Oflu Hoca Kavramını Oluşturan Din Adamları

Haşim Albayrak, Sahhaflar Kitap Sarayı, 2008, İstanbul

Popüler kültür yayını yapan medyalarda Oflu hoca küfürlü, müstehcen konuşan bir tip olarak tasvir edilmekte ve kötülenmektedir.

Ağa sülalelerinden ulema çıkmamıştır.

Çünkü bu medreseler kıyıda değil kazanın iç kesimlerindedir. İç kesimlerde kazanç kıttır. Kıyıya yakın yerlerde yaşayanlar ziraat, zanaat ve ticaretle meşguldürler.

Medrese eğitimi için hoca yetiştiren yerlerden olan Of kazası, İstanbul’dan sonra en çok hoca yetiştiren yerdir.

Dini eğitim merkezi olan Of, medreseler ve tekkelerin kapatılmasından sonra bu hüviyetini yitirmiştir.

Of’ta İmam Hatip Okulu 1925’te açıldı. Siyasi gerekçelerle 1928’de kapatıldı.

Of’ta icazet merasimleri kazanın sosyal ve kültürel hayatında önemli bir yer tutar. Medresenin bulunduğu köy için bu merasimler onur vesilesiydi. Dolayısıyla günler öncesinden hazırlıklar yapılır, merasime katılacak herkesin memnun olacağı şekilde titizlikle hazırlık yapılırdı.

Merasimlere mülki erkân, uzak-yakın çevreden ulema, müftü ve müderrisler katılırdı.

Merasimlerde icazet alacak olan talebeler, Kur’an okur, kıraati beğenilenler, hazirun içerisinde imam, müezzin açığı bulunanlar hemen orada bu gençlere talip olurlardı.

Tanınmış medrese ve hocalardan alınan icazet payesi yüksek diploma gibiydi.

…

1461’deki Fetihten sonra Of ve çevresine ilk yerleşen Müslümanlar askerlerdir. Baltacı ve Solaklı aileleri asker kökenli ilk yerleşimcilerdir.

Of’ta İslam’ın yayılmasında Maraşlı ulemanın katkısı çoktur.

1515 senesinde Of nüfusu içinde Müslümanların oranı %2 kadardır (s. 39).

Rivayet edilir ki bu hocalar içinde Maraşlı Saçaklızade Osman Efendi, rüyasında Of’a gitmesi telkin edilmiş ve bu sebeple Maraş’tan kalkıp Of’a gitmiştir.

Osman Efendi’nin vefat tarihi (ihtilaf olmakla birlikte) 1541’dir. Bu tarihlerde Of’taki Müslüman nüfusun oranı % 10 değildir. Dolayısıyla bu rivayetler şüphelidir.

Osman Efendi, Paçan köyü ve çevresindeki halkı İslam’a yaklaştırmış, Paçan köyü ondan dolayı “Maraşlı” diye anılır.

Maraş’tan Of’a gelen Maraşlı Hasan Efendi,

Mezarı Of’tadır. Eskipazar Camii’ndeki mezarı yatır olarak ziyaret edilmektedir. Mezarla ilgili rivayetler anlatılır; yol yapılırken dozerin bozulması, mezara zarar verenlerin felç olmaları, delirmesi gibi…

1869 tarihli salnameden derlenen bilgiler

Merkez sancağındaki 514 camiden 139’u Of’tadır.

204 mescitten 150’si Of’ta,

Vilayetteki 397 medreseden 350’si Of’ta,

...