21 Eylül 2025 Pazar

Teori ve Araştırmadaki İlerlemeler - Notlar

 

Irwin Altman, Amos Rapoport, Joachim F. Wohlwill - Teori ve Araştırmadaki İlerlemeler - Notlar

Advances in Theory and Research, Plenum Press, New York, 1980

 


Araştırma metodolojisi açısından, yazar, güvenilir sonuçlar elde etmek için kültürlerarası çalışmalarda kültüre özgü emik yaklaşımların standart etik ölçümlerle birlikte kullanılmasının hayati önemini savunuyor.

 

Giriş

Araştırmacılar, kendi kültürel veya teorik çerçevesinin başkalarının davranışlarını kategorize etmek ve yorumlamak için kullanıldığı etiketleme (etik) ile, bir kültürü yalnızca kendi bakış açısıyla inceleme (emik) arasındaki dengeyi bulma ihtiyacıyla karşı karşıyadır.

Rapoport, "tasarımın bağlama bağlı olduğu ve dolayısıyla kültüre özgü olduğu" teorisi açısından bu konuyu ele almaktadır.

 

1. Kültürlerarası Çevresel Tasarımın Yönleri

Amos Rapoport

Kültür ve çevre tasarımı yakından ilişkilidir.

 

Tüm insan yapımı ortamlar, amaçlı değişiklikler için tasarlanmıştır.

 

Çevreler tasarlanırken, dört öğe düzenlenir: (1) mekân, (2) anlam, (3) iletişim ve (4) zaman.

 

Tasarımcının görevi, kültürel çekirdek ile uyumlu, destekleyici ortamlar yaratmaktır.

 

2. Kültürlerarası Araştırmada Stratejiler, Sorunlar, Uygulamalar

Kültürlerarası araştırmanın iki amacı vardır:

• Etik: Tüm kültürlerde geçerli ilkeleri belgelemek ve genel teorik çerçeveler oluşturmak (fonetikten türetilmiştir).

• Emik: Herhangi bir kültürdeki geçerli davranış ilkelerini, yerel halkın neye önem verdiğine dikkat ederek belgelemek (fonemiklerden türetilmiştir).

 

3. Kültürel Ekoloji ve Bireysel Davranış

Makale bireysel davranışları anlamak için ekolojik psikoloji, kültürlerarası psikoloji ve kültürel ekolojiyi entegre eden bir çerçeve sunuyor.

 

4. Kişisel Alan ve Kalabalıklaşma

Kişisel alan / İki temel işlevi vardır:

1) psikolojik ve fiziksel rahatsızlığa karşı koruma ve

2) etkileşimde bulunanlar arasındaki ilişki hakkında iletişim kurma.

 

5. Kentsel Ortamlarda Bölge

Bölgesel davranışın temel amacı, mekânsal ayrım yoluyla sosyal etkileşimi düzenlemek ve çatışmayı azaltmaktır.

 

6. Kültür ve Kentsel Sahne

İnsan, doğal bir sürecin ürünü olmasına rağmen, kendi inşa ettiği, yapay bir dünyada hareket eden bir paradokstur.

 

7. İnsan Ekolojisi İnsan Olarak Davranış

 

8. Doğal Afetler

Toplumlar gelişim türlerine göre farklı risklere sahiptir:

Halk: Çevreyle uyumlu, çoğu tehlikeye karşı yüksek direnç gösterir.

Geçiş Dönemi: Riskli bölgelerde artan servet ve doluluk, marjinal ekonomik durum nedeniyle son derece savunmasızdır.

Endüstriyel: Yüksek maddi hasar karşılığında yaşam riskini azaltmak için teknoloji kullanır; dayanıklılık düşüktür.

Sanayi Sonrası: Arazi kullanımlarını doğal sistemlerle uyumlu hale getirerek tehlikelere karşı direnci yeniden kazanır.

 

9. Kültür, Ekoloji ve Kalkınma

… 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder