Mekanlarda ve Ortamlarda Faaliyetleri ve Deneyimleri Araştırmak - Notlar

Douglas Amedeo, Reginald G. Golledge, Robert J. Stimson - Mekanlarda ve Ortamlarda Faaliyetleri ve Deneyimleri Araştırmak - Notlar

Person-Environment-Behavior Research, Investigating Activities and Experiences in Spaces and Environments, The Guilford Press, New York, 2009

 

Kitap sosyal ve davranış bilimleri araştırmalarında veri toplama, ölçüm ve analizin karmaşık doğasını ve bununla ilişkili zorlukları tartışıyor.

 

Önsöz

Kişi-Çevre-Davranış İlişkilerinde Mekana Odaklanma

Bu kitap, kişi-çevre-davranış (P-E-B) ilişkilerinin incelenmesiyle ilgilidir. Kitabı diğer örneklerden ayıran temel yön, mekânın ve/veya çevrelerin insan etkinliği ve deneyimine nasıl girdiğini araştırması ve bunu yaparken çok çeşitli soruşturma yaklaşımları kullanmasıdır.

Tematik Gündem Kitap, mekânsal ve çevresel olarak yapılandırılmış bağlamlarda insan etkinlikleri ve deneyimlerinin anlaşılmasına alternatif yaklaşımlar kullanarak nasıl katkıda bulunulduğunu açıklamaktadır. Kitap yedi bölümden oluşmaktadır. Bölüm I ve II, araştırmacılar için temel önem taşıyan ve "bilimsel veya yarı bilimsel paradigmada yürütülen tüm araştırmalar için oldukça genel olan" konuları ele almaktadır. Bölüm III, IV, V ve VI'da (Bölüm 8-18), araştırma yönelimleri ve bakış açılarının farklılık gösterdiği çeşitli yaklaşımlara özgü örnekler sunulmaktadır.

 

Giriş / İnsan Aktiviteleri ve Deneyimlerindeki Mekansal ve/veya Çevresel Etkilere Genel Bakış

Bu bölüm, İnsan odaklı konuları araştırırken mekansal ve/veya çevresel etkilerin neden dikkate alınması gerektiği sorusuna odaklanmaktadır.

 

Terimlerin Açıklığa Kavuşturulması

İnsan faaliyetleri, hakkında dikkat çekici olan, gerçekleştirilen faaliyetler ile gerçekleştirildikleri ortamlar veya çevreler arasında sosyal-fiziksel-mekânsal bir ilişkinin varlığıdır.

Araştırmada baskın bir endişe, onların faaliyetleri ve deneyimleri hakkında nasıl anlayış kazanılacağıdır.

Deneyim terimi, genellikle bir bireyin çevresel ve/veya mekânsal olarak ilişkili bir durum tarafından uyandırılmış olabileceği belirli bir tepkiyi ifade etmek için kullanılır.

Mekânın insan bağlamındaki önemi, en baskın rolü olan yapılandırma boyutundan başlar. Bu kitapta, mekânın bir boyut olarak rolüne odaklanılmaktadır: insan faaliyetlerinin yaygın olarak gerçekleştirildiği ve deneyimlerin hissedildiği durumsal çevre.

Toplumların kendileri mekânsaldır; bu, iç yapılarına ve kendilerine özgü örgütsel bağlamlarına (illerde, ilçelerde, eyaletlerde vb.) atıfta bulunur. Mekân, aynı zamanda bir toplumdaki hareket ve iletişim süreçlerinin ayrılmaz bir parçasıdır.

 

İnsan Faaliyetleri ve Deneyimleri İçin Ortamların Bir Boyutu Olarak Mekan

Mekânın insan etkinliği ve deneyiminin değerlendirilmesinde önemli olup olmadığı, uzayı açıkça ele almanın neden gerekli olduğu ve mekânın ortamlarda nasıl tezahür ettiği gibi sorular bu kısımda incelenmiştir.

 

Mekânsal bilişle ilgili bakış açılarında, iki temel yaklaşım vardır: mekânı etkinlik bağlamındaki diğer bilgilerle ilişkilendirmek veya uzamsal bilişsel işlemeyi diğer bilgilerin algılanmasından ayrı ele almak. Uzayın mekânsal yönleri, "faaliyet ve deneyim bağlamlarında oldukça önemlidir -genellikle belirleyici bir öneme sahiptir".

 

Tartışmayı Kolaylaştıran Varsayımlar

Üç temel varsayım sunulmuştur:

1. Mekânın Nedenselliği: Mekân, insan etkinliğini ve deneyimini belirleme anlamında doğrudan bir nedensellik taşımaz, bunun yerine günlük insan varoluşunun bu yönleri üzerindeki diğer önemli dış etkilerle olan karmaşık ve girift ilişkileri aracılığıyla her ikisi üzerinde de önemli etkiler uygular.

2. Uzayın Anlamı: İnsanlar için mekânın anlamı, doğrudan uzayın içsel fiziksel özelliklerine değil, daha ziyade bu özelliklerin, bağlam bilgisini işlemekle meşgul olan bireyler tarafından tercüme edilmesine bağlıdır.

3. Anlamın Özellikleri: İkinci varsayımda sözü edilen bu anlam, uzayın iki temel ve genel özelliği tarafından nitelendirilir: yapılandırılması ve onun ölçekleme etkileri.

 

Bölüm 1. Bilimsel Araştırmada Bilgi Üretmek İçin Veri Kaydı ve Ölçümünü Anlamak

Bu kısım, bilgi üretmek için veri kaydı ve ölçümü konularını ele almaktadır.

 

Bilgi Üretmek İçin Veri ve Ölçüm

Bilgi, çalışma, araştırma, gözlem veya deneyimle edinilen gerçekler veya fikirler için geçerlidir. Veri, genellikle sayısal istatistiksel terimlerle ölçülen ve bir sonuç çıkarmak için bir varsayım olarak kullanılan olgusal bilgidir. Bilgi, verinin dönüşümünden elde edilen çıktı olarak görülebilir.

 

Bilimsel Bir Modda Veri Toplama ve Bilgi Üretme

Mesafe ve alan gibi geleneksel mekânsal kavramların ampirik karşılıkları genellikle açıktır ve ilgili aralık veya oran ölçekleriyle tutarlıdır. Ancak mekân bağlılığı, mekânsal yönelim veya çevre estetiği gibi kavramların ampirik tezahürleri görece azdır.

 

Nitelik, bir kişi veya nesneye ait olan doğal bir özelliği ifade ederken, değişken bir niteliğin mantıksal gruplandırılmasıdır.

 

Bölüm 2. Veri Toplama ve Bilgi Temsili

Bu bölümde araştırmalarda bilgi üretmek için kullanılan veri toplama yöntemleriyle ilgili konuları ele almaktadır.

 

Birincil veriler, araştırmacının kendi araştırma sorusunu araştırmak için topladığı bilgilerdir. İkincil veriler ise, başkalarının kullanımı için derlenen verilerden (nüfus sayımı gibi) oluşur.

 

Veri Toplama ve Bilgi Üretmede Nitel ve Anket Yaklaşımları

Nitel ve nicel yaklaşımlar arasında ayrım yapmak uygundur, ancak nitel yöntemler nicel veri üretmek için kullanılabilse de, nicel yöntemler aynı zamanda mekân ve ortamlardaki insan davranışları ve deneyimlerine nitel içgörüler sağlamak için de kullanılabilir.

 

Olasılık ve Olasılık Dışı Tasarımlar Kullanılarak Örneklemlenmiş Popülasyonlardan Bilgi Toplama

Bu bölüm, olasılık ve olasılık dışılık örnekleme tasarımları kullanılarak araştırma yürütmede ele alınan yaklaşımları ve sorunları ele almaktadır.

 

Kontrollü Koşullardan Gerçek Dünyaya Genelleme

Araştırmacılar, modeller geliştirmek, teorileri test etmek ve süreçlerin nasıl işlediğine dair içgörüler sağlamak için giderek daha yaygın olarak kontrollü ayarlar kullanarak deneyler yapmaktadır.

 

Bölüm 3. Çevrelerdeki Faaliyetler

Bu bölüm, farklı türde faaliyetler gerçekleştirirken insan davranışının zıt yönlerini araştırmak üzere tasarlanmış üç araştırma örneği sunmaktadır. Bu örnekler, yerel ölçekte sosyal çevresel faktörler ile faaliyet sonuçları arasındaki ekolojik ilişkileri modellemeyi veya özel grupların (engelliler) yol bulma gibi mekânsal faaliyetlerini incelemeyi içerir.

…

 

Bölüm 4. Etkinlikler ve Mekanlar

Bu bölümdeki tartışma, K-Ç-D etkileşimlerinin belirli yönlerini araştıran farklı araştırma yaklaşımlarına ilişkin örnekleri ele alıyor.

 

Emekliler…

 

Biyolojik temelli farklılıklar…

Deneyler, erkekler ve kadınlar arasında farklı uzamsal yetenekler tespit etmiş, ancak bir cinsiyetin uzamsal yetenekte "üstün" olduğu yönünde kapsamlı veya kapsayıcı bir genellemenin desteklenemeyeceğini de göstermiştir.

 

Bölüm 5. Deneyimler ve Ortamlar

Bu bölüm, K-Ç-D araştırmalarının insanların çevresel ortamlardaki deneyimlerine nasıl odaklanabileceğini ele alıyor.

…

 

Bölüm 6. Deneyimler ve Ortamlar

Bu kısım, K-Ç-D araştırmalarının büyük ölçekli operasyonel alanlarda (şehirler gibi) insanların çevresel ortamları deneyimlemeleri, öğrenmeleri ve/veya değerlendirmeleri ve değerlendirmeleri ile ilgili gizli yapıları araştıran tasarımlara örnekler sunuyor.

…

 

Bölüm 7. Araştırma Planlaması: Bir Araştırma Önerisinin Sağduyusu

Bu bölüm, bir araştırmacının K-Ç-D ilişkilerinin bir yönünü araştıran bir araştırma teklifi hazırlarken tipik olarak benimsediği yaklaşımı özetlemektedir.

 

Araştırma Teklifi Hazırlama Adımları

Bir araştırma teklifinin ana bölümleri şunlardır:

• Giriş (Amaçlar ve hedefler; daha geniş bağlam)

• Çalışmanın amacı (Araştırma problemi tanımı)

• İlgili literatürün incelenmesi

• Araştırma tasarımı (Yöntemler, veri toplama ve analiz)

• Görev sorumlulukları, zaman çizelgesi ve kilometre taşları

• Bütçe ve bütçe gerekçesi

• Muhtemel sonuçlar ve bilgiye katkı

…