13 Temmuz 2018 Cuma

Bulancak'ta Yaylacılık Geleneği


Aşlar Melikoğlu - Bulancak'ta Yaylacılık Geleneği

Bulancak köylülerinin gittiği birçok farklı yayla vardır ve bu yaylarının bir kısmı resmi olarak Giresun, Dereli ve Ordu’ya aittir.
Bulancak köylerinde yaylalara gidiş en erken nisan ayında başlar. Yaylada hayat hayvancılık üzerine şekillenmiştir. Bunun dışında yayla iklimine uygun sebze ve meyve yetiştiriciliği de yapılır (s. 81).

Köylerde yaşayan halkın geçim kaynağı genellikle tarım ve hayvancılıktır. Bunlar dışında ilçede arıcılık, tatlı su balıkçılığı ve bazı sanayi alanları da gelişme göstermektedir (s. 82).

…yayla yerleşmeleri, toplu yerleşmeler olup, büyük çoğunluğu kaynak suları yakınında, yamaç yüzeylerinin güneye bakan yerlerinde ve ulaşımın daha kolay olduğu bölgelerdedir (s. 83).

…halk, karların erimeye başlamasıyla beraber asıl göçten önce yaylaya gider…
…bu yayla gezilerinde evler tamir edilirken, ahırlar temizlenir, bağlak denilen ot yetiştirme alanlarının etrafı çevrilir, gübre atılır. Bazen bu gidişlerde pancar, soğan, patates gibi yiyecekler de dikilebilir.
…okula giden çocuğu olan birçok aile haziran ortalarında yaylaya göç gider.
Küçükbaş hayvan sahipleri ve çok sayıda büyükbaş hayvana sahip olanlar yaylaya yürüyerek çıkarlar (s. 84).

Yaylada gün çok erken saatlerde başlar, özellikle havanın sıcak olduğu günlerde çok erken kalkılır. Evin hanımı önce sığırları sağıp, diğer hayvanların bakımını yaptıktan sonra onları otlaklara götürür.
Kahvaltıdan sonra evin hanımı sığırlardan alınan sütü peynir ya da yoğurt yapar. Bu süt ürünlerinin bir kısmı yaylada tüketilir, bir kısmı kışlık yiyecek olarak köylere getirilir ve bir kısmı da yaylaların merkezlerinde kurulan pazarlarda satılır.
Temmuz- ağustos aylarında, ormanlara yakın yaylalarda mantar toplamı dönemi başlar (s. 85).

Ağustos ayı fındık toplama zamanıdır ve bu ayda birçok kişi fındık toplamak için köylere gider, yaylalarda ise genellikle yaşlılar ve çocuklar kalır.
Yayladaki yer şekillerinin köylere oranla daha az engebeli olması ve ekonominin temelini hayvancılığın oluşturması, yayla evlerinin birbirleriyle olan mesafelerini belirlemiştir (s. 86).

Yayladan dönüşler okulların açılmasıyla başlar. Bu tarihten itibaren hava şartlarına göre kasım ayının ortalarına kadar yaylada yaşayanlar görülebilir.
Bulancak’ta yaylacılar köylere “cenik” derler. Köylere göç zamanı geldiğinde önce patatesler sökülüp çuvallara doldurulur, yaz boyu biriktirilen süt ürünleri de köylere giderken götürülür (s. 87).

---
UKHAD 1 (5) 2016

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder