22 Eylül 2025 Pazartesi

İkamet Üzerine - Notlar

Dennis Skocz - İkamet Üzerine - Notlar

Şiir, Mekân ve Politika

On Dwelling, Poetry, Place, and Politics, Lexington Book, Lanham / USA, 2023

 


Giriş

Bu girişimin amacı, mesken tutmanın anlamını, varlığının kendisi olan varlığa açıklamaktır.

Mesken tutma, "Dünya içinde ve yeryüzünde başkalarıyla birlikte bir varoluş" olarak tanımlanır.

 

Buradaki yaklaşım topolojiktir, yani şiir, felsefe ve siyaset söylemlerini kucaklayan bir logos veya yer dili (topos) kullanır.

 

Kitapta, evin mahrem mekânından pazar alanına konut mekânlarını ele alan on iki çalışma mevcut.

 

Bölüm 1. Ev: Şairlerin Tanıklığı

Hölderlin, "İnsanın meskeni kendi başına şiirseldir" iddiasıyla, yaşam, insan ve dünya hakkındaki sıradan önyargıları sarsar.

Hölderlin'in "Şiirsel olarak insan ikametgahı üzerine toprak" dizesinde ifade edilen insanlık, mesken ve dünya temalarını Carl Sandburg, Xenophon/Frost ve Whitman'ın eserlerinde bir araya getirir.

 

Prairie ve Şehir: Carl Sandburg'un Şiirleri

Hölderlin'in sözleriyle, insanın yeryüzünde şiirsel bir şekilde mesken tuttuğunun nasıl söylenebileceği üzerine düşünür.

Bölüm başlığındaki Prairie ve City, birinci bölümdeki şiirlerde yer alıyor ve sırasıyla Earth ve World için iyi birer ikon görevi görüyor.

…yeryüzündeki diğer insanlarla birlikte dünyada olmak.

Çayırla ilgili şiirlerdeki imgeler ve metinler, çayırın insan kimliğini temellendirme ve insanları yeryüzüyle yakın ilişki kurmadaki önemini ortaya koyar.

Sandburg'un şiirinde, rüzgar, yağmur, güneş ve mısırın "Her şeyi birlikte konuşun" dediği bir iş birliği, yani bir diyalog anlatılır.

Şehir (Chicago), başkalarıyla birlikte olmanın, en eksiksiz ve en çeşitli haliyle başkalarıyla birlikte olmanın canlı bir simgesidir.

Dünya", inşa edilmiş bir çevredir

 

Mülkiyet ve Toprak: Xenophon ve Frost

Şair-çiftçi Robert Frost, çiftçi ve tarihçi Xenophon'a katılarak toprakla, işleme yoluyla kurulan ilişkiyi dile getirir.

Xenophon için çiftçilik, sorunsuz ve pastoral bir uğraştır. Frost, Büyük Buhran'ın zorlu çiftçisini temsil eder

Xenophon hem de Frost için, mesken tutmak, işlemektir

İşlemek, dikkatli ve özenli bir yönetim altında yaşayan ve büyüyen şeylerle bir ilişkiyi içerir.

Frost için ekonomik tehditler büyüktür ve siyasi meseleler toprağı ve ona bakanları tehlikeye atmaktadır.

 

Doğa ve Demokrasi: Whitman'ın Yeni Dünya Metafiziği

Whitman, doğanın erdemlerini, kıtasal ölçekte bir demokrasi kurmaya çalışan halkların ihtiyaç duyduğu erdemlerle ilişkilendirir. Bir şair olarak Whitman'ın söylemi performatiftir; "devam eden bir çalışma" olan bir ulusun dağınık ve çeşitli halkına birinci şahıs çağrısıdır.

Whitman, demokrasi ve çoğulculuğa dayalı, Amerika kıtasına aşılanmış bir "siyasi alan" öngörüyor.

Halk, dünyanın büyük eserlerinin mucidi ve yaratıcısıdır. Şiirin gücü, unutulanla hatırlanan arasında yatar. Halkın özü, yarattığı dünyayı hatırlaması ve sahiplenmesi gerektiğidir.

 

Bölüm 2. Yerin Fenomenolojileri

Bu bölüm, incelenen yerin ölçeğini mülkiyetten ("sahip olma alanı") doğal düzene doğru genişletir.

 

Mülkiyet ve Ev: Benim ve Senin

Bu bölüm, "benimki" ve "seninki" olarak ikiye ayrılan bir "sahip olma bölgesi"ni ortaya çıkarmak için fenomenolojik bir indirgeme arar. Bu alan, nesnelere bağlanma yoluyla dolar.

 

Sahipliğin temelinde dışlama vardır: “Benim” demek, “senin değil” demektir. Locke'a göre bir şeyi sahiplenmek, onu ortak alandan çekmektir.

 

Herodot'la Yolda: Garip, Tanıdık ve Dünyaya Bağlı

Herodot, sınırları aşan seyahatleriyle, "misafirperverliğin erdemlerini ve adaletin sınırlar ötesinde tüm halklara uygulanmasını örnekleyen bir 'hoş geldiniz etiği'" sunar.

Seyahat, "tanıdık olandan yabancı olana bir geçiş veya harekettir.

Mekân, bir halk olarak kim olduğumuzla bağlantılı ve birlikte yaşama üzerine düşünceler için zemin hazırlanıyor.

Herodot'un yaklaşımı, kültürlerarası anlayış için iki temel ilkeyi öne sürer: Adalet ve misafirperverlik.

 

Doğa ve Vahşi

Vahşi doğanın özü, insanların farklı "vahşi yaşam formlarıyla" olan ilişkilerinde "ortaya çıkarılmak" üzere incelenir.

 

Bölüm 3. Mekan Politikasıve Yerinden Etme

Bu bölüm, yabancılaşma ve mücadele ile işaretlenmiş sorunlu alanları inceler

 

Rahat Yabancılaşmanın Tehlikeleri: Bir Mikro Fenomenoloji

Gelişmiş dünyadaki çoğu sakinin mesken tarzı, onları ev içi yaşam teknolojilerinin yarattığı tehlikeli çevre koşullarından duyarsızlaştırmaya çalışır.

Bu bölüm, kişinin konfor alanına bağlanmasının, dışarıdaki doğal dünyadan nasıl uzaklaşmaya yol açabileceğini inceliyor.

 

Bu Topraklar Kimin? Yabancı Düşmanı ve Uzaylı Düşman

Yabancı düşmanlığı, göçmenlerin maliyet-fayda analizinden fazlası olarak ele alınır.

Yabancı düşmanlığı, yerlilerde "dünyalarının tehdit altında olduğu korkusunu doğurur".

Fenomenoloji, yabancı düşmanı bir düşmanlıktan kaçınarak başkalarıyla birlikte dünyada olma olasılıklarını açıklamak için kullanılmaktadır.

 

Bölüm 4. "Genel Resim": Tüm Dünyayı Kapsayan Bir Bakış

Bu bölüm, dünya çapında, tüm dünyayı kapsayan üç kapsamlı büyük anlatıyı anlatıyor: Birincisi, küreselleşme olgusunu tanımlayan ve temellendiren ekonomik bir anlatı; biyo-jeofiziksel bir başka anlatı, Antropocen'in gelişini duyuruyor ve tanımlayıcı özelliklerini dile getiriyor; ve üçüncü bir anlatı, politik olan, Aydınlanma Çağı'na ve muhtemelen kozmopolitanizm ideali altında geleceğe bakıyor.

 

Pazar Yerinden Pazar Alanına

Marketspace (pazar alanı), malların, hizmetlerin ve belki de en önemlisi emek ve sermayenin yarı anonim 'aracılığı' aracılığıyla dünya çapında ileri geri akışını yöneten, her yerde bulunan, yerelleştirilmemiş bir alanı tanımlar ve açıklar.

Ekonominin kökeni, yönetimin efendinin dikkatli gözetimi altında gerçekleştiği oikos (hane, mülk) kavramına dayanır. Pazar yeri, oikos'un olumsuzlanması olarak ortaya çıkar (üretim, tüketim, ikamet yok) ve bir değişim yeri haline gelir. Finans piyasaları, coğrafi bir yere en az bağlı olanlardır, ancak dünyanın topografyası üzerinde en büyük etkiye sahiptirler.

 

Vücut Haritalama ve Antropocen

Bu bölüm, Antropocen (İnsan Çağı) olarak adlandırılan, insan faaliyetinin dünyanın biyo-jeofiziksel durumu üzerinde baskın bir etkiye sahip olduğu bir çağı açıklamaya çalışır.

 

Dünyalı mı, Kozmopolit mi? Konuşmanın Sınırları ve Beklentileri

  

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder