Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneği ve Popüler Kültür

Abanoz Küçük - Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneği ve Popüler Kültür

Sözlü geleneklerin canlılığı, dinleyici kitlesinin ihtiyaçlarına cevap verebilmesiyle doğru orantılıdır.

Geleneğin popüler kültür etkisinde ortaya çıkan değişim ve dönüşümlere uyum sağlayabilmesi, insanların değişen zevk ve ihtiyaçlarına da cevap verebilmesini sağlamıştır (s. 139).

Popüler kavramı “halk”, “nüfusun büyük çoğunluğu”, “halk/çoğunluk için”, “halk/çoğunluk tarafından” terimlerini içine alır (s. 142).

Popüler kültür, dünyada meydana gelen siyasi, sosyal, ekonomik, teknolojik gelişmeler paralelinde ortaya çıkmıştır.

Gelenek, geniş anlamıyla “bir kuşaktan ötekine geçirilebilen bilgi, tasarım, boş inanç, yaşantı biçimi; daha geniş anlamıyla maddi olmayan kültürdür (s. 143).

Görele kemençesinin bilinen ilk üreticisi, aynı zamanda icracı da olduğu söylenen

Kuyucuoğlu (1830-1900)’dur.

Giresun yöresi kemençecilik geleneğinde usta-çırak ilişkisinin günümüzde de yaygın bir şekilde devam ettiğini görmekteyiz.

Geleneğin dinleyici kitlesi, elektronik kültür ortamları sayesinde oldukça genişlemiş, ulusal ve uluslararası bir niteliğe kavuşmuştur.

“kemençeyi Görele çalar, horonu Tonya oynar, türküyü Ağasar (Şalpazarı) söyler”

Günümüzde geleneğin kaybetmiş olduğu en önemli icra ortamı, imecelerdir.

Bu ortamın kaybolmasında, şehirlere göç ile birlikte köylerdeki genç nüfusun azalması ve arazilerin miras yoluyla bölünerek küçülmesi etkili olmuştur (s. 149).

Türkülerde popüler kültüre has konular da işlenmeye başlanmış olup, bu husus, yabancı kelime kullanımının artması sonucunu da beraberinde getirmiştir.

Giresun yöresi kemençecilik geleneği, popüler kültürün beraberinde getirdiği değişim ve dönüşümlere uyum sağlayabilen bir nitelik arz ettiğinden, canlılığını halen korumaktadır.

---

Küçük, Abanoz. (2015). “Giresun Yöresi Kemençecilik Geleneği ve Popüler Kültür,” Uluslararası Türk Dünyası Kültür Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1 (s. 138-154)