Trabzon Belediye Tarihi I

Rasim Şimşek, Trabzon Belediyesi, 1993

Osmanlı döneminde belediye işleri ağırlıkla kadıların kontrolünde/uhdesinde yürütüldü. İhtisap ağaları kadılara belediye işlerinde yardım ederdi.

1826’da ihtisap nazırlığı kuruldu. Görevleri çarşı-pazarı gezip fiyat denetimi yapmaktı.

1854’te ihtisap nazırlığı kaldırılıp bunun yerine şehreminliği / şehremaneti müessesesi kuruldu. İhtisap işlerini 1869 yılına dek bu kurum yürüttü.

1867’de hazırlanan “Daire-i Belediye Meclislerinin Vezaif-i Umumiyesi Hakkındaki Talimatname” ile belediye hizmeti veren şehremini müessesesi öncelik İstanbul’da olmak üzere yaygınlaştırılmaya başlandı.

1877’de çıkarılan yasayla her kentte ve kasabada belediye teşkilatı kurulmaya başlandı.

…

1864’te sancakların temel alındığı il örgütleri kuruldu.

Bu örgütler özerk yönetim sistemleri değil bayındırlık hizmetlerini esas alan bir kurumlaşma şeklinde gerçekleşmiştir.

Belediyeciliğimizde önemli bir aşama 1877 Belediye Yasası ile sağlandı. Dersaadet ve Vilayet Belediye Kanunu adını taşıyan yasa ilk Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından çıkarıldı. Bu yasa, belediye örgütlerinin hukuki temelidir.

Trabzon belediye teşkilatı 1864 tarihli tüzük uyarınca kurulmuştur. Belediyenin ilk kuruluş tarihi sarih değildir. 1869 tarihli salnamede belediye teşkilatı görülmektedir. Dolayısıyla kuruluş tarihi olarak en azından 1 yıl öncesi kabul edilebilir.

Arazi memuru Feyzi Efendi, atama usulüyle Trabzon’un ilk belediye reisi olmuştur.

…