Paul D. Cherulnik - Çevre-Davranış Araştırmalarının Uygulamaları, Vaka
Çalışmaları - Notlar
Applications Of Environment-behavior Research, Case Studies,
Cambridge University Press, New York, 1993
Önsöz
Mimarlar, şehir plancıları ve diğer tasarım profesyonelleri,
tasarladıkları binaları, parkları ve şehir sokaklarını kullanan insanların
ihtiyaçlarına daha duyarlı çalışmalar yapmak amacıyla psikoloji ve diğer
davranış bilimlerinden teori ve araştırmaları kullanmışlardır. Bu cilt
Çevre-Davranış Araştırmalarının son planlarını ve sosyal bilimsel araştırmalara
dayanan 13 projeyi tanımlayıp analiz etmektedir.
Bölüm 1: Giriş
Çevresel tasarıma bir yaklaşım
Bu kitabın konusu, çevresel tasarım ve planlamaya özel bir
yaklaşımdır; bu yaklaşım, söz konusu fiziksel ortamları kullanacak olan
insanların ihtiyaç ve tercihlerine açıkça önem vermesiyle öne çıkar.
Çevresel tasarım araştırmacıları, son birkaç on yıldır,
tasarım ve planlama kararlarında kullanıcı ihtiyaçlarını ve tercihlerini hesaba
katmanın daha güvenli bir yöntemini uygulamaya koymuşlardır.
Bu yeni yaklaşım, uygulayıcılar ve analistler tarafından
farklı şekillerde karakterize edilmiştir. Önemli olan nokta, kullanıcıların
davranışsal ihtiyaçlarının açıkça ortaya konulması, fiziksel ortama
bağımlılıklarının nesnel olarak belirlenmesi ve nihai tasarımın sistematik
olarak değerlendirilmesidir.
Bu kitabın asıl amacı, çevresel tasarım araştırmalarının
çevresel tasarım ve planlamaya yaptığı katkıları duyurmaktır. Uygulamaların
önemi, ayrı ve ayrıntılı bir değerlendirmeyi hak etmektedir. Vaka çalışması
yaklaşımının seçilmesinin nedenlerinden biri, çevre-davranış ilişkileri
bilgisinin uygulanmasının, tasarım veya planlama kararlarının alındığı yerel
bağlamın veya ortamın dikkate alınması gereken bir süreç olduğuna olan
inançtır.
Başlangıçta, olası vakaların katı kriterlere göre
değerlendirilmesi gerekiyordu; bu kriterler arasında tasarım hedeflerinin
kullanıcı ihtiyaçlarına vurgu yapması, ilişkilerin davranışsal araştırmaya veya
teoriye dayalı olarak değerlendirilmesi ve önerilerin nihai tasarıma açıkça
dahil edilmesi yer alıyordu.
Çevre Tasarım/Planlama Araştırmasının Bir Modeli ve Durumların Analizi İçin
Bir Çerçeve
Bu bölümde, çevre-davranış araştırmaları ve teorilerinin
çevresel ortamların tasarımına veya planlanmasına uygulandığı vakaları analiz
etmek için bir çerçeve sunulmuştur.
Bölüm 2: Bina Tasarımı
Nelere dikkat etmelisiniz?
Bölüm II, kapsamı tek bir binanın tamamı veya bir kısmıyla
sınırlı olan EDR (Çevresel tasarım araştırmaları) projelerini analiz eden altı
vaka çalışması sunmaktadır.
Bölüm 3. Topluluk planlaması
…
Bölüm 4: Çevresel Yönetim
Nelere dikkat etmelisiniz? IV. bölümde ele alınan üç vaka,
çevreyi bozabilecek davranışları önlemeye odaklanmıştır: enerji tüketimi,
yüksek binaların gölge/rüzgar akımları yaratması ve değerli doğal kaynakları
yok edecek gelişmeler. Bu projeler, inşa edilmiş çevrenin kullanımında
kısıtlamalar ve değişiklikler yoluyla doğal çevrenin korunmasıyla ilgilidir.
Enerji Tasarrufunu Teşvik Etmek
Enerji tasarrufu, ülke ekonomisi ve doğal kaynakların
korunması için önemlidir. Davranış bilimciler, enerji kullanımının ekonomik
teorinin sınırları dışında kalan önemli davranışsal belirleyicileri olduğu
görüşünü benimsemişlerdir. Cook ve Berrenberg (1981), korumayı teşvik etme
yaklaşımlarını üç türe ayırır: Tutum değişikliği (İkna), Davranış değişikliği
(Teşvikler, modeller) ve Davranış bakımı (Geri bildirim).
Yüksek Yapılaşmayı Kontrol Etmek
New York'taki sınırsız yüksek katlı yapılaşmaya karşı
muhalefet, 1916'da şehri binaların toplam taban alanını sınırlandıran bir imar
yönetmeliği benimsemeye zorlamıştı. San Francisco'da yüksek katlı yapılaşmayla
ilgili endişeler arasında gölgelenme ve rüzgar akımları nedeniyle mikro
iklimdeki değişiklikler yer alıyordu.
San Francisco'da, rüzgar tüneli testleri ve fotomontaj
teknikleri kullanılarak, istenmeyen gölgelenmeyi önlemek için yüksek katlı
binaların çevresel etkileri sistematik olarak değerlendirildi. Halkın açık
alanları için gölge oluşumunu önleyecek maksimum bina yüksekliğinin bir
temsilini oluşturan güneş fanları kullanıldı.
Bölüm 5. Çözüm
Son Söz: Çevre Tasarımı Araştırmalarının Geçmişi, Bugünü ve Geleceği
Bu ciltteki vakalardan alınacak dersler: Çevresel tasarım
araştırmaları için iyi bir örnek oluşturmak başarılı bir çevresel tasarım
araştırması, tasarım veya planın hedeflendiği ortamın kapsamlı bir analizi ve
anlaşılmasıyla başlamalıdır.
Bu ciltteki vakalar, çevresel tasarım araştırmalarının
başarısı için temel çevre-davranış ilişkilerinin anlaşılmasının ne kadar önemli
olduğunu güçlü bir şekilde desteklemektedir.
Çevre-davranış ilişkileri: Davranışsal hedefleri
desteklediği düşünülen çevresel özellikler Bilgi tabanı oluşturmak EDR
sürecindeki kilit halkadır. Bu, ilgili çevre-davranış ilişkilerini açıklayan
temel teorilerle bağlantı kurmayı (örneğin sosyopetal-mekan veya savunulabilir
mekan kavramları) veya ortama özgü yeni araştırmalar yapmayı içerebilir.
Özetin Analojisi:
Çevre Tasarımı Araştırmaları (EDR) alanı, bir hastane inşa
etmek gibidir. Mimar (tasarımcı) ve doktor (davranış bilimci), en iyi yapıyı
(tasarım/plan) inşa etmek için işbirliği yapar. Doktor, hastaların
(kullanıcıların) ihtiyaçlarını (yol bulma kolaylığı, mahremiyet, vb.) bilimsel
olarak inceler ve bulgularını sunar. Ancak, hastanenin yönetim kurulu
(müşteriler/diğer paydaşlar), tıbbi etik (profesyonel normlar) veya maliyet
kısıtlamaları (sözleşmeler) gibi diğer öncelikler nedeniyle en iyi
"tıbbi" (davranışsal) öneriler her zaman tam olarak uygulanmayabilir.
EDR'nin nihai başarısı, yalnızca iyi araştırma yapmakla kalmaz, aynı zamanda bu
araştırmanın politika yapımında ve nihai tasarımda "yerini almasını"
sağlamak için etkin bir savunuculuk rolü oynamasına da bağlıdır.
…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder