarıda, ön tarafta ve genellikle sadece rahipler tarafından- gerçekleşiyordu, ancak kurbanın yeri seçimi, tanrının içeride ikamet etmesinden kaynaklanıyordu.

 

İngilizce "tapınak" kelimesi (Latince “templum”) genellikle bir tanrıya ibadet etmek için kullanılan bir yapı olarak tanımlanır.

İbranice ve Yunanca terimler ve İncil bağlamı, yapının Tanrı'nın gerçek ikametgahı olarak görüldüğünü ima eder.

 

Tapınak ve Çadır için Eski Ahit Sözcükleri (İbranice)

Çadırı ifade etmek için en sık kullanılan İbranice kelime şudur: mişkan, temelde "ikamet yeri" anlamına gelir.

Ôhel bazen kutsal yer" ve "en kutsal yer"i içeren ana yapının üzerine gerilen branda benzeri gölgeliği ifade etmek için kullanılır.

 

Kutsal Kitap, çadırı Tanrı'nın ikametgahı olarak vurguladığında, bu terim mişkan ("mesken") ifadesi tercih edilir ve Tanrı'nın varlığı vurgulanır. Ancak İncil, kâhinlerin çadırdaki faaliyetlerini anlatırken, insanların Tanrı ile burada karşılaştığını vurgulamak için "buluşma çadırı" ifadesi tercih edilir.

 

qodesh ve miqdash Her ikisi de tapınak veya çadırı ifade etmek için kullanılır. Bu iki kelime "kutsallığı" vurgular. Kudeş daha genel bir terimdir ve temelde "kutsal şey" anlamına gelir.

Mikdaş daha spesifiktir ve temelde "kutsal yer" anlamına gelir. Hem tapınak hem de çadır için kullanılır ve genellikle "kutsal yer" olarak çevrilir.

 

Tapınak için en yaygın İbranice terimlerden biri şudur: bayit (bazen şu şekilde çevrilmiş olarak görünür: Ancak veya Beth kasabada olduğu gibi Beytel, "Tanrı'nın evi"). Bu kelimenin temel anlamı basitçe "ev" veya "ikametgah"tır.

 

İbranice kelime	Anlamı	Temel vurgusu
Mişkan	Çadır	Tanrı'nın meskeni
Ohel	Çadır	Kumaş yapı, mobil konut
’Ōhel mō’ēd	Çadır	İnsanların Tanrı ile karşılaştığı yer
Qodesh, miqdash	Tapınak ya da çadır	Kutsal yer
Bayit	Tapınak	Tanrı'nın ikamet ettiği yapı
Hekal	Tapınak	Saray, Tanrı'nın meskeni
Debir	Tapınak	"Arka oda" veya "gizli oda"

 

Yeni Ahit Sözcükleri (Yunanca)

Yeni Ahit’in tapınağa atıf yapan sözcükleri: hieron veya naos.

Hieron avlular dahil tüm tapınağı ya da merkezi yapıyı işaret eder.

Naos (Nef) genellikle merkezi binaya odaklanır.

 

Ev kelimesi (oikos) genellikle Eski Ahit'ten yapılan alıntılarda kullanılır.

 

"Kutsal" anlamına gelen Yunanca kelime (hagios) Yeni Ahit'te tapınak veya çadırdan bahsetmek için birkaç kez kullanılmıştır.

 

…tapınak veya çadırdan bahsederken, terimler (Yunanca ve özellikle İbranice'de) birbiriyle ilişkili dört kavramı çağrıştırır:

(1) tapınak/çadır, Tanrı'nın ikametgahıdır ve O'nun varlığını vurgular;

(2) tapınak/çadır, Tanrı'nın kral olarak hüküm sürdüğü ve yönettiği yerdir ve O'nun gücünü ve egemenliğini vurgular;

(3) Tanrı orada yaşadığı için tapınak/çadır kutsaldır ve Tanrı'nın kutsallığını vurgular; ve

(4) tapınak/çadır, insanların Tanrı'ya yaklaşıp O'na ibadet edebilecekleri bir yerdir.

 

Göksel Tapınak/Çardak

Kutsal Kitap'ın Tanrı'dan sık sık gökte ikamet eden biri olarak bahsettiğini, çoğunlukla büyük bir patriğin çadırını kurup içinde yaşadığı imgesini kullandığını belirtmeliyiz

Kutsal Yazılar Tanrı'yı sık sık gökteki tahtında oturmuş ve tüm yaratılış üzerinde egemenlik sürmüş olarak tasvir eder

 

2 - Tanrı'nın Bahçe Tapınağı

Yaratılış'ın ilk bölümleri, Aden bahçesini Tanrı'nın yaşadığı ve yarattığı insanlarla ilişki kurduğu yer olarak tasvir ediyor gibi görünmektedir.

 

Bahçe Tanrı'nın Tapınağıdır

Tanrı, Cennet Bahçesini yalnızca Adem ve Havva'ya yaşayacakları güzel bir yer vermek için yaratmaz; aynı zamanda, Tanrı'nın kendisiyle ilişki kurabilecekleri ve O'nun huzuruyla kutsanmış harika bir hayat yaşayabilecekleri özel bir yer olarak yaratır.

…bahçe, Tanrı'nın varlığının özel bir şekilde bulunduğu, halkının O'nunla birlikte olabileceği ve O'na ibadet edebileceği bir yerdir. Bir kutsal alanın veya tapınağın işlevi tam olarak budur.

 

Bazı bilginler, çadır ve tapınaktaki yedi kollu şamdanın (menora) bir ağaca benzediğini ve bu nedenle menoranın "hayatın stilize edilmiş bir ağacı" olabileceğini ve bahçedeki hayat veren ağacı sembolize ettiğini belirtmişlerdir.

 

İncil'deki tapınak/çadır karşılaşmalarının çoğunda, Tanrı / insanlardan (ibadetin yanı sıra) belirli bir şey yaparak kendisine "hizmet etmelerini" ister.

 

Cennet'ten bir nehir akmaktadır

 

Çadır ve tapınaktaki en kutsal eşyalar altın ve "değerli taşlardan" yapılmış ve çadırı ve başkâhinlerin giysilerini süslemek için yaygın olarak kullanılmışlardır

Tanrı / sürgün edilen insanların tekrar bahçeye girmesini engellesin diye bahçenin girişini korumak için "kerubiler" yerleştirdi

Bahçenin girişine yerleştirilmeleri, bahçeye kesinlikle "tapınak benzeri" bir statü kazandırır. Benzer şekilde, Tanrı, Kerubilerle birlikte "ileri geri çakan alevli bir kılıç" yerleştirir; bu, büyük olasılıkla şimşeğe bir göndermedir

 

…kerubimlerin koruduğu bahçenin girişi bahçenin "doğu tarafında"dır

Kabil de Habil'i öldürdükten sonra "Aden'in doğusundaki" bir yere sürülür

…günah, insanları Tanrı'dan sürekli olarak doğuya doğru iter.

 

Belki de bahçe, / Tanrı'nın halkının gelecekte O'nun huzuruyla nasıl karşılaşacağına dair ipuçları veriyor. Daha olası olanı, bahçenin "arketip" veya model olduğu anlayışıdır; bu da göksel tapınakla birlikte daha sonraki tapınaklar için bir model oluşturur.

…çadır ve tapınak aracılığıyla Tanrı'nın huzuruyla karşılaşma öyküsü, Adem ve Havva'nın bahçede Tanrı ile kurdukları harika ve kişisel ilişkiyi yeniden yakalamaya çalışmanın öyküsüdür.

 

Bahçenin dışında ölüm, Tanrı'dan ayrılık ve hayatta kalmak için yeterli yiyecek yetiştirmek için ömür boyu süren bir mücadele vardır.

 

Antik Babil dininde ziggurat (kule), tanrıların gökten yeryüzüne inebileceği varsayılan bir merdiven basamağı işlevi görüyordu. Babilliler genellikle zigguratın eteğinde, tanrının ikamet ettiği ve ibadetin yapıldığı zemin seviyesinde bir tapınağa sahipti.

Bahçe tapınağındaki Tanrı'nın varlığını kaybeden insanlar, şimdi kendi "tapınaklarını" yaratmaya ve Tanrı'yı kendi şartları ve kendi adlarıyla bulmaya çalışıyorlar.

 

3 - Sandık ve Çadır

Çıkış'ın Merkezi Temaları: Kurtuluş ve Varoluş

Çıkış'ta iki ana tema vardır. Birincisi kurtuluş temasıdır. Diğer merkezi tema, Tanrı'nın halkı İsrail'le karşılaşması ve aralarında yaşama vaadiyle karakterize edilen bir ilişkiye girmesidir

 

Çadır, Tanrı'nın halkıyla karşılaşacağı yoldur. Bir amaca ulaşmak için araçtır; amacın kendisi değildir.

 

Musa yanan çalıda Tanrı ile karşılaşır

Ardından, İsrailoğulları Sina Dağı'nda Tanrı ile karşılaşır

Son olarak Tanrı, çadırın (mabedin) inşasını denetler

Bu üç yer de -yanan çalı, Sina Dağı ve çadır- Tanrı'nın yoğun huzurunun bulunduğu özel kutsal alanlar olarak tanımlanır.

…ateş, görkem ve güç

 

Tanrı, insanların Kendisine yaklaşmadan önce özel bir arınma süreci geçirmesini ister.

 

Musa, yanan çalıda Tanrı'yla karşılaşır ve hayatı sonsuza dek değişir.

 

Tanrı'nın vahyinin ateşle yakından bağlantılı olduğu görülür.

…yedi kollu şamdanın (menora), bahçedeki "hayat ağacı"nın görsel bir temsili olabileceğini belirtmiştim.

...menoranın bir diğer önemli özelliği, şamdanın "dallarındaki" yedi kandilin sürekli yanıyor olmasıdır.

Tanrı'nın Musa'ya göründüğü sürekli yanan çalı

 

Musa'ya, üzerinde durduğu toprak kutsal olduğu için sandaletlerini çıkarması söylenir.

Sina Dağı'nda Tanrı'ya yaklaşanlar, önce çeşitli yıkanma ritüelleriyle kendilerini "arındırmalıdırlar".

 

İbranice "çalı" anlamına gelen kelime (seneh) Sina’ya benzer bir kelimedir.

 

Tanrı'nın İsrail halkını "priests" (rahipler) olarak adlandırdı

…ortak dini uygulama, yalnızca kâhinlerin tapınağa girip tanrılara hizmet etmesiydi. Sıradan insanlar nadiren, hatta hiç tapınağa girmezlerdi ve tanrılar sıradan insanlardan uzak dururlardı.

 

Sina Dağı'nda Tanrı'nın varlığı ateş ve dumanla yakından ilişkilendirilir

Ateş, beraberindeki gök gürültüsü ve şimşekle birlikte, Tanrı'nın güçlü ve tehlikeli olduğunu gösterir. Ona saygı, huşu ve sağlıklı bir korku dozu olmadan yaklaşılamaz.

 

Tanrı'nın huzuruna yaklaştıkça insan erişimi giderek daha da kısıtlayıcı hale geldi. Çadır ve tapınakta, tüm İsrailliler kutsallığın ilk katı olan avluya girebilirdi. Daha sonra yalnızca Levili rahiplerin ilk odaya veya bölmeye, yani kutsal yere girmesine izin verildi. Son olarak, en kutsal yer olan ikinci odaya veya bölmeye yalnızca bir başkâhin girebilirdi.

 

Sina Dağı'nda da durum benzerdir ve kutsal alan da kutsallık ve erişim açısından üç aşamaya ayrılmış gibi görünmektedir. Tüm halkın dağın eteğine yaklaşmasına ve Tanrı'nın varlığını çevreleyen ateş ve dumanı görmesine izin verilir

Seçilmiş birkaç kişinin dağın bir kısmına kadar tırmanmasına izin verilir

…bu özel erişime ancak antlaşmayı başlatan kanlı kurbanlar kesildikten sonra izin verildiğini unutmayın

Son olarak / Musa tek başına Tanrı'nın en yakın huzuruna birkaç kez çağrılır

 

Tanrı'nın Taşınabilir Kutsal Meskeninin (Tabernacle) İnşası

Sina Dağı'nda Tanrı Musa'ya şöyle talimat verir: "Sonra onlara bir kutsal yer yaptır.”

Kutsal Çadır / "mişkan" / Mesken

 

…çadırı inşa ederler. Sonra Tanrı'nın görkemi gelir ve çadırı doldurur

 

Ahit Sandığı

…sandık Tanrı'nın varlığının asıl odak noktasıdır. Kutsalların kutsalına (yani en kutsal yere) yerleştirilen tek nesnedir.

Tanrı, çadıra inşa edilecek ve yerleştirilecek eşyaları tarif ederken, kutsallığın merkezinden (sandık) başlar ve sonra dışarı doğru ilerleyerek masayı ve ardından şamdanı tarif eder.

Sandığın içinde Tanrı'nın On Emir'i yazdığı levhalar bulunacaktı

 

Mezmur Tanrı'yı kerubimlerin arasında tahtta otururken tasvir eder

Tanrı'nın tahtının ayak taburesi aynı zamanda tapınağın kendisi, Kudüs şehri ve hatta tüm dünya…

 

Sandık (Ark; gemi anlamında da kullanılıyor) temelde bir kutudur.

Kutunun üst kısmı (yani kapağı), On Emir'in üzerinde, "kefaret kapağı" (NIV) adı verilen özel olarak oyulmuş altın bir parçadır. Bu "kapak" için kullanılan İbranice kelime “lid” "örtmek, üzerine sürmek" anlamına gelen (kipporet) bir kök kelimeden gelir.

 

İbranice “aron” sandık ve gemi anlamında kullanılıyor.

 

Huzur Ekmeği Sofrası / kutsal yere konacak üç eşyadan biri

 

Altın Kandil / şamdan / masanın karşısındaki kutsal yerde, yedi kollu bir şamdan bulunacaktır

Tanrı, Musa'ya şamdanı "saf" altından yapmasını söyler.

…ağaca benzer görünümü önemlidir

Tanrı'nın huzurunda kutsal veya mukaddes bir ağaç, bahçedeki hayat ağacını çağrıştırır.

 

Kutsal yerde üç öğe vardı: Huzur ekmeğinin bulunduğu masa, altın şamdan ve buhur sunağı.

Tütsü sunağı / Akasya ağacından yapılmalı ve altınla kaplanmalıdır.

Tütsünün teolojik önemi nedir?

…tütsünün dumanı / Tanrı'nın görkemiyle doğrudan karşılaşmaktan koruyan bir perde veya paravan görevi görür.

 

Çadır, Tanrı'nın huzurunun halkı arasında bulunduğu yerdir; kurban ve arınma yoluyla halkın Tanrı'yla karşılaşıp ibadet edebileceği ve aynı zamanda O'nun huzurunun harika nimetlerinin tadını çıkarabileceği bir yerdir.

Kurbanlar sürekli, tekrar tekrar sunulmalıdır. Yıkanma ve arınmaların tekrar tekrar yapılması gerekir.

 

Mesih'in başlattığı Tanrı'nın huzuruyla karşılaşma sistemi, eski çadır sisteminden her açıdan üstündür.

Mesih, halkına kusursuz bir arınma sağlayarak onları Tanrı'nın önünde tamamen "kutsal" ilan eder.

Mesih'in kurbanı ve başlattığı yeni antlaşma, günümüz Hristiyanlarının ibadet ve hizmette Tanrı'nın huzuruyla doğrudan karşılaşmalarını sağlar.

 

4 - Süleyman Tapınağı

(Kral Süleyman) Karıları onun yüreğini başka tanrıların ardınca döndürdüler.

Aşera gibi putperest tanrılara tapınmıştır

 

Süleyman, merkezinde etkileyici tapınağı ve sarayıyla geniş bir imparatorluk kurarken dünya çapında ün kazanır. Ancak ne yazık ki, bu süreçte Tanrı'ya olan sevgisini kaybeder ve hatta Tanrı'dan uzaklaşır; böylece tapınakta yaşayan Tanrı'nın varlığının özünü kaçırır.

 

Krallar kitabının yazarı, tapınağın inşasını açıkça Mısır'dan çıkış öyküsüne bağlar.

 

Tapınağın inşası, Tanrı'nın Süleyman'dan asıl istediği sadakat ve itaatle karşılaştırıldığında, ikinci planda kalıyor. Süleyman'ın Tanrı'ya, O'nun emirlerini, yasalarını ve buyruklarını yerine getireceğine dair bir sözle karşılık vermemesi ise manidardır.

 

Süleyman otuz bin İsrailliyi askere alır. 1. Krallar 5:15'te ise milliyetlerini belirtmeden 150.000 işçiden daha bahsedilir. Süleyman'ın tapınağı inşa etme yaklaşımı, Musa'nın çadırı inşa etme yaklaşımından çok, Firavun'un inşaat projeleri için İsrailoğullarını baskıcı bir şekilde köleleştirmesine çok daha benzerdir.

 

Çadır öyküsünde vurgu, Tanrı'nın önde gelen zanaatkarları halk arasında başkalarına öğretmeleri için nasıl güçlendirdiği ve böylece bir bütün olarak ulusun çadırın inşasına ve süslenmesine gönüllü olarak nasıl katılabildiği üzerineyken, tapınak öyküsünde sanatsal çalışma Surlu Huram ve kral Süleyman tarafından yapılır.

 

Çadırda akasya, tapınakta ise sedir kullanılmış.

 

…tapınağın inşası vergiler ve haraçlarla finanse edilir ve İsrailoğulları zorunlu işçi olarak çalışırlar; bu baskı kısa sürede iç savaşa yol açarak ülkeyi parçalar.

 

Halk (ve kral) yalnızca O'na ibadet etmediği sürece, mesken ne kadar insani açıdan etkileyici olursa olsun, Tanrı'nın aralarında ikamet etmekle hiçbir ilgisi yoktur.

Süleyman'ın liderliğinde, İsrail halkı putperestliğe ve dinden dönmeye doğru bir kaymaya başlıyor

Önce bir iç savaş, İbrahim'in soyunu iki krallığa böler: Yahuda ve İsrail. Ardından, kuzeydeki İsrail krallığı Asurlular tarafından istila edilip yok edilir. Son olarak, Yahuda ve Kudüs, Babilliler tarafından fethedilip yok edilir ve halk ülkeden sürülür.

 

5 - Tanrı'nın Tapınaktan Ayrılışı

Ne yaptıklarını görüyor musun? Beni kutsal alanımdan uzaklaştıracak şeyler yapıyorlar?

Hezekiel 8:6

MÖ 598'de Babilliler Kudüs’ü işgal eder ve Yeruşalim hızla teslim olur.

 

Kerubim kelimesi, İbranice "kerub" kelimesinin çoğul halidir. Bilim insanları bu kelimenin etimolojik anlamından tam olarak emin değiller, ancak muhtemelen "kapı bekçisi" veya "şefaatçi" anlamına geliyor.

 

Eski Ahit'te yazarlar sıklıkla Tanrı'nın kerubimlerin üzerinde oturduğundan veya tahtta oturduğundan bahsederler

 

Kerubimler / insanların "din dışı" dünyası ile Tanrı'nın etrafındaki kutsal, mukaddes alan arasındaki sınırı belirlemeye hizmet ederler. Ayrıca, Tanrı'ya girişlerin veya yaklaşımın bekçileri olarak da hizmet ederler.

 

Ahit Sandığı'na Ne Oldu?

Süleyman sandığı en kutsal yere yerleştirir

Yeremya zamanında bile hâlâ oradadır

Yeremya sandığın varlığının sona ereceği bir zamanın geleceğini belirtir.

Babilliler Yeruşalim'i fetheder ve önce yağmaladıkları tapınağı yok ederler.

Ancak ahit sandığından hiç söz edilmez.

 

Büyük olasılıkla Babilliler sandığı ele geçirir ve diğer ele geçirdikleri eşyalarla birlikte Babil'e geri götürürler. Belki de ya Kudüs'te ya da Babil'de eritirler.

 

Bir Yahudi efsanesine göre, Yeremya, Babilliler gelmeden hemen önce sandığı alıp Tapınak Dağı'nın altındaki tünel ve mağara labirentine saklamıştır. Bir diğer Yahudi geleneği ise, Yeremya'nın sandığı Nebo Dağı'na götürüp oradaki bir mağaraya sakladığıdır.

Etiyopya Ortodoks Kilisesi, orijinal ahit sandığının hala Aksum'da, Siyon'daki Aziz Meryem Kilisesi'nin özel ve korunan bir odasında saklandığını iddia eder.

 

6 - İkinci Tapınak

MÖ 539'da Pers Kralı Kiros, Babillileri fetheder

İsrailoğullarının Yahuda ve Yeruşalim'e dönmelerine ve şehirlerini ve tapınaklarını yeniden inşa etmelerine izin verir

 

Kronolojik olarak Eski Ahit, Ezra-Nehemya'nın (MÖ 458-430) hizmetiyle sona erer

…apokrif 1-2 Makabiler kitapları ve birinci yüzyıl Yahudi tarihçisi Josephus, bu "ahitler arası" dönemde Kudüs ve çevresinde meydana gelen olaylar hakkında bize zengin bilgiler sunmaktadır.

 

Sinagogların Yükselişi

"sinagog" kelimesinin türetildiği yer (proseuchē) kelimenin tam anlamıyla "dua evi" veya "ibadet yeri".

İsa döneminde, hem Yeni Ahit'te hem de Josephus'ta sinagoglara dair çok sayıda atıf buluyoruz.

Sinagoglara dair en eski referanslar, MÖ 300 civarında Mısır'daki taş yazıtlarda ve papirüslerde bulunur.

 

Herod, ikinci tapınağı Süleyman'ın izlediği aynı temel tapınak tasarım modelini izleyerek yeniden inşa eder.

Süleyman'ın tapınağı gibi, Herod'un tapınağının girişi doğuya bakar.

 

Tapınağın kendisi çok etkileyici bir yapı olsa da, Herod'a Roma İmparatorluğu genelinde ün kazandıran şey, devasa taş blokları ve çevresindeki geniş sütunlu revaklarıyla devasa Tapınak Dağı da dahil olmak üzere tüm tapınak kompleksidir.

 

MS 70'te Romalılar tapınağın mümkün olduğunca çoğunu yıkmış olsalar da, Herod'un Tapınak Dağı istinat duvarlarının alt kısımlarındaki devasa taşları yıkmayı başaramazlar ve bu istinat duvarlarının büyük bir kısmı günümüze ulaşmıştır. Nitekim, ünlü Batı "Ağlama" Duvarı'ndaki taşlar, aslında Herod'un Tapınak Dağı istinat duvarının batıya doğru genişlemesinin alt sıralarıdır.

 

Bu devasa istinat duvarı, tabanda 4,5 ila 5 metre kalınlığındadır. Bu duvarda kullanılan kesme taşlar, modern standartlara göre bile devasadır; genellikle 1,2 metre yüksekliğe ve 1,8 ila 4 metre uzunluğa ulaşır; daha büyük taşlar genellikle köşelere yakın alt sıralarda bulunur. Bugün duvarda bulunan en büyük tek taş, batı duvarının iç kısmından geçen bir tünelde keşfedilmiştir ve 3,3 metre yüksekliğinde ve 13 metre uzunluğundadır. Ağırlığı ise 570 tondur.

 

İsa döneminde Kudüs'teki tapınak, büyük ölçüde Romalıların yardımıyla iktidara gelen, Beytüllahim'deki bebekler, iki oğlu ve karısı da dahil olmak üzere çok sayıda insanı katleden ve aynı zamanda pagan tapınakları inşa eden acımasız bir İdume kralı olan Büyük Hirodes tarafından inşa edilmişti.

 

7 - Yeni Ahit'te Tanrı'nın Tapınağı

…çadır (taşınabilir tapınak) ve tapınak, Tanrı'nın varlığı için meskenler veya konut yerleridir.

MÖ 587'de, Babilliler Tanrı'nın itaatsiz Kudüs'e yönelik yargısının bir parçası olarak yaklaşırken, Tanrı'nın varlığı tapınaktan ayrıldı

…ikinci tapınak, önce Haggay döneminde, ardından Büyük Kral Hirodes tarafından inşa edildiğinde, Tanrı'nın tapınakta ikamet etmek üzere geri döneceğine dair hiçbir söz yok

 

Yeni Ahit, İsa'yı Tanrı'nın varlığıyla ilişkilendirmede oldukça nettir.

Matta, İsa'yı İmmanuel (yani "Tanrı bizimle") olarak tanımlayarak başlar ve İsa'nın sürekli varlığına dair vaadiyle bitirir

 

İsa'nın tapınağa girmesi çok önemli bir andır. Altı yüz yıllık bir aradan sonra, Tanrı'nın varlığı İsrail halkına yeniden dönmüş ve onlara yeni ve daha iyi bir kurtuluş ve antlaşma ilişkisi sunmuştur.

 

Eski Ahit peygamberleri gibi, İsa da Yahudiye ve Yeruşalim halkını yaklaşan yargı konusunda defalarca uyarır.

 

Tapınak Olarak İsa

Hıristiyanlar Tapınak, Mesih ise Temel Taştır / Dolayısıyla, gerçek anlamda her Hristiyan inanan, Tanrı'nın bir tapınağı haline gelir; çünkü Tanrı gerçekten de her birinin içinde yaşar.

 

…yeryüzündeki çadır ve tapınağın, göksel gerçekliğin yalnızca bir gölgesi veya kopyası olduğunu belirtmiştik.

 

Vahiy 21-22, tüm İncil öyküsünün doruk noktasını oluşturur.

Vahiy 21:3 şöyle der: "İşte! Tanrı'nın meskeni artık halkın arasındadır ve onlarla birlikte yaşayacaktır."

 

8 - Sonuçlar

…tapınak ve çadır, bizzat Tanrı'nın meskeni olarak hizmet eder

İnsan ırkı, Tanrı'nın halkıyla etkileşim kurabilmek için bizzat yaşadığı yeryüzündeki bir tapınak olan Aden bahçesinde başlar. Günah ve itaatsizlik, kararsız insanları bahçeden ve Tanrı'nın huzurundan uzaklaştırarak tehlikeli ve acımasız dünyaya sürükler.

 

…insanların günahı onları Tanrı'nın kutsallığından ayırmaya devam ediyor; bu da sonsuz fedakarlıklar ve Tanrı'nın kutsallığının mesafe, perde ve tütsü dumanı gibi kademeli geçişlerle gizlenmesini gerektiriyor.

… 

Jeremy Smith - Sınırların Ötesinde

Jeremy Smith - Sınırların Ötesinde - Notlar

Rus Tarihi ve Kültüründe Mekan Kavramı

Beyond The Limits: The Concept Of Space In Russian History, Suomen Historiallinen Seura, Helsinki, 1999

 

Giriş

Jeremy Smith

 

Rusya büyüktür.

Kaliningrad'dan Bering Boğazı'na olan mesafe 9.000 kilometreyi aşmaktadır. Tarihte hiçbir devlet bu kadar büyük mesafelerle uğraşmak zorunda kalmamıştır.

Rusya'nın genişlemesinin neredeyse tamamı Doğu ve Güney'e doğru olmuştur.

 

…fiziksel mekanı genişletme ve kontrol etme arzusu, Rusya'nın karakterinin ayrılmaz bir parçası haline geldi.

 

Rusya'nın fiziksel mekanı, sıklıkla Rus "ruhu" veya "can"ı için bir benzetme olarak kullanılmıştır

Rusya'nın mekanının, Rus karakterinin belirli yönlerini doğrudan etkileme biçimi, bu kitabın ana temalarından biridir.

 

Bu kitap, / Haziran 1998'de Helsinki Üniversitesi Renvall Enstitüsü Rus ve Doğu Avrupa Çalışmaları Bölümü tarafından düzenlenen Rus Tarihi ve Kültürü'nde Mekân konulu uluslararası bir seminerden esinlenmiştir.

Bu seminerin bildirileri, özel olarak yazılmış bir dizi bölüm ve daha önce yayınlanmış iki makaleyle birlikte bu kitabın temelini oluşturmaktadır.

 

İlk üç bölüm, Uzay kavramının Ruslar için önemini vurgular.

Sergey Medvedev, mekansal, dikey ve yatay kavramların Rus siyasi gelenekleriyle ilişkisine dair özgün bir yorum sunar

Elena Hellberg-Him, geleneksel Rus sembollerinde ve mesafe ve hızın fiziksel tezahürlerinde uzay kullanımına odaklanır.

Rus haritasındaki en ilgi çekici ve en büyük mekânlardan biri olan Sibirya, Paul Fryer'ın bölümünün konusu.

Jarmo Eronen, Rusya'nın mekânında yer alan uçsuz bucaksız mesafelerin yarattığı ekonomik sorunları ele alıyor

Jeremy Smith, SSCB için bölgesel bir idari yapı oluşturmanın yönlerinden biri olan milliyet faktörünü ele alıyor.

Robert Argenbright, 1941'deki Alman ilerlemesi karşısında sanayi ve insanların Batı SSCB'den Urallar'a tahliyesini ayrıntılı bir şekilde inceliyor.

Richard Stites Rus ofislerinde ve kamusal alanlardaki mekanın açıkça kötüye kullanılmasına dair…

Katja Gerasimova, Sovyet şehirlerindeki günlük yaşamı belki de diğer tüm faktörlerden daha fazla şekillendiren bir olguyu ele alıyor: komünal apartman.

Anna Rotkirch'in bölümünün konusu mahremiyetin peşinde koşmak

Arto Luukkanen, dinin devlet tarafından kontrol edilen kamusal alana ait olmasının, nasıl büyük bir etkiyle istismar edildiğini gösterir.

Pentti Stranius, rejimin sanatçıların faaliyet gösterebildiği alanı sınırlama girişimlerinin her zaman başarılı olmadığını sinema örneğinde, gösterir.

Timo Vihavainen, Gorbaçov döneminde entelektüellerin faaliyet gösterebildiği alanın açılmasının etkisini inceliyor

 

Sergey Medvedev - Rus Uzayının Genel Teorisi: Neşeli Bir Bilim ve Titiz Bir Bilim

Uzay genellikle Rusya'nın önemli bir varlığı olarak kabul edilir, ancak aynı zamanda büyük bir baş belası değil midir?

 

Rusya'da bir arazi parçasına yerleşip çalışmaya pek gerek duyulmamıştır. Sonsuz mekân affedici ve iddiasızdır

Rusya'nın iyi edebiyatı ve kötü yolları vardır. Rusya için mekân, sapsız bir bavul gibidir: taşıması çok kolay değildir, ancak atmak da ayıp olur.

 

Topraklarının ancak beşte biri çiftçilik için uygundur ve burada bile bu alanın yarısı sözde "riskli tarım" bölgesinde yer almaktadır. Çevredeki denizlerin neredeyse tamamı donmuş durumdadır

Rusya hiçbir yere varmayan en uzun yollara, kimsenin yelken açmadığı en çok denize ve kimsenin yaşamadığı ve neredeyse hiç kimsenin geçmediği en uzun sınırlara sahiptir

Rus coğrafyası, çevrelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Avrupa kültürünün, Akdeniz ve Yakın Doğu Hristiyan kültürünün, Yakın ve Orta Doğu İslam kültürünün, Budist-Moğol kültürünün, Çin kültürünün vb. çevrelerini içerir.

Rus mekânı genç bir mekândır. Rus mekânı, henüz yerleşmemiş bir askıya alınmışlık gibidir.

Nüfusun dörtte üçü, ülkenin toplam topraklarının yalnızca dörtte birini oluşturan Avrupa kesiminde yoğunlaşmıştır. Rusya'nın bilinen bol kaynaklarının büyük bir kısmı, ana sanayi merkezlerinden uzakta ve çoğunlukla kuzeyde yer almaktadır.

 

Mekânsal bir algıdan yoksun bir kültür. Bu anlamda Rusya ütopik değil, atopik bir kültürdür.

 

Rus dilinde, güç ve mekân arasındaki karşıtlık dilbilgisel cinsiyetle aktarılır. Mekânsal olgular özünde dişildir: zemlya-matushka (toprak-anne), Rossiya-matushka (Rusya-anne), Volga-matushka (Volga, bir bakıma Rusya'nın enine boyuna eş anlamlıdır)

 

Rusya, bir eş olarak her zaman inatçı olmuş, hem yabancı işgalcilere hem de yerel yöneticilere boyun eğmeye isteksiz olmuştur.

Mekân geniş, biçimsiz ve korkutucudur, bu yüzden iktidar onunla uzlaşmak zorundadır.

 

…savunmak zorunda olduğu uzun sınırlar, savaşmak zorunda kaldığı çok sayıda komşusu ve geliştirip ayakta tutması gereken geniş toprakları nedeniyle iktidarın, bu ihtiyaçlar için, yani uzayı kontrol etmek amacıyla üretimin büyük bir kısmını geri çekmek zorunda kaldığı ekonomik düzey. İmparatorluğun artan askeri gücünün etkisiyle devlet, tarımsal ve endüstriyel üretimin ana müşterisi olarak hareket etti.

Ulusal ekonomik model, böylece üretici figürünü tüccarın aleyhine, dağıtım ilişkilerini (temelde ayni dağıtım) ise mübadelenin aleyhine öne çıkardı.

 

Mekân, ağır bir bedel ödemektedir ve devletin aşırı büyümüş rolü, etkili bir serbestleşme ve özelleştirmeyi engelleyerek, korporatizme, yolsuzluğa ve Rusya'da otoriter bir devlet kapitalizminin ortaya çıkmasına yol açmaktadır.

 

…otorite-toprak ilişkisinin üç yorumu vardır:

1)        semiyotik yorum, otoritenin bölgeyi sembolik biçimde üreterek ve asimile ederek özümsediği anlamına gelir

2)        ulusal söylemin mekanı bilinçaltı olarak yorumladığı psikanalitik yorum;

3)        Rusların iki özel mekânsal davranış biçimini inceleyen kültürel antropoloji yaklaşımı

 

(Semiyotik yorum)

Rus İmparatoriçesi II. Katerina'nın gözdesi Grigori Potemkin'in, Ukrayna'da seyahat ederken kırsalın zengin ve gelişen bir yer olduğuna inanmasını sağlamak amacıyla yollar boyunca inşa ettirdiği sahte ahşap cepheli "Köyler".

Kruşçev, Brejnev ve Gorbaçov dönemlerinde iktidar ve mekân arasındaki semiyotik ilişki esasen değişmeden kalmıştır. Herhangi bir "normalleştirme" girişimi / devasa haritanın altındaki gerçekliğin yokluğunu ortaya çıkarır.

 

Rus tarihinde her zaman olduğu gibi, Moskova'daki otorite bir simülasyon stratejisi uyguluyor.

 

(Psikanalitik yorum)

Rus filozof, ulusal karakterde belirli bir mantıksızlık ve biçimsizlik gözlemlemiştir. Bu argüman, Pyotr Chaadayev'in 1836 tarihli Felsefi Mektuplar'ıyla başlamıştır. Chaadayev, bu eserinde Rusya'nın "insanlığın büyük ailelerinden hiçbirine ait olmadığını", "zamanın dışında kaldığını" / ileri sürmüştür.

 

Boris Groys / Rusya, öznenin alanı değildir, bir özne veya bilinç değildir.

Rusya hiçbir şey "yaratmaz", çünkü yaratıcılık yalnızca bireysel veya kolektif bilinç deneyiminin kronotopunda mümkündür

 

(Antropolojik yorum)

Rusların içsel köksüzlüğü / Bu mekan yapısında, terk edilmesi zor, nesiller boyu yaşanacak sağlam evler yoktur (...); taşınmaz mallar o kadar azdır ki, her şey taşınabilir ve malzemeler ucuz olduğundan yeni bir ev inşa etmek kolaydır...

 

Rusların ovada hareket etme konusundaki içsel arzusu, gezginler için özel bir kurum yaratmıştır

 

Boris Yeltsin, Haziran 1991'de Rusya devlet başkanlığına aday olduğunda ve Rusya'nın bölgelerine "istediğiniz kadar egemenlik alın" dediğinde, aslında bunu tüm Rus coğrafyasına söylüyor, yıllarca süren idari bağlılıktan kurtulup varlığını sürdürüyordu. Bölgeler Yeltsin'in tavsiyesine harfiyen uydu ve bölgeselleşme, 1990'ların başlarında Rus siyasetinin temel şekillendirici faktörü haline geldi.

 

1995-97 yıllarında, Rusya coğrafyası yeniden dikey bir örgütlenmeye bürünmeye başladı.

 

Rus coğrafyasının günümüzdeki yeniden yapılanmasının en önemli sembollerinden biri, Moskova'nın merkezindeki Kurtarıcı İsa Tapınağı'nın yeniden inşasıdır.

 

Rus Mekânı Genel Teorisi post-yapısalcı ve post-modern bir girişimdir. Özünde çok-üslupludur; uyumsuz söylemleri bir araya getirir ve birbirini tamamlayan ve dışlayan kavramları bir araya getirir.

 

Elena Hellberg-Hirn - İkircikli Mekân: Rus Kimliğinin İfadeleri

Merkez gerilerken, çevre giderek genişledi

 

1930'larda Sibirya, hapishaneler ve kamplardan oluşan bir Gulag Takımadası'na dönüştü. Tüm uzay terör demekti: Sibirya, terörün toprağıydı.

 

Rusça topofilik (Vatan sevgisi) anayurdu veya vatanı yabancı topraklardan ahlaki açıdan üstün kılar. Folklor ve klasik Rus edebiyatı, özellikle şiir, göçebe yaşam tarzlarından romantik anılarla renklendirilmiş, uzayla ilgili vatanseverliğe dair sayısız örnek sunar.

 

Hiç şüphe yok ki EV, kişinin akrabalarının yaşadığı, korunaklı ve kontrol edilebilir alanı anlamına gelir.

 

Rusya'nın en sevilen halk sembollerinden biri olan ahşap bebek matruşka, kimlik, sınırlar ve mekanın daralması veya genişlemesiyle ilgili bir oyundur. Annenin koruyucu bedenine sıkıca yerleştirilmiş nesiller boyu benzer bebeklere sembolik bir yuva sunar. / İçindeki tüm mevcut alan sınırlarla doludur!

 

Ayı, güneydeki açık bozkırın aksine, kısıtlayıcı ama aynı zamanda koruyucu bir manzara olan kuzey Rus ormanını temsil eder. Genellikle Rusya'ya atfedilen bir diğer doğal sembol olan huş ağacı, aradaki iklim kuşağını ifade eder.

 

Christer Pursiainen - Uzay, Zaman ve Rus Fikri

Foucault'ya göre bugün mekân, uzamın bir ikamesidir.

 

Köken olarak Bolşevizm, açıkça mekândan ziyade zamanla ilgiliydi; bugünden ziyade gelecekle ilgiliydi.

 

Rusya'nın sorunu, devlet-toplum ilişkilerinde doruk noktasına ulaşıyor.

Rusya'da devlet geleneksel olarak toplumsal kurumların oluşumunun neredeyse tek kaynağı olmuştur. Aşağıdan bir gelişme olmamıştır, hiçbir zaman "doğal" bir evrim gerçekleşmemiştir.

…günümüz Rusya'sında demokrasiyi mümkün kılacak tam toplumsal biçimiyle bir sivil toplum bulunmamaktadır.

 

Paul Fryer - Cennet, Cehennem veya... İkisi Arasında Bir Şey mi? Sibirya'nın Rus İmajı

Rusya topraklarının %74,8'ini ve dünya toplam kara alanının yaklaşık %9'unu oluşturmaktadır.

Sibirya'nın kalbinde sıcaklıklar -70°C'ye kadar ulaşabiliyor ve yıllık ortalama sıcaklık sadece 0°C.

 

1593'te başlayıp bu yüzyıla kadar süren süreçte Moskova, Sibirya'yı siyasi muhalifleri için bir sürgün yeri ve suçlular için 'doğal' bir hapishane olarak kullandı

 

1800'lerin ortalarına gelindiğinde, Sibirya'ya giren 'suçlu' ve siyasi tutuklu sayısı köylü yerleşimcilerden daha fazlaydı.

 

Katerina Gerasimova - Sovyet Komünal Dairesi

Sovyetler Birliği'nde konut sorunu her zaman en önemli sorunlardan biriydi. Birçok Sovyet insanının yaşam stratejileri, sözde konut sorununa bağlıydı. Sovyet halkı, kira ödemeden bir daire sahibi olmak için kuzey ve arktik bölgelere çalışmaya gidiyordu.

Sıralarını beklerken, oturma hakkı elde etmek için sahte evlilikler yaptılar, yaşam koşullarında iyileştirmeye ihtiyaç duyan kişiler listesine dahil olmak için çocuk doğurdular.

 

1930'larda / komşular olmadan bile kalabalık bir aileyle tek bir odada yaşamak çok zordu.

Ortak dairelerde gerçekleştirilen bu mahremiyet modeline 'kamusal özel yaşam' denebilir.

 

Çoğunlukla bekarlar, kendi evlerini inşa edemeyen yoksul işletmelerde çalışanlar ve ayrı daire edinemeyen 10-15 yıllık bekleme listesindeki devlet memurları

Komünal daire, çoğu kişi için geçici bir konut biçimiydi

 

'Kruşçevka'lara (Kruşçev döneminin ucuz ve hızla inşa edilen evleri) taşınan birçok kişi, artık sevinçlerini ve üzüntülerini konuşabilecekleri bir muhatapları olmadığı, 'her zaman evde birinin olduğu' ve 'her zaman yardım edecekleri' hoş hissinin olmadığı için bir kayıp ve belirsizlik hissi duydu. Bu his, özellikle komünal dairelerde büyüyen kişilerin veya yaşlı insanların karakteristiğidir. Onlar için komünal daire, yaşamlarının, gençliklerinin, ailelerinin ve dünya anlayışlarının bir parçasıdır.

 

Anna Rotkirch - Geç Sosyalizm Döneminde Özel Alan Olarak Yolculuklar: Paralel Yaşamlar Yaşayan Gezgin Kızlar ve Erkekler

Bolşevik iktidarının ilk otuz yılındaki en büyük toplumsal çalkantıların ardından Sovyet vatandaşları çok fazla yer değiştirip seyahat etti.

…bu makale Sovyet iç turizminin bir parçası olarak cinsel deneyimleri ele alıyor.

 

Sovyet gündelik yaşamının, gündelik cinselliğin simgesi ortak daireydi.

Sürekli özel alan eksikliğinin yarattığı utanç ve hayal kırıklığı, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Leningrad / St. Petersburg'dan aşk ve cinsellik üzerine derlenmiş otobiyografilerde bir leitmotiftir

 

Diğer sanayileşmiş ülkelerde olduğu gibi, Sovyet Rusya'da da 1960'lar ve 1970'ler cinsel davranışta artan bir serbestleşme ve çoğulculuk anlamına geliyordu.

 

Sovyet Rusya'da, kendini beğenmiş, genç ve cinsel açıdan aktif kadın nadir görülen bir olguydu.

 

…yolculuklar, sıradan cinsel maceralar için hem fiziksel, hem psikolojik hem de kültürel bir alan sağlamış gibi görünüyor.

Seyahatin nihai amacı olan sınır ihlali, burada sunulan erkek ve kadın otobiyografilerinde farklı şekilde ele alınıyor.

Kadınların bulduğu ve değer verdiği şey, özerklik, özgürlük ve günlük ev hayatında eksik olan ve/veya kınanan cinsel girişimlerde bulunma olanağıydı.

 

Pentti Stranius - Rus (Sovyet) Sinemasında Mekan: Sansürün Estetiği ve Örnek Olay / Ayna

Lenin, sinema sanatının tüm potansiyelini ve sunduğu ifade araçlarını anlayan ilk devlet adamıydı

 

Devlet ve sinema arasındaki ilk çatışmalar 1920'lerde ortaya çıktı, ancak 30'larda yönetmenleri daha ciddi sorunlar bekliyordu.

 

50'lerin başında yılda yalnızca beş veya on film çekilirken, 1954'te bu sayı 45'e, 1955'te ise 66'ya düştü. 50'lerin sonlarında, film senaryolarının merkezi olarak onaylanması geçici olarak kaldırıldı, ancak on yıl sonra Leonid Brejnev döneminde yeniden yürürlüğe girdi.

 

Sansür estetiğinin ilk aşaması, film yapımcıları arasında, sözde iç milisler olarak adlandırılan bir iç sansürün kurulmasıydı. Bu, devlet düzeyinde, tamamen ideolojik bir propagandaydı ve belki de tüm sistemin en önemli aşamasıydı: kendi kendine uygulanan sansür.

 

Sansür estetiğinin ikinci aşaması "Kırmızı Kalemler Çağı"ydı. Bu ifade, yani "kırmızı kalemler", sinema tarihçisi ve "Kırmızı Kalemler" kitabının yazarı tarafından kullanılmıştır.

 

Sansür sisteminin üçüncü aşaması, parti-devlet kontrolünün son biçimi olan "rafa kaldırılan filmler"di.

 

Bir filmi yasaklama, rafa kaldırma kararı her zaman en yüksek parti düzeyi olan Politbüro tarafından verilirdi.

 

Andrey Tarkovski (1932-86), Brejnev döneminde Goskino ile sürekli çatışma halinde olan bir film yönetmeniydi. Kendi kuşağının diğer birçok yazar ve film yönetmeni gibi, sanatı için daha fazla hareket alanı bulmaya çalıştı. Bu nedenle, filmlerinin senaryolarında zaman bazen geçmiş (tarih) ya da gelecek (bilim kurgu) olarak değerlendirildi.

 

Andrei Rublev1966'da üç yıl rafa kaldırılan tarihi bir filmdi. Bu ortaçağ öyküsünde sansür çok fazla şiddet, "çok fazla acımasız olay" ve "Rus tarihinin vatansever olmayan yanlış bir yorumu" gördü.

 

...otobiyografik filminin kaderi —Ayna. Aynaher yönüyle bir saldırı gibi görünüyor toplumsal gerçekçilik, Sanatın ideolojik ve kolektif ruhu ve Sovyet toplumunun "kutsal-vatansever" değerleri, SSCB tarihi üzerine. Yine de Tarkovski, kendi biyolojik hafızasını kullanarak kendi hayatı hakkında bir film çekecek cesarete ve beceriye sahipti. Sonuç şu oldu: Ayna / Sovyetler Birliği'nin her yerinde eleştirildi, ancak -ve paradoksal olarak- rafa kaldırılmadı.

Bence Ayna Sinema tarihinde gerçek bir yazar-yönetmenin kendi yüreğinin gerçek sesini ve hafızasını kullandığı en iyi örnek olabilir.

 

Ayna Hareketli resimlerden çok şiiri, müziği ve rüyayı, montajdan çok şiirsel dili yansıtır. Bu tür bir sinema bir rüyaya benzer ve bildiğimiz gibi insan hafızası da bir rüya gibi işler. Mantıksızdır! Bu rüyaya, bu biyolojik hafızaya nasıl dokunulabilir?

 

Goskino'nun kırmızı kalemleri senaryonun ilk versiyonunu gördüklerinde hemen şunu fark ettiler: Ayna Birçok yerde "daha iyi hale getirilmek" için kesilmesi gerekiyordu. Resmi eleştirinin ana noktaları şunlardı:

-Ayna çok fazla mitoloji ve mistifikasyon içeriyor - Sovyet izleyicileri yönetmenin ne demek istediğini anlayamıyor;

-           filmin açılış bölümünde, "çocukla doktor-konuşma terapisti kesilmeli, çünkü filmin başından beri Ayna senaryonun geri kalanıyla hiçbir bağlantısı yok;

-           matbaadaki bölüm çok uzun sürüyor, kadın koridorlarda bitmek bilmeyen bir yürüyüş yapıyor, atmosfer çok karanlık ve depresif;

-           Savaş kroniği daha dikkatli kullanılmalıdır; Büyük Vatanseverlik Savaşı'nı Vietnam'daki savaş ve Çin'deki olaylarla karşılaştırmak yanlıştır;

-           yatağın üzerinde asılı duran kadın metaforu anlaşılabilir değil, kesilmesi gerekiyor;

-           anlatıcısı Ayna Sürekli olarak çok karamsar bir tonda konuşuyor ve filmin kahramanının hayatını boşuna yaşadığı izlenimi veriyor - yıllarca sanatla uğraşmış ve hiçbir şey başaramamış; çok karamsar bir biyografi

 

Andrei Tarkovsky 'düzeltmeler' yapmayı reddetti. Buna rağmen film neredeyse hiçbir değişiklik yapılmadan gösterime girdi.

 

Sansür sistemi, Sovyet sinemacılar için özel bir meslek okulu haline geldi. Sansür veya sansür korkusu, onları yüzeyin altındaki önemli şeyleri dolaylı olarak göstermeye zorladı. Aynı olgu edebiyatta, tiyatroda ve sanatta da işliyordu. Sinema, aşağı yukarı tüm sanatların bir sentezi gibi göründüğünden, bu perde arkası etkisi -hayal edilen imgeler, yasak rüyalar, vicdanın sessiz sesleri, kesintiye uğrayan konuşmalar- edebiyattakinden bile daha güçlüdür. Bir şeyi dolaylı olarak sunmayı öğrenmek çok faydalıydı. Yönetmenlerin film dillerini, sinema sanatındaki ifade araçlarını veya biçimlerini geliştirmelerine gerçekten yardımcı oldu.

Aynı şekilde, profesyonel Sovyet izleyicileri de ekranın ardında gizli anlamlar bulmaya çalıştılar. Eğitimli ve bilgili insanlar çok zeki bir izleyici kitlesine dönüştü.

 

Timo Vihavainen - Hapsedilmiş Küreselleşmeden Özgürleşmiş Benmerkezciliğe Rus Entelijansiyasının Alanları

Rus aydınlarının bir grup olarak devrimden önce -küresel düşünmek şöyle dursun- pek kozmopolit bir şekilde düşündükleri söylenemez.

 

Özünde bir proleter olan Sovyet insanı, uluslararası düzeyde bir sınıf devletinin temsilcisiydi

 

Sovyet insanının etki alanı savaş sonrası yıllarda en geniş sınırlarına ulaştı. 1950'lerden itibaren, emperyalistlerin ancak daha sonra girmeyi başardığı Uzay'ı da kapsadı.

 

Bir bütün olarak Rusya, gerileyen coğrafi ve manevi bir varlık olarak görülüyor; önce toparlanması gerekiyor ve ancak bundan sonra diğer Batılı ülkelerle aynı seviyede hak ettiği yeri kazanabilir

 

Arto Luukkanen - Kutsal ve Seküler Mekân İç İçe...

Sovyet sonrası tarih yazımında işbirliği konuları büyük ölçüde tartışılmıştır.  Ancak Batı ve Sovyet özel ve kamusal alan anlayışları arasındaki çatışma nadiren incelenmiştir.

 

Finlandiya 1917'de bağımsız bir devlet olduğundan beri, Kilise her zaman mevcut siyasi konjonktüre bağlı kalmış ve bir rüzgar gülü gibi devlet politikasını izlemiştir. Bağımsızlığın ilk yıllarında Kilise, İskandinav ülkeleri ve Anglo-Sakson dünyasıyla bağlantılar kurmaya çalışmıştır. Daha sonra bazı din adamları Nasyonal Sosyalist Almanya'ya yakınlık hissetmişlerdir.

 

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana, Rus Ortodoks Kilisesi ile temaslar garip bir şekilde zayıfladı.

Fin Kilisesi bir kez daha gözlerini Batı'ya çevirdi.

 

Chris J. Chulos - ‘Meyhanesiz Bir Yer’: Köylülerin Ölümünden Sonraki Yaşamında Mekan

Ölüm, yaşamın temel örgütlenme motiflerinden biridir. İblisler, şeytanlar ve cinlerin ateşli yeraltı dünyaları ve melekler, melekler ve azizlerin ışıldayan manzaralarıyla dolu olan ölümden sonraki yaşam inançları, bunların geldiği zamansal gerçeklik hakkında çok şey ortaya koyar.

 

Jacques Le Goff, büyük bir ustalıkla, on ikinci yüzyılda araf inancının ortaya çıkışının, "bu dünyadaki belirli değişikliklerle ilişkili olan öte dünya hakkındaki geniş kapsamlı toplumsal değişimle ilişkili" entelektüel bir devrimin parçası olan düşüncenin "mekânsallaşması" ile ilgili olduğunu savundu.

 

Köylü Tanrısı maddi bir şeydir, hatta çok maddidir. Yağmurun, kuraklığın, sağlığın ve hastalığın vericisidir. ve Hem cennet hem de cehennem yalnızca maddi terimlerle anlaşılır.

 

Öbür dünya imgelerinin etkisi, 1920'ler boyunca siyasi iktidarın en üst kademelerinden yoksul kentli işçi sınıflarının en alt katmanlarına kadar devam etti. Lenin'in neredeyse tanrılaştırılması, yalnızca İsa'nın yaşam geleneğinden yararlanmakla kalmadı, aynı zamanda Hristiyanlıktaki bilindik ritüelleri, özellikle de kalıntıları dindar inananlar için bir Mekke işlevi gören kutsal kişiyle ilişkilendirilenleri tekrarladı.

 

Jarmo Eronen - Mesafe ve Lojistik Sorunları - Sovyet Çözümleri

Rusya'nın neredeyse tükenmez doğal kaynaklara sahip bir ülke olduğu fikri, / büyük ölçüde Sibirya'nın potansiyeline dayanıyordu.

Lenin, üretici güçlerin rasyonel bir şekilde konumlandırılmasının, sanayilerin Doğu ve Kuzey'deki hammadde kaynaklarına daha yakın yerlere kaydırılmasını gerektirdiğini vurgulamıştı.

 

Rusya Federasyonu'nun nüfus ve üretim hacminde Sibirya ve Uzak Doğu'nun payı sürekli arttı

Bunun sonucunda nakliye süreleri uzadı ve maliyetler arttı.

 

Demiryolu ağının genişletilmesi, Sovyet imparatorluğunun uzak bölgelerini merkez bölgeleriyle bütünleştirmede ve yeni hammadde kaynakları açmada önemli bir unsurdu.

Büyük ölçekli petrol boru hatlarının inşası 1950'lerin sonlarında başladı.

 

Sovyet sistemi çöktüğünde Rusya, verimsizlik veya yanlış konum nedeniyle düşük kaliteli veya yanlış ürünler (askeri donanım gibi) üreten, rekabet gücü olmayan sanayi ve tarım mirasıyla baş başa kaldı.

 

Robert Argenbright - Hayatta Kalma Alanı: 1941'de Sovyetlerin Sanayi ve Nüfus Tahliyesi

Sovyet savaş tarih yazımı, özünde yalancıydı; Komünist Parti'nin savaştaki başarılarını kutlamak ve örnek birlik ve halk kahramanlığının ilham verici bir tasvirini sunmak amacıyla, deneyimin standartlaştırılmış bir versiyonunu öne çıkarıyordu.

 

Sivil tahliye, çok az fon ve çok az çalışanla gerçekleştirildi. Tahliye edilenler, ülkenin savaş zamanındaki en önemli ekonomik krizinin doğrudan sonucu olarak her açıdan acı çektiler.

 

Askeri üretim için hızlı ve eksiksiz bir seferberlik. Bu hedefe yönelik tek amaçlı vurgu, sivil halkın hayati kaynaklarını elinden aldı...

 

İnsanlar, saflaştırılmış soyutlamalar içinde değil, mekânlarda yaşamalıdırlar.

 

Jeremy Smith - Ulusal Alanın Sınırlandırılması: RSFSC ve SSCB'nin İdari Bölünmesinde Etnografik İlke, 1918-1925

Rusya büyüklüğündeki bir ülkede, bölgesel güç yapılarının devletin işleyişinde önemli bir rol oynaması kaçınılmazdır.

 

Bolşeviklerin Sovyet alanının yönetimiyle başa çıkma biçimleri iki sorunu ele alıyordu: İdari yapının bir tür bölgeselleşmesini gerektiren alanın genişliği; ve Rusların salt çoğunluğu oluşturduğu ve büyük ulusal grupların federatif veya özerk bir yapı aracılığıyla konsolide edilip dahil edilmesi…

Geniş ve çok uluslu bir alanın varlığına benimsenen çözüm, yarı federal bir temelde örgütlenmiş ulusal bölgeler hiyerarşisiydi.

 

Bir millet, ancak uzun ve sistematik bir etkileşimin, insanların nesiller boyu birlikte yaşamasının sonucunda oluşur. Ancak insanlar, ortak bir toprak parçasına sahip olmadıkları sürece uzun süre birlikte yaşayamazlar...

 

Orta Asya ve Transkafkasya'nın bazı bölgelerinde göçebeler mevsimlere göre bir bölgeden diğerine seyahat ediyorlardı ve bu da "kendi" topraklarını oluşturanın yaz mı yoksa kış mı olduğu sorusunu gündeme getiriyordu.

 

Richard Stites - Uçsuz Bucaksızlığın Kıyısında Kalabalık: Rus Mekânı ve Mekanı Üzerine Gözlemler

Uçsuz bucaksız toprakların arasından bir dizi tepe uzanıyordu ve bunların altında uzun bir vadi uzanıyordu ve vadinin içinden derin ve geniş bir nehir akıyordu ve nehrin kıyısında bir kulübe vardı ve kulübenin penceresinde bir genç kız dokuma yapıyordu.

Bu, birçok Rus masalının alışılagelmiş açılışının bir özeti.

 

Özetle, Rus mekânının metafor ve yaşamdaki birçok karmaşıklığından birine odaklanıyorum: Günlük yaşamda boş bir alanın, dar ve kalabalık bir çalışma alanıyla -mağazalar, kütüphaneler, arşivler, bilet gişeleri, oteller ve diğer kamu kurumları- yan yana gelmesi.

 

Sonuçta, estetik bir gündeminiz yoksa, mekân - ister boş ister dolu olsun - yalnızca içinde bulunan veya dışında tutulan insanlarla ilişkili olduğu ölçüde ilgi çekicidir. Bana öyle geliyor ki çalışma alanı çalışanları, çalışanlar da çalışma alanını tanımlar.

…